به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ امروز نهم مهرماه روز جهانی ترجمه و مترجم است. اهل‌فن در حوزه فرهنگ و ادب به‌خوبی می‌دانند که ترجمه آثار یکی از کارهای پراهمیت و پرزحمتی است که بر عهده مترجمان هر سرزمینی است؛ چراکه باید از یکسو از باورها و فرهنگ جامعه خود محافظت کنند و از یک‌سو آنچه را که نویسنده در ذهن خود در نظر دارد به‌خوبی متوجه شود و درک کند و برای جامعه مخاطب به همان شکل و بدون هیچ تغییری ترجمه نماید. مترجم باید امین نویسنده باشد و همانند یک سرباز از ورود واژه‌ها، اصطلاحات نابجا و ضد فرهنگ‌ها جلوگیری نماید.

به مناسبت روز مترجم و با توجه به اینکه مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس علاوه بر انتشار آثار پژوهشی و اسنادی در حوزه ترجمه هم فعالیت دارد، با مرتضی قاضی مدیر گروه مطالعات فرهنگی اجتماعی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس گفت‌وگویی را انجام دادیم.

مرتضی قاضی با اشاره به فعالیت‌های مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در بحث ترجمه آثار گفت: این مرکز در 12 سال گذشته بیشتر در قالب از زبان‌های دیگر و به زبان‌های دیگر یا به عبارتی ترجمه «زین سو» و ترجمه «زان سو» سامان داده‌شده است. به نوعی در کنار ترجمه از زبان‌های دیگر مشخصاً زبان انگلیسی به فارسی و ترجمه از فارسی به سه زبان عربی، انگلیسی و فرانسوی را داشته‌ایم. در کنار آن ترجمه به‌صورت پراکنده به زبان‌های دیگری مثل روسی هم انجام‌شده است.

وی اظهار کرد: رویکرد جدیدی که در دو سال گذشته پیگیری شده این است که انتشارات مرزوبوم به‌عنوان ناشر تخصصی در حوزه ترجمه و تولید محتوای بین‌الملل دفاع‌مقدس شناخته شود و با اولویت ترجمه زین سو یعنی ترجمه از فارسی به زبان‌های دیگر، فعالیت خودش را به‌صورت متمرکز ادامه دهد.

مدیر گروه مطالعات فرهنگی اجتماعی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس افزود: در کنار ترجمه‌های دیگری که به زبان‌های عربی، انگلیسی، فرانسه انجام می‌شود، رویکرد جدید ما این است که زبان‌های دیگر کشورهای همسایه هم اضافه شوند. به‌طور مشخص ترجمه به زبان کردی و اردو در دست اقدام است و پروژه‌هایی تعریف‌شده است.

وی با بیان اینکه رویکرد کلی ترجمه کتاب در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس تغییر کرده است و به سمت ترجمه پژوهشی پیش رفته‌ایم، گفت: ما به سمت پروژه‌های پژوهش و ترجمه همزمان و گردآوری مجموعه‌های موضوعی در زمینه دفاع مقدس و ترجمه از زبان‌های دیگر و به زبان‌های دیگر پیش رفته‌ایم و فقط در حوزه ترجمه کتاب فعالیت نمی‌کنیم.

قاضی تصریح کرد: به‌طور مشخص امسال که چهلمین سالگرد آغاز جنگ است؛ برای نمونه ما پژوهش‌هایی را تعریف کردیم که به علل و اسباب آغاز جنگ می‌پردازند. مجموعه مقالاتی را که از زبان‌های مختلف از کشورهای دیگر گردآوری کردیم به‌عنوان یک کار پژوهشی سامان می‌دهیم و مترجم یا مترجم‌هایی این مقالات را به فارسی برمی‌گردانند و از طرفی در حوزه‌های مشخصی مثل جنگ شیمیایی در کار ترجمه گزیده خاطرات هستیم.

وی افزود: با توجه به اینکه کتاب‌های پژوهشی معمولاً کتاب‌هایی هستند که ترجمه کاملشان هم هزینه‌بر و هم زمان‌بر است و سود چندانی هم ازنظر بازخورد مخاطب ندارد به سمت ترجمه چکیده و گزیده‌ای از کتاب‌ها در حوزه‌های مختلف به‌صورت موضوعی داریم پیش می‌رویم.

مدیر گروه مطالعات فرهنگی اجتماعی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در ادامه به روند فعالیت‌های نشر مرزوبوم در سال جاری اشاره و عنوان کرد: کتاب «جنایت جنگی» که در زمینه جنایات شیمیایی رژیم بعثی عراق است به زبان عربی و فرانسه به ترتیب توسط آقای کاظم شماعیان و مهدی رستگار اصل ترجمه ‌شده است و در دست انتشار است. همچنین ترجمه کتاب «جنایت جنگی» توسط بنیاد قربانیان جنگ شیمیایی انجام‌شده است.

وی اظهار کرد: کتاب «آغاز تا پایان» که گزارشی از شروع جنگ تا سال 1367 است و توسط محمد درودیان به نگارش درآمده به زبان عربی توسط آقای علا دهنی ترجمه‌ شده است. همچنین ترجمه عربی کتاب «خرمشهر در جنگ طولانی» توسط آقای دکتر هادی نظری منظم به پایان رسیده و در مراحل انتشار است.

قاضی افزود: کتاب «شماره پنج» (مجموعه خاطرات خانم جوشی) به زبان‌های عربی، انگلیسی و فرانسه ترجمه شده به ترتیب توسط آقای دکتر علی احمدی، آقای عبدالکریم سلمانی و خانم دکتر صباغیان ترجمه شده و در دست انتشار است. ترجمه کتاب «امدادگرکجایی» نیز به همت آقای شماعیان و خانم صباغیان به عربی و فارسی اغاز شده است.

مدیر مطالعات فرهنگی اجتماعی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با اظهار به اینکه بخش دیگر فعالیت‌های ترجمه در مرکز در ادامه فعالیت‌های سال‌های گذشته است، تأکید کرد: به‌نوعی فعالیت دیگر ما، بازبینی و انتشار مجدد کارهای قبلی و یا انتشار کارهایی است که ناتمام بودند و با ویراست جدید منتشر می‌شوند.

وی با بیان اینکه چهار عنوان کتاب جدید تا پایان سال ترجمه و روانه بازار نشر خواهد شد، عنوان کرد: کتاب «جنگ ایران و عراق، روایتی بین اسطوره و واقعیت» به قلم پیر رازو در حدود سه سال پیش توسط دکتر علی احمدی و دکتر عبدالحمید حیدری از انگلیسی به فارسی ترجمه‌شده بود ولیکن با مشکلاتی مواجه شده بود. هم‌اینک کار ویراستاری محتوایی به پایان رسیده و ویراستاری ادبی آغازشده و تا پایان سال منتشر خواهد شد و در دسترس عموم قرار خواهد گرفت.

قاضی بیان کرد: ترجمه کتاب «چشم‌اندازهای جدید بین‌المللی به جنگ ایران و عراق» از انگلیسی به فارسی توسط دکتر یعقوب نعمتی وروجنی تمام‌شده و کتاب ویرایش جدید شده است و برای اولین بار منتشر خواهد شد. کتاب «تاریخ نظامی راهبردی جنگ ایران و عراق» توسط دکتر عبدالحمید حیدری از انگلیسی به فارسی و کتاب «جنگ نفتکش‌ها» نیز با ویراست جدید از انگلیسی به فارسی با ترجمه مرحوم خرمی و دکتر عبدالحمید حیدری منتشر خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه برخی از کتاب‌هایی هم که قبلاً منتشرشده، به‌صورت مجدد بازنشر خواهند شد، گفت: این کتاب‌ها قبل از چاپ مجدد، بازبینی و حتی بخشی از آن‌ها ویرایش جدید شده‌اند و منتشر خواهند شد. ازجمله چاپ دهم کتاب «ویرانی دروازه شرقی» که از عربی به فارسی ترجمه‌شده است. کتاب «درس‌های جنگ مدرن» که توسط دکتر حسین یکتا از عربی به فارسی ترجمه و منتشرشده است. کتاب «جنگ صدام» و کتاب «فرماندهان صدام» هم ویراست دومشان آماده‌شده و تا آخر سال منتشر خواهند شد.