شروین عاقلی، مدیر «کتابفروشی همیشه» در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)، با اشاره به وضعیت کنونی کتابفروشی‌ها، عنوان کرد: بسیاری از کتابفروشی‌ها در شرایط کنونی فقط تلاش می‌کنند که نفس بکشند؛ الان نه سود، نه ارتقا و نه گسترش فعالیت کتابفروشی مطرح است، بلکه همه الان تلاش دارند به حیات خود ادامه دهند.
 
وی افزود: هر کتابفروشی برای حیات خود سیاست‌های ویژه‌ای در نظر گرفته؛ برخی از منابع انسانی خود کاسته‌اند؛ بعضی هزینه‌های خود را کاهش داده‌اند؛ عده‌ای به فروش اینترنتی روی آورده‌اند و برخی دیگر به تبلیغات در فضای مجازی می‌پردازند.
 
عاقلی با بیان اینکه طی دو سال گذشته، درهای جدیدی به روی کتابفروشان باز شد، گفت: در این مدت کرونا، فرهنگ خرید آنلاین مردم را به اندازه 10 سال ارتقا داده، به‌عبارت دیگر خرید آنلاین برای مردم عادی شده است. در حوزه کتاب نیز این موضوع رشد چشمگیری را نشان می‌دهد. 
 
وی درباره تجربه شخصی تغییر رفتار مشتریان از خرید حضوری به خرید آنلاین گفت: در دوره قرنطینه و تعطیلی کتابفروشی‌ها، خرید آنلاین و فروش اینترنتی مایه حیات شد و کمک زیادی در این دوران به کتابفروشی‌ها کرد؛ اگر نگوییم همه هزینه‌ها را برگرداند اما کمک خوبی بود.
 
عاقلی با بیان اینکه در گذشته اگر مردم به‌صورت محتاطانه خرید آنلاین می‌کردند، با وجود محدودیت‌های کرونایی، مجبور شدند خرید آنلاین در همه حوزه‌ها از جمله کتاب را بیاموزند، ادامه داد: البته نکته اصلی این بود که در شرایط قرنطینه مشتری‌ها مطمئن بودند فروشندگان از طریق فضای مجازی در کنار آن‌ها هستند و خدمات ویژه‌ای به آن‌ها اراده می‌دهند. یکی از دیگر مزیت‌های فروش آنلاین، تامین هزینه نیرو‌‌های انسانی فروشگاه است. 

 لزوم آگاهی‌بخشی به مشتریان درباره کتاب‌سازی
وی با بیان اینکه «کتابفروشی همیشه» علاوه بر فروش حضوری، در وب‌سایت و اینستاگرام نیز فروش کتاب را دنبال می‌کند، گفت: یکی از مسائلی که وجود دارد این است که طیف گسترده‌ای از ناشران و کتابفروشی‌های ما در سیستم سنتی مانده‌اند، در حالی که اگر بتوانند تولید محتوای درستی در حوزه آنلاین داشته باشند.
 
‌عاقلی ادامه داد: در کنار فروش آنلاین، شاهدیم برخی به فروش کتاب با تخفیف‌های بالا مشغولند، البته کتاب‌هایی که در کتابفروشی‌های معتبر جایی ندارند. فروشندگان «کتاب‌فروشی همیشه» مردم را نسبت به این آثار که اغلب کتاب‌‌سازی هستند آگاه می‌کنند.
 
وی با اشاره به تجربه تعامل موثر فروشندگان کتاب با مشتری‌های «کتاب‌فروشی همیشه» افزود: کتاب‌فروشان در مقام مشاور‌ان خرید کتاب به مخاطبان و مشتریان درباره عرضه کتاب‌ با تخفیف‌های بالا در فضای مجازی، توضیح می‌دهند و می‌گویند که بخش زیادی از این آثار ترجمه‌هایی ضعیف، صفحه‌آرایی‌‌های نامناسب هستند و به جای آن ترجمه‌های مناسب و اصیل را در اختیارشان قرار می‌دهند.
 
مدیر «کتابفروشی همیشه» گفت: موضوعی که کرونا به آن سرعت بخشید این بود که آموختیم در کنار فروشگاه فیزیکی اگر فروش آنلاین موفق نداشته باشیم عملا تا سه‌چهار سال آینده از بازار کسب و کار در حوزه کتاب خارج می‌شویم؛ بنابراین فروش آنلاین یک ضرورت است.
 
عاقلی با بیان اینکه بستر اصلی ساختارهای نشر و فروشگاه‌های کتاب، هنوز فروشگاه‌‌دارهای سنتی است، گفت: بخش زیادی از این افراد هنوز به حوزه آنلاین ورود پیدا نکردند، تولید محتوای درستی ندارند و به‌طور طبیعی برخی افراد سودجو از این روزنه استفاده می‌کنند، جولان می‌دهند و آثار کتاب‌سازی شده را با تخفیف در فضای مجازی می‌فروشند.
 
وی تاکید کرد: معتقدم که مخاطب کتاب آنقدر آگاه و هوشمند است که اگر در فضای آنلاین با محتوای درست رو‌به‌رو شود و سرویس‌دهی مناسب از سوی ناشران و کتابفروشان دریافت کند، عرصه برای فعالیت افراد سودجو تنگ ‌می‌شود.
 
عاقلی با بیان اینکه بخش زیادی از افراد، فقط به فکر فروش فیزیکی کتاب هستند، گفت: الان همه دنیا به سمت فروش آنلاین رفته‌ است. بنابراین هرچه دیرتر به این حوزه وارد شویم بیشتر ضرر می‌کنیم، زیرا فروش آنلاین کمترین هزینه و سرمایه را نیاز دارد.
 
مدیر «کتابفروشی همیشه» با طرح این موضوع که کتابفروشی آنلاین نیازی به هزینه‌های مختلف مانند، پولِ پیش، فضای بزرگ و یا انباری ندارد، تاکید کرد: افراد می‌توانند به راحتی در یک دفتر کار یا حتی منزل خود انواع کتاب را در سایت بارگذاری کنند، بعد از ثبت سفارش، کتاب را از مراکز پخش خریداری کنند و به مشتری برسانند. جریانی ساده‌ای که موجب حضور افراد زیادی در عرصه فروش کتاب شده است.
 
وی همچنین با تاکید بر اینکه آماده‌سازی بستر مناسب برای فروش اینترنتی کتاب و آگاهی‌بخشی به مخاطب مهمترین عوامل موفقیت در این حوزه است،‌ گفت: وقتی همه چیز سر جای خودش باشند،‌ به‌طور طبیعی، مخاطب آگاه ترجیح می‌دهد به‌عنوان مثال کتاب «مرشد و مارگاریتا» را با ترجمه عباس میلانی داشته باشد تا اینکه از یک سایت بی‌نام و نشان کتاب را با ترجمه یک فرد ناشناس با 70 درصد تخفیف خریداری کند.
 
اینفلوئنسرها و کتاب‌های زرد
عاقلی در ادامه صحبت‌های خود به یک اتفاق در حوزه فروش آنلاین کتاب اشاره کرد و افزود: سال‌ها قبل کتابفروشان و ناشران باسواد و باتجربه‌ای که داشتند، یکسری کتاب‌ها را پشت ویترین قرار می‌دادند و به نوعی مد می‌کردند تا مردم نسبت به خرید آن ترغیب شوند. اما‌ این‌ روزها آنچه در فضای مجازی زیاد می‌بینیم، یکسری اینفلوئنسر که عمدتا بی‌سواد هستند با تکیه بر فالوور‌‌‌های خود با دریافت پول از ناشران، کتاب‌هایی را مد می‌کنند که عموما کتاب‌های زردی هستند.
 
عاقلی با اشاره به تبعات فروش مجازی کتاب‌ از سوی اینفلوئنسر‌ها بیان کرد: تنها نگرانی من این است که این‌روزها مخاطبان به این افراد اعتماد و کتاب‌هایی را که معرفی می‌شود را خریداری مي‌کنند؛ در حالی‌که بخش عمده این کتاب‌ها بی‌محتوا یا کم‌محتوا هستند.
 
وی با بیان اینکه یکسری ناشران یاد گرفته‌اند با پرداخت پول با اینفلوئنسرها کتاب‌های خود را بفروشند، گفت: پیش‌بینی می‌کنم، این موضوع به اصطلاح تو ذوق مخاطبان می‌خورد زیرا حجمی از کتاب‌های بی‌محتوا و زرد را به مخاطب معرفی می‌کنند. 
 
عاقلی یادآور شد: در فروشگاه‌مان شاهد هستیم که این افراد در حال مد کردن این کتاب‌ها هستند و برخی مخاطبان با مراجعه به کتابفروشی به دنبال این آثار هستند در حالی‌که می‌دانیم محتوای این کتاب‌ها چیست.
انواع کتاب‌های روان‌شناسی و برخی آثار ضعیف حوزه ادبیات که از سوی ناشران تازه‌وارد تولید شده را با تبلیغات گسترده و هزینه بالا در فضای مجازی، به‌اصطلاح جا می‌اندازند.
 
عاقلی با بیان اینکه استمرار فروش کتاب از کانال اینفلوئنسر‌ها، نوعی دلزدگی در میان مردم و مخاطب ایجاد می‌کند، گفت: در بسیاری از مواقع اعتماد مخاطب از بین می‌رود و در اینجا ناشران قدیمی و کتابفروشان قدیمی می‌توانند با تولید محتوای و حضور تاثیرگذار در فضای مجازی، مشتری را راضی نگه دارند و به او کتاب با کبفیت بدهند.