مخاطبان اصلی این کتاب چه گروه سنی هستند؟
این کتاب کمیک استریپ برای گروه سنی دبستان یعنی کودکان 7 تا 12 ساله نوشته شده اما مطالب به‌گونه‌ای است که برای نوجوانان یا بزرگسالان علاقه‌مند به کمیک طنز هم می‌تواند کارکرد داشته باشد.
یعنی کودکان 7 ساله متوجه منظور و محتوای داستان‌های این کتاب می‌شوند؟
بله، کاملا متوجه همه کلمات و اصطلاح‌های آن می‌شوند. داستان‌ها به گونه‌ای نوشته شده که علاوه بر دانش‌آموزان نوآموز، افرادی که می‌خواهند تازه کتابخوانی را شروع کنند نیز از آن لذت ببرند.
«جناب نارنجی وارد می‌شود» چه جذابیتی برای بچه‌های کتابخوان دارد؟
این کتاب علاوه براینکه برای بچه‌هایی که تازه می‌خواهند شروع به مطالعه کنند بسیار مفید است و در جذب آن‌ها به کتابخوانی تاثیر دارد، برای بچه‌های کتابخوان هم جذاب است چون کتاب دارای شخصیتی است که مرتب زندگی و افکارش را روایت می‌کند و از سویی برخی داستان‌ها لایه‌هایی دارد که بچه‌ها را وادار می‌کند بیشتر درباره آن فکر کنند.
این داستان‌ها پیش از این جایی منتشر شده بود؟
قبلا بخشی از این داستان‌ها به مدت دو سال در مجله رشد نوآموز برای پایه‌های دوم و سوم ابتدایی چاپ شد و بسیار مورد استقبال دانش‌آموزان قرار گرفت و آن زمان از مدارس شهرهای مختلف و روستاها تماس می‌گرفتند که با بچه‌ها دیدار داشته باشم. البته زمانی که مشغول نوشتن داستان‌ها بودم، برای کتاب می‌نوشتم و نمی‌خواستم آن‌ها را به مجله بدهم. اما وقتی مجله از من مطلب طنز جدید خواست بخشی از مطالب این کتاب را که با سن 7 و 8 سال تناسب داشت و با ملاحظات مجله رشد نوآموز هم صدق می‌کرد، انتخاب می‌کردم و به دفتر مجله تحویل می‌دادم و با همین تصویرگری منتشر می‌شد.
یعنی «جناب نارنجی» برای بچه‌ها شخصیت جدیدی نیست؟
بله، بسیاری از بچه‌ها هم اسم و هم چهره جناب نارنجی را به واسطه مجله‌ةای رشد نوآموز از قبل می‌شناختند و با این کتاب به بچه‌ها معرفی نشده است. البته مطالب جدیدی به کتاب اضافه شده و برخی داستان‌ها هم تغییراتی داشته است.
آیا «جناب نارنجی وارد می‌شود» را با الهام از اثر خاصی نوشتید؟
بله. سال‌ها پیش کتابی به نام «گربه» اثر فیلیپ گلوک را دیدم که با ترجمه تینوش نظم‌جو از سوی نشر نی منتشر شده بود. با دیدن این کتاب متوجه شدم در کمیک می‌تواند ژانری وجود داشته باشد که شامل یک کاراکتر باشد و آن کاراکتر مدام از خودش روایت کند. از طریق دوستان مترجم، کتاب اصلی فرانسوی‌اش را پیدا کردم و متوجه شدم این مجموعه حدود 20 جلد است و نویسنده آن که تصویرگرش هم هست هرسال یک جلد از این مجموعه عرضه می‌کند.
.jpg)
چه ویژگی خاصی در مجموعه «گربه» وجود داشت، که شما را به خلق «جناب نارنجی وارد می‌شود» ترغیب کرد؟
داستان‌های مجموعه کمیک استریپ «گربه»، هم نگاه فلسفی داشت، هم نگاه روانشناسانه، هم شوخی محض داشت، هم جنبه سرگرمی داشت و هم در متن نوعی آشنایی‌زدایی وجود داشت. به همین دلیل خیلی به آن کتاب علاقه‌مند شدم. البته این کتاب هرچند برای کودکان هم قابل خواندن بود اما بیشتر به نگاه بزرگسالان نزدیک بود. من از این کتاب الهام گرفتم اما سعی کردم بیشتر آن را به نگاه کودکان نزدیک کنم. همچنین شخصیت دومی هم به آن اضافه کردم؛ ما در کتاب «جناب نارنجی وارد می‌شود» دو کارکتر داریم، یک شخصیت اصلی یعنی آقای نارنجی و یک شخصیت فرعی یعنی پسرش. اما در کتاب فرانسوی فقط یک شخصیت اصلی داریم و آن هم گربه است.
باتوجه به علاقه بچه‌ها به تصویر و تاثیراتی که روی جذبشان به کتاب دارد، به نظر شما کتاب‌های کمیک استریپ چه تاثیری روی کتابخوان کردن بچه‌ها دارد؟
وقتی متن و تصویر هم وزن می‌شوند به چند دلیل برای بچه‌ها جذابیت دارد. نخست به دلیل زندگی در دنیای مدرن و رویارویی زیاد بچه‌ها با دنیای تصویر و انیمیشن و گیم‌ها و تلویزیون به معنای عام. و دیگر اینکه بچه‌ها قبل از اینکه بتوانند بخوانند و بنویسند فعالیت عمده‌شان در خلق، نقاشی است. و قبل از اینکه بتوانند خودشان بخوانند کتاب‌های تصویری برایشان جذابیت بیشتری دارد از این جهت که می‌توانند آنچه که برایشان خوانده می‌شود را ببینند. براین اساس کمیک استریپ می‌تواند یک مرحله آن‌ها را جلو بیاندازد. همچنین از این نظر که متن کم است برای بچه‌ای که نوآموز است و تازه می‌خواهد بنویسد و بخواند یا کلا کتاب خواندن را تازه شروع کند و هنوز حوصله خواندن را ندارد چون تصویرها همزمان با متن جلو می‌روند این جذابیت را برایش ایجاد می‌کند که کتاب را بخواند. از سویی به دلیل اینکه حجم عمده‌ای از کتاب، تصویر است، کودک می‌تواند مثلا کتاب صد صفحه‌ای را در مدت زمان کوتاهی بخوانند و این اعتماد به نفس را به او می‌دهد که توانسته یک کتاب کامل را بخواند. در عین حال اگر تصاویر در کتاب کمیک، جای کشف بیشتر هم داشته باشند میل دوباره و سه‌باره خواندن کتاب را نیز به آن‌ها می‌دهد و هربار سعی می‌کنند چیز جدیدی را در تصویر کشف کنند.
این موضوع چقدر با کوتاه و بلندبودن کمیک ارتباط دارد؟
کمیک‌هایی که داستان‌های بلند دارند جذابیت‌های خاص خودشان را دارند، کمیک‌هایی هم شبیه این کتاب یا «قصه‌های من و بابام» هم که هر داستان در یک صفحه تعریف می‌شود و متن‌های کوتاهی دارند که با تصویر پیش می‌رود، شوق خواندن مطلب بعدی را در مخاطب ایجاد می‌کنند.
آیا داستان‌های کتاب به هم پیوسته است یا کودکان می‌توانند داستانی را به صورت مستقل انتخاب کنند و بخوانند؟
در کتاب «جناب نارنجی وارد می‌شود» هیچ مطلبی به هم پیوسته نیست و بچه‌ها از هرجای کتاب می‌توانند شروع کنند، کافی‌ست با خواندن چند مطلب آغازین، با شخصیت اصلی آشنا و خصوصیاتش آشنا شوند بعد از آن از هرکجا که خواستند می‌توانند شروع کنند.
آیا این کتاب تک جلدی است یا ادامه‌دار خواهد بود؟
احتمالا به صورت مجموعه‌ای سه‌جلدی باشد. «جناب نارنجی وارد می‌شود» نخستین جلد آن است، جلد دوم هم در دست تصویرگری است و همین مسیر ادامه دارد اما هنوز برای جلد سوم اقدام نکردم.
در بخش انتهایی کتاب، بخشی وجود دارد که در آن از مخاطب خواسته‌اید براساس فکر و خلاقیتش طنزی درباره «جناب نارنجی» و «نارنجک» بنویسد، هدفتان از این کار چه بود؟
زمانی‌که این داستان‌ها در مجله رشد چاپ می‌شدند ناخوداگاه خیلی از بچه‌ها رغبت پیدا کرده بودند برای جناب نارنجی کمیک بسازند و معلم‌ها هم تصویر و عکس کارهایشان را به دفتر مجله می‌فرستادند. همین مساله انگیزه‌ای شد که در انتهای کتاب با توافق ناشر از بچه‌ها خواستیم این کار را انجام دهند و خودشان طنز و کمیکی با محوریت همین کارکتر نویسندگی و تصویرگری کنند و برای ناشر بفرستند و احتمالا در یک بازه زمانی هم ناشر برای این بخش برنامه‌ای داشته باشد و در فضای مجازی منتشر شود. البته ما این کار را با این هدف انجام دادیم که به رشد خلاقیت و شکوفایی پتانسیل نویسندگی و تصویرگری که در بچه‌های علاقه‌مند به این حوزه نهفته است، کمک کنیم تا در این زمینه کاری انجام دهند.
نظر شما