میرشمس‌الدین فلاح ها‌شمی در ابتدای این نشست گفت: خوشبختانه استقبال از جشنواره «کلمات علیه کرونا» خوب بوده است و علاقه‌مندان داستانکهای خود را برای ما ارسال کردند که در نهایت داستان‌های برگزیده کتاب شدند. در این جشنواره ۱۹۴۰ اثر از ۶۸۰ نویسنده برای ما ارسال شد که پس از سه بار داوری و غربالگری آثار شایسته را انتخاب کردیم.
وی ادامه داد: ما در این جشنواره از چند نویسنده درجه یک اثر آورده‌ایم و سایر داستانک‌ها آثار نویسندگان نوقلم هستند. ممکن است برخی داستانک‌ها فضای تلخی داشته باشند؛ اما هیچکدام سیاه نیستند. احساس من این است که این داستان‌ها حس همدردی با مرد‌می دارد که از این ویروس آسیب دیده‌اند.
دبیر علمی‌جشنواره «کلمات علیه کرونا» با اشاره به محتوای داستانک‌ها گفت: بیش از ۹۰ درصد داستانک‌ها قابلیت ترجمه شدن دارند و برای همه مردم دنیا قابل درک هستند. این داستانک‌ها به موضوعاتی مثل سختی کار پرستاران و پزشکان، حبس خانگی، درد ناشی از بیماری، سختی خانواده‌ها‌ی داغدار و مشکلات اقتصادی پیش آمده از بابت کرونا اشاره می‌کنند و با اینکه بیشتر داستانکهای این کتاب از سوی نوقلمان نوشته شده است؛ اما داستان‌ها خوشخوان هستند.
فلاح‌ها‌شمی در توضیح نقش هنر و ادبیات گفت: از گذشته هنر و ادبیات بهترین وسیله پیام‌رسانی بوده‌اند و هر مطلبی که ذهن انسان را درگیر می‌کرد با ادبیات قابل حل بوده است. در این فرصت اندک که ما از فروردین ماه شروع کردیم مخاطبان را در موضوع خاصی محدود نکردیم و هر کس از هر دریچه‌ای که می‌خواست می‌توانست به این موضوع بپردازد و اثر برای ما ارسال کنند؛ به همین دلیل در میان آثار هم داستان طنز داریم، هم داستان تلخ داریم و هم کارهای عاشقانه زیادی برای ما ارسال شده است. اگر مخاطب این کتاب را از ابتدا بخواند شاید در یکی دو داستانک گریه کند، بعد با داستانکی بخندد و داستانک دیگری او را به فکر فرو ببرد.
وی افزود: موضوعات مختلفی در داستانکهای انتخاب شده در کتاب می‌بینیم؛ مثلاً از شوخی بچه‌ها در کلاس‌ها‌ی مجازی گرفته تا افرادی که در بیمارستان فعالیت می‌کنند یا کارگر و کارمندی که بیکار شده است یا پدر و مادری که از توجه فرزندانش محروم است؛ همه موضوعاتی هستند که شرکت‌کنندگان در داستانکهای خود به آن پرداختند.
این نویسنده با اشاره به داوری آثار گفت: به دلیل آنکه بخش قابل توجهی از مخاطبان جشنواره نویسندگان حرفه‌ای نبودند، سختگیری داوری‌ها را کم کردیم و آثاری را در داوری نخست انتخاب کردیم که بشود اسم داستان را روی آنها گذاشت و در کنار آن غافلگیری‌های یک داستانک را داشته باشند.
وی در پایان گفت: در انتخاب داستان‌های کتاب دست به ممیزی و سانسور نزدیم تا مردم حرف‌ها‌یشان را بزنند. از نظر ما همه کسانی که در این جشنواره شرکت کردند، برگزیده هستند؛ چراکه ما می‌دانیم داستانک نوشتن کار بسیار سختی است با این حال تصور من این است که نگاه طنز به مسائل اجتماعی در این اثر جواب داده است. مادر نشر سرای خودنویس یک وظیفه داشتیم و سعی کردیم به بهترین شکل به آن عمل کنیم. به نظرمن بسیاری از این داستانک‌ها ایده‌ها‌ی بسیار خوبی برای تولید فیلم و به خصوص فیلم کوتاه دارند و اگر به تصویر کشیده شوند، می‌توانند بسیار تاثیرگذار باشند.
همه مسئولان این کتاب را بخوانند
محمدرضا شرفی خبوشان که دیگر سخنران این نشست بود با اشاره به جشنواره و کتاب منتشر شده گفت: همان طور که از نام مسابقه و کتاب مشخص است، این نام، یعنی «کلمات علیه کرونا» بیانگر آن است که عده‌ای از اهالی کلمه و کتاب می‌خواهند بگویند که با قدرت کلمه پا به میدان گذاشتند. به اعتقاد من توجه به این نکته که کلمات قدرتی دارند برای مقابله با مصیبت‌ها و سختی‌ها در نوع خود بسیار ارزشمند است.
وی ادامه داد: استقبال از این جشنواره بیانگر سطح فرهنگی جامعه ماست و این استقبال پیا‌می دارد و پیام آن این است که هرکس که نقشی در جامعه و مسئولیتی در آن دارد، باید این پیام را دریافت کند که مردم ما برای کلمه شأن و جایگاه خاص و مهمی قائل هستند؛ بنابراین در همه سطوح مملکت نگاه به کلمه باید جدی باشد و به همین دلیل باید تمام توان خود را برای حفظ و گسترش آن بگذاریم. همان‌طور که تمام توان خود را برای حفظ وضعیت اقتصادی و سیاسی جامعه صرف می‌کنیم.
داور جشنواره «کلمات علیه کرونا» در توضیح نقش کرونا در زندگی مردم گفت: کرونا یک چالش و مصیبتی است که ما را متوجه زندگی آدم‌های جامعه می‌کند. از این رو ما در بخش‌ها‌ی سیاستگذاری و برنامه‌ریزی‌های مختلفی حرکت می‌کنیم و هدف حل این مصیبت است. حالا این جشنواره نشان داد که کلمات هم این قدرت و توان را دارند تا با این مشکل مقابله کنند. این موضوع بیانگر آن است که باید روی مسائل فرهنگی تمرکز کنیم. پیام مردم این نکته را بیان می‌کند که با خلق داستانک مطالبه می‌کنند و حرف برای گفتن دارند.
وی ادامه داد: کرونا مشکلاتی را در جامعه ایجاد کرده است؛ از این رو برنامههای بسیار زیادی را برای حل این موضوع برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا بتوانیم لطمات را جبران کنیم؛ اما به راستی ما در حوزه روان آدم‌ها چه کاری انجام داده‌ایم؟ در شرایط فعلی، کشور بیش از هر چیزی به تزریق امید نیاز دارد. متاسفانه برنامه‌ریزی‌های ما در حوزه فرهنگ کم است. یکی از راهکارها این است که ما در این برنامههای فرهنگی بتوانیم دلسوزی مردم را نسبت به هم زیاد کنیم و این نکته‌ای است که باید در دستور کار قرار بگیرد.
خبوشان معتقد است که دلسوزی جامعه یکی از راه‌های تزریق امید است و در این راستا گفت: واقعا چه چیزی بیشتر از کلام می‌تواند تاثیرگذار باشد. کار فرهنگی نیاز است. ما برای خانواده عزادار که عزیزی را در کرونا از دست داده است چه کاری انجام داده‌ایم؟ آن هم در عزایی که جنس‌اش متفاوت است؛ چراکه ما در گذشته این فرصت را داشتیم که با برگزاری مراسم‌ها‌ی مختلف، درد غم را با دیگران تقسیم کنیم؛ اما الان این فرصت دیگر وجود ندارد.
وی افزود: بنابراین باید برای کلمه برنامه‌ریزی کنیم تا بتوانیم در این شرایط سخت طاقت بیاوریم؛ آن هم برای مرد‌می‌که شرایط خاص‌تری نسبت به سایر مردم دنیا دارند؛ چراکه ما تحریم هستیم و در وضعیت اقتصادی مناسبی نیز قرار نداریم. اگر ما اعتقاد داشته باشیم روح انسان نیازمند آرامش است، باید یک برنامه‌ریزی کلان در این حوزه انجام دهیم و بازو‌ها‌ی فرهنگی را تقویت کنیم. سوال من این است که دولت برای تقویت بازو‌ها‌ی فرهنگی چه کرده و ما چقدر برنامههای خلاقی داشتیم که بتوانیم از این شرایط خارج شویم.
این نویسنده با اشاره به تلاش برای برگزاری این جشنواره گفت: در این شرایط یک ناشر پا در میدان گذاشته و این جشنواره را برگزار و این کتاب ارزشمند را تولید کرده است. یعنی دوستان فرهنگی ما منتظر نبودند و احساس وظیفه کردند که باید این کار را انجام دهند. حس می‌کنم که برگزاری این جشنواره به دلیل درگیری مردم با این موضوع بسیار ارزشمند است. از طرفی برگزارکنندگان این جشنواره ذکاوت خاصی به خرج دادند و قالب مینیمال را برای آن انتخاب کردند تا همه بتوانند در این جشنواره قلم بزنند؛ چراکه ویژگی‌ها‌ی مینیمال کشف یک ایده و بیان دیدگاه از منظر شخصی است و در نوشتن آن می‌توان از ضرب المثل‌ها و فرهنگ عمو‌می‌استفاده کرد و دست همه در این میان باز است.
وی ادامه داد: در این جشنواره اقشار مختلفی حضور داشتند و ما دیدیم که دانش‌آموزان بسیاری هم در آن شرکت کردند. ما از دکتر و پرستار تا مقطع ابتدایی شرکت کننده داشتیم؛ پیرمرد ۷۰ ساله در جشنواره شرکت کرده است و دوستانی که عزیز از دست داده‌اند نیز در جشنواره حضور داشتند. به نظر من همین که ما به افراد اجازه می‌دهیم، بنویسند یعنی به آنها آرامش داده‌ایم.
خبوشان در توضیح دامنه افراد حاضر در این جشنواره گفت: وقتی به دامنه افراد درگیر نگاه می‌کنیم می‌بینیم که بخش عمده‌ای از جامعه درگیر چنین جشنواره شدند؛ از طرفی خروجی این جشنواره که کتاب است نیز مخاطب زیادی دارد. از این رو، ما سعی کردیم با برگزاری این جشنواره درد‌ها‌ی درونی افراد را کاهش دهیم و با ادبیات دوای درد آنها باشیم؛ چراکه به آدم غم دیده هر چقدر هم که کمک مالی کنیم، فایده‌ای ندارد و باید به او امید و آرامش بدهیم.
وی افزود: استقبال از جشنواره این پیام را به مسئولان می‌دهد که برنامه‌ها را صرف بهبود فضای روانی جامعه کنند. ما نیازمند آرامش روحی و تسکین هستیم و نیازمند آن هستیم که دردهایمان درمان شود. جامعه فقط در یک حوزه نیاز به درمان ندارد و ما در کنار حل مشکلات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و حتی درمان و بهداشت باید به فکر روح جامعه نیز باشیم.
دبیر سابق جشنواره جلال آل‌احمد با اشاره به مشکل کرونا برای کشور گفت: نکته مهمی‌که در این میان باید به آن توجه کرد، این است که ما در وضعیتی قرار داریم که یک مشکل همگانی در جامعه ایجاد شده است. در چنین شرایطی ما از مردم درخواست کردیم تا درباره این مشکل از نگاه خود بنویسند که این موضوع مورد استقبال قرار گرفت. این موضوع نشان می‌دهد که در حوزه فرهنگ اگر روی مشکلات انگشت بگذاریم، مردم درباره آن نظر خواهند داد.
وی ادامه داد: در این جشنواره دیدیم که مردم از اقشار مختلف شرکت کردند؛ بنابراین ما باید در جامعه شرایطی را فراهم کنیم که مردم فرصت اظهار نظر داشته باشند و این دید را باید گسترش دهیم. جامعه در حوزه‌های مختلفی مبتلا به مسائل متعددی است و ما می‌توانیم موضوعات را مشخص کنیم تا مردم درباره آن حرف بزنند. به نظر من یکی از دلایلی که مردم از شبکه‌های اجتماعی استقبال می‌کنند هم این است که به آنها اجازه می‌دهند درباره هر موضوعی اظهار نظر کنند و نظرشان را بگویند.
خبوشان معتقد است که باید به مردم اجازه اظهارنظر بدهیم و در این راستا اظهار کرد: این مسابقه به مردم اجازه داد تا درباره کرونا حرف بزنند و در کنار این که نظرشان را بیان کردند، قرار است از آنها تقدیر شود. در واقع ما به این شکل امید را به جامعه تزریق کردیم. در فضای مجازی نیز وضعیت به همین شکل است؛ بنابراین باید فضایی را ایجاد کنیم تا مردم دغدغه‌ها‌ی خودشان را بیان کنند.
وی ادامه داد: اگر کسی در مورد موضوعی حرف می‌زند، یعنی دغدغه آن را دارد و می‌خواهد مشکل حل شود و این نشان دهنده دوست داشتن فرد است. «کلمات علیه کرونا» نشانه وجود امید در جامعه است؛ نشانه امید مردم به آینده. به نظر من هر مسئول و هر کسی که می‌تواند گوشه کاری را بگیرد، باید این کتاب را بخواند چراکه بیانگر سرشت مردم جامعه است.
این نویسنده با اشاره به مطالب کتاب «کلمات علیه کرونا» گفت: در این کتاب اطلاعات و تحلیل‌ها‌یی است که ما می‌توانیم از جامعه داشته باشیم. «کلمات علیه کرونا» از وضعیت فعلی ما در این اوضاع کرونا می‌گوید و شرایط ایران را نشان می‌دهد؛ پس چه خوب است که مسئولان نسبت به این نگاه‌ها و این اطلاعات آگاهی داشته باشند.
وی ادمه داد: این کتاب محصول ماه‌های نخست کروناست و مردم خیلی علاقه‌مند هستند که این کار ادامه داشته باشد. باید در ادامه باز هم از نگاه مردم استفاده کنیم تا ببینیم که از کرونا چه درسی گرفته‌اند. بدون شک این نگاه‌ها می تواند جالب باشد. من از همه مسئولان و دوستان خواهش می‌کنم که به محتوای این کتاب به شکل عمیق نگاه کنند. همه آثار یک محتوایی کلی دارند و همه فلش‌ها به سمت انسان دوستی و انسانیت است.
خبوشان در پایان گفت: همه داستانکهای این مجموعه می‌خواهند ما را متوجه این نکته کنند که ما باید به انسان‌دوستی توجه کنیم. این کتاب به اقشار مختلف جامعه می‌پردازد و این نکته را گوشزد می‌کند که باید به فکر هم باشیم و تلنگری برای همه ماست و پیام کلی این است که تک تک مردم باید برای نجات جامعه از شرایط فعلی تلاش کنند.
نظر شما