خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، با آغاز موج پنجم شیوع کووید19 در کشور، صنوف بازهم صنوف مجبور به توقف فعالیت شدند. صنف کتاب‌فروشان با اینکه در ماه‌های اخیر مذاکراتی برای ادامه فعالیت در روزهای بحرانی، انجام داده بودند؛ اما ستاد مبارزه با کرونا، همچنان این حرفه را به‌عنوان مشاغل ضروری نمی‌داند که به معنای پایین بودن کرکره آنها تا تغییر رنگ وضعیت کرونایی از قرمز به نارنجی است.
این روند تعطیلی، به‌نظر می‌رسد زمینه‌ای شده تا این صنف با سرعت بیشتری در معرض ورشکستگی، تعطیلی و تغییر کاربری دائم قرار بگیرند. این در‌حالی‌است که کتاب‌فروشان پیش‌تر نیز با وجود بحران کاهش شدید مخاطب ناشی از افزایش قیمت کتاب، توانسته بودند به فعالیت خود ادامه بدهند.
پیام مصلح، مدیر کتابفروشی کتابشار بر این باور است که اگر در این شرایط کتاب‌فروشان در ردیف مشاغل گروه یک تعریف شوند، در اصل ماجرا تفاوتی ایجاد نمی‌کند، زیرا آسیب همهگیری کرونا، حتی با ادامه فعالیت کتاب‌فروشی‌ها در روزهای اوج همهگیری، تعداد مشتری، اندک خواهد بود. اصل ماجرا این است که امید مردم به زندگی کم شده است و وقتی آدم‌ها امید نداشته باشند، کارهای کیفی کمتری انجام می‌دهند مثلا کمتر کتاب می‌خوانند.
تعطیلی مکرر کتاب‌فروشی‌ها چه آسیب‌هایی برای این صنف به همراه دارد و به نظر شما چه راهکارهایی برای کاهش آسیب وجود دارد؟
با نفسِ تعطیلی در شرایط تشدید شیوع کرونا موافقم، اگر قانون راه‌گشایی برای کاهش شدت همهگیری وجود داشته باشد؛ البته در صورتی که قدرت نظارت بر آن هم وجود داشته باشد. تعطیلی که در دو دوره پیش انجام شد، گسترده بود؛ فروش اینترنتی داشتیم و کتاب‌ها را با پیک ارسال می‌کردیم؛ در حالی‌که شیرینی‌فروشی‌ها و کافه‌ها باز بودند. می‌دانم و موافقم که تهیه مواد غذایی ضروری و در اولویت قرار گرفته است، اما ادامه فعالیت شیرینی‌فروشی‌ها هم ضروری است؟ این موارد را برای تاکید بر ضرورت نظارت بر اجرای تعطیلی صنوف می‌گویم.
در هر صورت مساله این است که اگر توان اجرای طرح تعطیلی اصناف و نظارت بر آن وجود دارد و اگر تعطیلی اصناف کمک می‌کند تا هموطنان کمتری را از دست بدهیم، این کار را بکنند؛ اما اگر توانایی نظارت وجود ندارد و فقط این کتاب‌فروشی‌ها هستند که باید فعالیت خود را متوقف کنند و همه فروشگاه‌ها و اداره‌ها باز باشد، باید تاکید کنم که این روند نامناسب است. کتاب‌فروشان چندمین بار است که از ابتدای شیوع ویروس، تعطیل می‌شوند و البته مطمئن نیستم که آخرین بار باشد، زیرا بین دو دوره تعطیلی اخیر کتاب‌فروشان، فقط یک ماه فاصله است.
تکرار تعطیلی کتاب‌فروشی‌ها یک نکته مثبت به همراه داشت و موجب شد تا کتاب‌فروشان به فعالیت در فضای مجازی و فروش در این فضا توجه کنند. در نتیجه کتاب‌فروشان توانستند محتوای بهتری ارائه بدهند و صفحه اینستاگرام خود را ارتقاء دادند؛ اما کماکان فکر می‌کنم که صنف، می‌توانست جدی‌تر به این مساله نگاه کند، تا کتاب‌فروشی‌ها بسته نشوند.
از تعطیلی ناراحت نیستم
پیش از این مشخص شد که فروش اینترنتی نمی‌تواند جایگزین فعالیت حضوری کتاب‌فروشان شود، به نظر شما برای جلوگیری از تعطیلی دائم کتاب‌فروشی‌ها چه اقداماتی باید انجام شود؟
در این روز‌ها، موضوع کتابفروشی خیلی چندان مطرح نیست. تعطیلی شهر با شیوع کرونا، خیلی خوب است اما اقدامات دیگری هم باید انجام شود تا این آخرین پیکِ و آخرین تعطیلی باشد. کتاب‌فروش‌ها بیش از اینکه به فروش فکر کنند، به جامعه فکر می‌کنند و فعالان صنوف دیگر باید همین‌طور باشند. زمانی که روزانه بیش از 600 نفر از هموطنان فوت می‌کنند، شاید مساله این نباشد که کتابفروشی روی پا بماند.
مساله این است که تعطیلی به تنهایی اوضاع را درست نمی‌کند و باید زودتر، همه واکسینه شوند. امیدواریم که دولت قدرت این را داشته باشد تا هرچه زودتر واکسیناسیون سراسری انجام شود. از تعطیلیاین دوره ناراحت نیستم، زیرا احساس می‌کردم که هر روز که همه جا به شکل عادی کار می‌کرد، در مراسم کشتار شرکت می‌کنیم.
گلایه من اینجا است، وقتی همه اصناف مجبور به تعطیلی هستند، اگر ادارات دولتی به فعالیت خود ادامه بدهند، آن اتفاقی که باید، نمی‌افتد و تعطیلی کارساز نخواهد بود. واقعا هیچ مشکلی نیست که کتاب‌فروشی‌ها را تعطیل کنند، حتی اگر ضرر کنیم و ورشکسته بشویم، در مقایسه با اهمیت سلامت مردم مهم نیست؛ اما اگر، این طرح را کامل اجرا کنند و همهگیری کرونا از بین برود. کرونا مصیبت ملی است و تعدادی ضرر می‌کنند، اما اینکه یک سری ضرر و یک عده دیگر سود کنند مساله دشواری است.
تعطیلی وظیفه مدنی کتاب‌فروشان است
آیا صنف یا اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان می‌تواند اقدامی انجام بدهند؟
صنف نمی‌تواند کاری انجام دهد، اگر در این شرایط، کتاب‌فروشان به‌عنوان مشاغل گروه یک تعریف شوند هم در اصل ماجرا تفاوتی ایجاد نمی‌کند، زیرا همهگیری کرونا آسیبی وارد کرد که حتی اگر کتاب‌فروشی‌ها باز باشند تعداد مشتری اندک خواهد بود. در اصل، امید مردم به زندگی کم شده است. وقتی آدم‌ها امید نداشته باشند، کارهای کیفی کمتری انجام می‌دهند؛ مثلا کمتر کتاب می‌خوانند. در شروع همهگیری کرونا، شرایط اینگونه نبود، مردمی که در خانه می‌ماندند بیشتر کتاب می‌خریدند. به‌نظر می‌رسد، جو ناامیدی که به وجود آمده در کل، به کتاب‌فروشی‌ها لطمه زد.
تجربه نشان داده، با تعطیلی‌ها چیزی تغییر نکرده و بیماری کنترل نشده است، زیرا توان کنترل وضعیت با آغاز تعطیلی وجود نداشته است. مساله این است، چند‌بار دیگر کتاب‌فروشان باید تعطیل کنند، اتومبیل‌ها نتوانند بعد از ساعت 10 شب از خانه بیرون بروند و ... آیا این اقدامات تا به حال تاثیری داشته است؟ نداشته که بعد از گذشت دو سال رکورد آمار کشته‌شدگان را می‌شکنیم.
کتاب‌فروشان هم واکسن می‌خواهند
اگر تعطیلی کتاب‌فروشی‌ها فقط به‌عنوان ویترینِ اجرای یک طرح باشد، مناسب نیست. کتاب‌فروشان می‌دانند که تعطیلی وظیفه مدنی آنها است و جان انسان‌ها برایشان مهم‌تر از سود و زیانشان است. به همین دلیل تعطیل می‌کنند، اما باید توامان اتفاق‌های دیگر هم بیفتد که متاسفانه نمی‌افتد. کاش صنف سریع‌تر به فکر واکسیناسیون کتاب فروشان باشد.
برای مثال رانندگان اسنپ واکسن می‌زنند و فروشندگان کتاب هم به‌صورت مداوم با مردم در تماس هستند، حداقل کاری که صنف می‌توانست انجام دهد، مهیا کردن واکسن برای کتاب‌فروشان است، گروهی که تعدادشان زیاد نیست.
جمعه ۲۹ مرداد ۱۴۰۰ - ۱۴:۲۳
نظر شما