به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، در راستای برگزاری نوزدهمین دوره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس به‌منظور انجام بهینه این رخداد فرهنگی، معرفی بیشتر این جایزه به مخاطبان و ارزیابی تأثیرات آن در مبحث نشر دفاع مقدس سعی شده از نقطه‌نظرات ناشران و نویسندگان این حوزه بهره‌مند شویم. به همین منظور با محسن شاه‌رضایی؛ نویسنده، پژوهشگر و سخنگوی دوره‌های هفدهم و هجدهم انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

اصولا انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس چه کارآیی در حوزه کتاب دفاع مقدس در کشور دارد؟   
 به‌نظر من به شکل فعلی، کارایی چندانی نداشته است. البته من فقط انتقادکننده نیستم، زیرا در دوره‌های مختلف جشنواره، مسئولیت‌هایی ولو جزئی داشته‌ام. بنابراین نظر من به‌نوعی انتقاد به خود هم محسوب می‌شود و روی صحبت من فقط با نهاد یا ارگان خاصی نیست. واقعیت را باید پذیرفت و پذیرفتن واقعیت نصف حل مسئله است.

باید بپذیریم که این فرایند انتخاب، بیشتر یک فرایند درونی است، البته مشوق‌های اولیه خوبی را می‌تواند ایجاد کند و این اتفاق نیز تاکنون رخ داده، به‌ویژه در حوزه نوقلمان، اما اینکه این جشنواره چه کارایی در حوزه  کتاب دفاع مقدس داشته؟ به‌نظر من نتوانسته رسالت واقعی خود را انجام دهد. ممکن است گفته شود که هدف فقط برگزاری جشنواره است و می‌خواهیم کتاب‌ها را شناسایی، مطالعه و داوری کنیم و بدین‌ترتیب بهترین‌ها را انتخاب و به مردم معرفی کنیم. اگر هدف این باشد، می‌توانیم بگوییم دوره‌به‌دوره جشنواره روند رو به جلو داشته است، اما اگر هدف این است که تحولی در نوشتن کتاب‌های دفاع مقدس ایجاد شود و اقبال مردم به‌ویژه قشر فرهیخته را جلب کند، به‌نظر من این جشنواره نتوانسته به این هدف برسد، مگر اینکه بگوییم هدف چنین چیزی نیست.

به‌نظر من باید سازمان ادبیات دفاع مقدس و مسئولان جشنواره، ارتباطی را با سازمان‌های مرتبط مثل آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، هنرمندان، دانشجویان و غیره برقرار کرده و آن‌ها را به خواندن و شنیدن کتاب‌ها ترغیب کنند. اگر این اتفاق بیفتد و جوانان نسبت به خواندن کتاب‌ها ترغیب شوند، در این‌صورت می‌توانیم بگوییم که جشنواره موفق بوده و این کار باید فراتر از سازمان ادبیات دفاع مقدس دنبال شود. بنیاد باید با دولت و مراکز مربوط وارد مذاکره شود و کتاب‌ها را به سبد مطالعاتی جوانان سوق دهد.

آیا انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس در ارتقاء کمی و کیفی تولید کتاب نقشی را ایفا کرده است؟ 
پاسخ به این سؤال نیاز به تحقیقات میدانی دارد، ولی به‌نظر من جشنواره در این زمینه حداقل توانسته محرک خوبی باشد و در نظر گرفتن تمهیدات بیشتر مانند برگزاری جلسات نقد و بررسی، تعطیل نبودن دبیرخانه جشنواره در همه ایام سال با پویا بودن ارگانیسم جشنواره، برگزاری جلسات معرفی نویسنده و نقد و بررسی و مسابقات کتابخوانی در سطح مدارس می‌تواند روی کمیت و کیفیت ارائه آثار به جشنواره اثر مثبتی داشته باشد، اما با توجه به تعطیلی دبیرخانه بین دو جشنواره عملا آن‌طور که باید جشنواره‌ها نتوانسته توفیق داشته باشد.
ناشران، پدیدآورندگان و فعالان نشر دفاع مقدس چگونه می‌توانند در جریان انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس تأثیرگذار و همراه باشند؟
اگر از هیأت داوری، تولیدکنندگان کتاب، ناشران و طراحان نظرسنجی شود و از آن‌ها در انتخاب سنجه‌ها و شاخص‌ها کمک خواسته شود، آن‌ها هم خود را صاحب کار می‌دانند و به این عرصه ورود می‌کنند، در این‌صورت اثرگذاری جشنواره بیشتر می‌شود. بنابراین به‌نظر می‌رسد دخیل‌کردن ناشران و پدیدآوردندگان کتاب در فرایند انتخاب بهترین کتاب سال می‌تواند مؤثر باشد و حتی می‌توان جلسات نقد و بررسی را در مراکز مختلف نشر برگزار کرد و در این زمینه هرچه به سمت ناشران خصوصی برویم و آن‌ها را تفویت کنیم به‌نظر من مطلوب‌تر است.

آیا انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس توانسته جریان‌سازی مطلوب کند و ناشران و نویسندگان را به سمت و سوی کارهای بهتر و متنوع‌تر سوق دهد؟
برای پاسخ به این سؤال هم باید کار میدانی صورت پذیرد، اما به‌عنوان فردی که در این حوزه فعالیت می‌کنم، می‌توانم بگویم که اثر داشته، اما در اینکه این اثر چقدر می‌توانسته بیشتر باشد، هنوز جای تردید وجود دارد. به عبارت دیگر فکر می‌کنم این جشنواره روی ناشران اثر گذاشته اما می‌توانسته بیشتر از این‌ها باشد.

انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس چه سازوکارهایی می‌تواند برای ناشران داشته باشد؟
در این زمینه بهتر است از ناشران و مدیران نشرهای مختلف خصوصی و دولتی دعوت به‌عمل آید و با آن‌ها همفکری شود، زیرا به‌نظر می‌رسد ناشران بهتر می‌توانند در این زمینه صحبت کنند.