حمیدرضا مدقق، مدرس حوزه ارتباطات و سردبیر علمی فرهنگی هنری شبکه تلویزیونی خبر در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره جایگاه و ارزش خبرنگاران حوزه کتاب در کشور گفت: قبل از هرچیز باید درباره مفهومی به‌نام خبرنگار تخصصی یا به‌شکل دقیق‌تر ژورنالیسم تخصصی که شامل (روزنامه‌نگاری مکتوب، رادیو، تلویزیون و فضای مجازی) در حوزه علوم ارتباطات و رسانه‌ها می‌شود، صحبت کنم.
وی افزود: ژورنالیسم تخصصی یعنی روزنامه‌نگار به‌شکل تخصصی در یک حوزه، سال‌ها فعالیت می‌کند و به‌نوعی به کارشناس آن حوزه تبدیل می‌شود. تبعا خبرنگار تخصصی کتاب باید در حوزه کتاب و نشر اطلاعات بسیاری داشته‌باشد. ژورنالیسم تخصصی به‌ویژه در حوزه‌های علمی و فرهنگی در کشور ما سابقه بسیاری ندارد و بالغ بر دو دهه است که خبرنگارانی در این زمینه فعالیت می‌کنند که اکثر آن‌ها نیز جوان بوده و یا تازه به میان‌سالی رسیده‌اند.
مدقق بیان کرد: تقریبا می‌توان گفت که مفاهیم خبرنگاری تخصصی علمی، فرهنگی و هنری از اوایل دهه 70 به‌بعد در رسانه‌های کشور جدی شد و به‌تبع آن نیز یک شاخه از خبرنگاری فرهنگی به‌نام خبرنگاری تخصصی کتاب به‌وجود آمد و دنبال شد. درحال حاضر خبرنگارانی داریم که اختصاصا در این حوزه فعالیت می‌کنند و به کارشناسانی دقیق و مسلط در بحث کتاب و نشر تبدیل شده‌اند. در مجموع، فعالیت به‌عنوان خبرنگار کتاب با‌توجه به عمر دو دهه‌ای که دارد، امروزه از سوی برخی خبرنگاران به‌شکل جدی دنبال می‌شود و این باعث شده که خبرنگاری کتاب نسبت به گذشته، جایگاه بهتری داشته باشد.
به گفته سردبیر علمی فرهنگی هنری شبکه تلویزیونی خبر، آن‌چیزی که از فعالیت خبرنگاران حوزه کتاب در جشنواره کتاب و رسانه می‌بینیم، این است که خبرنگاری که به‌شکل یک تخصص در حوزه‌ای از جمله حوزه کتاب فعالیت می‌کند، یعنی قرار است که ژورنالیست متخصص حوزه خود شود، پس باید به‌طور مرتب فعالیت‌هایش را به‌روز کند.
وی با اشاره به اینکه این به‌روزکردن نیز باید در دو زمینه صورت بگیرد، گفت: نخست، آن‌که خبرنگار-کارشناس در درجه اول باید اصول و فنون مربوط به خبرنگاری را کاملا بشناسد، یعنی به‌خوبی در قالب‌های مختلف این حوزه قلم بزند و اگر نتواند در یکی از قالب‌های نوشتاری مطلبی تهیه و منتشر کند، خبرنگار کاملی نیست.
مدقق ادامه داد: خبرنگار-کارشناس در وهله دوم پس از شناخت اصول و قواعد که شرط لازمه این کار است، باید در یک حوزه‌ای سال‌ها فعالیت کند و به کارشناس آن تبدیل شود. درحال حاضر خبرنگارانی داریم که شاید خبرنگاری را بلد باشند اما کارشناس حوزه خود نیستند و در حوزه‌های مختلف کار کردند. از طرف دیگر نیز کسانی را داریم که شاید کارشناس حوزه کتاب و نشر باشند اما خبرنگار نیستند و نمی‌تواند کار خبری انجام بدهند.
کارشناس حوزه ارتباطات خاطرنشان کرد: خبرنگار-کارشناس باید هر دو نکته را مدنظر قرار بدهد. به‌عبارت دیگر خبرنگار-کارشناس کتاب باید اصول و چارچوب‌های کار خبری در قالب‌های خبر، مصاحبه، گزارش و مقاله را بلد باشد و در عین‌حال با حوزه چاپ و نشر کتاب بیگانه نباشد، تازه‌های کتاب و آمارهای حوزه نشر را بداند، صنعت چاپ را بشناسد و در جریان برگزاری نمایشگاه‌ها و فعالیت انتشارات خارجی قرار بگیرد.
سردبیر علمی فرهنگی هنری شبکه تلویزیونی خبر درباره تاثیرگذاری برگزاری جشنواره کتاب و رسانه بر ارتقاء سطح کیفی آثار خبرنگاران این حوزه عنوان کرد: دو جشنواره پایه‌دار و ثابت در حوزه علمی و فرهنگی داریم که در این سال‌ها دوام داشته‌اند. نخست جشنواره «نانو و رسانه» در حوزه علم است که هرساله برگزار می‌شود. در حوزه فرهنگی و هنری نیز جشنواره‌هایی چون جشنواره «هنر و رسانه» داشتیم که به فعالیت رسانه‌ها می‌پرداختند، اما عمر کوتاهی داشتند.
وی افزود: جشنواره کتاب و رسانه خوشبختانه توانسته خوب دوام بیاورد و تداوم برگزاری آن از نقاط قوت جشنواره کتای و رسانه است چراکه هرساله جشنواره‌ای برگزار شود که آثار خبرنگاران ارسال شده و مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
مدقق در پایان گفت: جشنواره کتاب و رسانه باید فراگیرتر برگزار شود و صرفا در مرکز کشور محدود نشود. گستره آثار خبرنگاران در این جشنواره اکثرا تهران است، اما همکاران ژورنالیستی بسیاری در دیگر نقاط کشور در حوزه کتاب و نشر داریم که در قالب‌های مختلف خبری فعالیت می‌کنند، اما هرساله تعداد اندکی از شهرستان‌ها به جشنواره اثر ارسال می‌شود.
وی اضافه کرد: جشنواره براین اساس، تصویر دقیقی از فعالیت خبرنگاران کتاب در کشور به‌دست نمی‌دهد؛ چراکه ناگزیر فقط آثار تهران در جشنواره کتاب و رسانه را مدنظر داریم و بهتر است که پلی زده‌شود تا آثار بسیاری از فعالیت خبرنگاران حوزه کتاب در کشور به جشنواره ارسال شود.
یکشنبه ۲۵ آبان ۱۳۹۹ - ۱۴:۱۸
نظر شما