کاووس حسن لی، عضو هیات موسس انجمن علمی نقد ادبی، با بیان این مطلب و ارزیابی کلی فضای نقد ادبی امروز، به خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)،گفت: نقد ادبی به عنوان یک دانش و رشته با رویکرد جدی به ادبیات، ضعیف بوده و آثار این حوزه در کمیت، محدود و در کیفیت، آشفته و نابسامانند.
وی با اشاره به عملکرد سطحی برخی منتقدان تصریح کرد: بیش‌تر منتقدانی که در حوزه مطالعات ادبی کار می‌کنند، در این‌باره به شکل ساده‌انگارانه‌ای حرف می‌زنند که همان بررسی ایرادهای یک اثر و انتقال آن است. شاید این روال سنتی نقد باشد، ولی امروزه نقد با پیشرفت‌هایی که در کشورهای دیگر داشته، به جریانی تبدیل شده که می‌خواهد متون را از نگاهی دیگر بازخوانی کند.
این نویسنده و پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی به لزوم بررسی وجوه متفاوت متن اشاره کرد و توضیح داد: متون گذشته یا معاصر، اگر بخواهند به تاویل و خوانش‌های مختلف تن بدهند، باید از دیدگاه‌های متفاوت فرمالیستی، ساختارگرا، فمینیستی، جامعه‌شناختی و... بررسی شوند.
حسن لی افزود: شما می‌توانید با هر رویکردی که وارد متن می‌شوید، آن را تنها از همان زاویه بررسی کنید. بدین ترتیب، برخی از امکانات موجود در متن شناسایی، و بخشی از ویژگی‌های آن ارزیابی خواهند شد. در واقع نقد ادبی معنایی نهفته در متن را آشکار می‌سازد یا برای متن بازآفرینی می‌کند.
وی در پاسخ به سوالی درباره منتقدان حرفه‌ای در فضای امروز ادبیات ایران، گفت: تعداد منتقدان حرفه‌ای ادبیات در کشور ما بسیار محدود و انگشت‌شمار است و ما کمتر منتقدی داریم که متنی را بازخوانی کرده باشد.
این محقق در ادامه از اهداف انجمن علمی نقد ادبی سخن گفت: شاید این انجمن بتواند تنور نقد را در جریان‌های ادبی امروز روشن کند. فکر می‌کنم با پیش‌بینی و برنامه‌ریزی‌هایی که اعضا در این حوزه دارند، بتوان در عرصه نقد کشور، جریان‌سازی کرد.
این پژوهشگر با اشاره به فضای غیر فعال تدریس متون در دانشکده‌های ادبیات و بهره نگرفتن از راهبردهای علمی نقد ادبی در دانشکده‌ها، اضافه کرد: متاسفانه در دانشکده‌های ادبیات، متن‌ها را فقط روخوانی و معنی می‌کنند و بیش‌تر به بررسی زندگی‌نامه بزرگان ادبیات و شعر می‌پردازند و شاید بسیار کم اتفاق بیافتد که متنی با رویکردها و خوانش جدید بررسی شود.
حسن لی که از لزوم ایجاد رشته نقد ادبی در دانشگاههای ادبیات سخن گفت، پی‌گیری این امر را جزو اولین اهداف این انجمن (انجمن نقد ادبی) دانست و افزود: این رشته واقعا برای فضای ادبی امروز لازم است؛ چرا که با وجود ضعف علمی در نقد ادبی، به این رشته به طور جدی احساس نیاز می‌شود.
وی در ادامه با اشاره به وجود دو نوع گروه پژوهشگر در شناخت و بازشناسی متن‌های ادبیات و شعر، گفت: نتایج تجربه همایشی که سال گذشته با عنوان «شعر فارسی و نظریه ادبی معاصر» راه‌اندازی کردیم، این بود که ما واقعا از این نظر خیلی لاغریم.
به گفته مدیر گروه ادبیات دانشگاه شیراز، ما باید متخصصانی داشته باشیم که هم در «متن‌شناسی متون فارسی» تسلط داشته باشند و هم نظریه های جدید نقدادبی را بشناسند. محصول فرخنده چنین رویدادی این است که متن‌های گذشته، آغوشی برای تاویل‌ها و خوانش‌های جدید و کشف ظرفیت‌های تازه خواهند شد. ما باید زوایای پنهان مانده در متون گذشته را به گونه‌ای که شایسته آنان است، کشف و بازشناسی کنیم.
وی در آخر افزود:امیدواریم که انجمن با تعمیق این نگرش ها و حمایت از این پژو هش ها بتواند درفضای امروز نقد ایران تحول ایجاد کند.
چهارشنبه ۱۳ آذر ۱۳۸۷ - ۱۱:۱۸
نظر شما