خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) حسین روحانی صدر کارشناس ارشد تاریخ ایران دوره اسلامی ، کارشناس گروه ایران شناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران: رشد و توسعه علوم انسانی در سده اخیر با فراز و فرودهایی مواجه شد. رونق حوزه علمیه قم با حضور شخصیت‌های شاخص علمی در اوایل سده چهاردهم و انتقال محافل درس و بحث از اصفهان و مشهد به آن سامان، فرصت مناسبی برای ارتقا و تغییر خط مشی در میان نسل جوان‌تر محصلان مهاجر به این کویر را فراهم آورد.

یکی از جمع‌های مشهور حلقه‌وار، هسته چند نفره علاقه‌مندان به بحث‌های تفسیری و کلامی و فلسفی را تشکیل دادند. اعضای این حلقه عبارت بودند از: سید موسی صدر، فرزند آیت‌الله سیدمحمد صدر از مراجع و علمای صاحب نام -که بعدها به امام موسی صدر مشهور شد- و دیگرانی همچون شیخ مرتضی مطهری (که بعدها استاد شهید مرتضی مطهری شد)، شیخ محمد صادقی تهرانی(آیت‌الله دکتر محمد صادقی تهرانی)، شیخ نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی و ... بودند.

آنان زیر بنای گفتمان‌های تفسیری المیزان علامه طباطبایی را گذاشتند و گفته‌های او را تقریر و تشریح کردند. جالب آنکه برخی‌ها همچون دکتر صادقی، خود صاحب سبکی در تفسیرنگاری شد و استاد مطهری نیز با جدیت به شرح تفسیر استاد خود همت کرد. در هر صورت همه اعضای این حلقه با حضور در درس‌های تفسیری حاج آقا روح‌الله خمینی(ره) یافته‌هایشان را به بلوغ رسانده و با حضور در درس‌های فقهی و اصولی آیت‌الله بروجردی دستاوردهایشان را به صورت تنظیم شده و دسته‌بندی شده درآورده و در محافل علمی و یا مکتوبات متنوعی ارائه کردند.

سه تن از این حلقه بحث به ترجمه قران نیز از خود همت نشان داده که تاکنون فقط ترجمان وحی دکتر صادقی و ترجمه آیت‌الله صالحی نجف‌آبادی منتشر شده است. این دو نفر با توجه به منابع اصیل اسلامی، پیگیر تصحیح آرای غیرتخصصی رایج در علوم اسلامی شدند. از هردوی این دو نواندیش کتاب‌های متنوعی همراه با خاطراتشان منتشر شده است.

مجموعه 220 صفحه‌ای با عنوان «خاطرات ماندگار از دونواندیش دینی(مرحوم آیت‌الله نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی و مرحوم آیت‌الله العظمی دکتر محمد صادقی تهرانی)» حاصل نشست‌های داوود علی‌بابایی که برخی از آثار این دو نواندیش را منتشر کرده، قابل تأمل است. وی موضوعاتی همچون شیوه آشنایی او با کتاب شهید جاوید و مجموعه مقالات و ولایت فقیه مشهورترین اثر علمی آیت‌الله صالحی نجف‌آبادی در سال 53 و نحوه آشنایی با مجموعه بحث‌های فقه پویای صادقی و در مجموع 40 خاطره از نحوه انتشار آثار این دو محقق به‌خصوص رساله نوین و مقالات فقهی آن دو بزرگ نواندیش را به رشته تحریر در آورده است. اگر این سبک ثبت و ضبط مشاهدات و خاطرات از مجالس علمی رواج یابد، گام مؤثری در شناسایی، بازخوانی و توسعه علوم انسانی برداشته خواهد شد.
این مجموعه توسط انتشارات امید فردا در سال 1397 منتشر شد.