سرزمین چیزی است که بسیاری از ما آن را قطعی و مسلم میدانیم. اینجاست؛ زیر پای ما؛ به ما زمینه میدهد و به ما حس خانه میبخشد؛ اما همان طور که سیمون وینچستر در کتاب جامع تازه خود، «سرزمین: چهگونه عطش برای مالکیت جهان نوین را شکل داد؟» روشن میکند، در واقع این یک واقعیت متزلزل و متغیر است که دزدیده شده، خریداری شده، از آن دفاع شده و به خاطر فعالیتهای انسانی آسیب دیده است.
وینچستر با ترکیب عناصر تاریخ، جغرافیا، زمینشناسی و علم، تصویری لخت و ژرف از سرزمینی که سیاره شکوهمند ما را احاطه کرده است، ایجاد میکند که به دلیل آثار آشکار تغییرات اقلیمی ناشی از انسان در بحران به سر میبرد. او تعداد زیادی از موضوعاتی را که از بدو ظهور تمدن، بر روی سرزمین تاثیر گذاشته است، برمیشمرد و کتاب را به بخشهایی تقسیم میکند که بر مرزها، مالکیت، مباشرت، جنگ و بازسازی تمرکز دارد؛
به عنوان مثال، از نظر مرزهای زمین، همهچیز همیشه آنطور که به نظر میرسد، نیست. «طولانیترین مرز بدون دفاع در جهان» -که بیش از 5000 مایل بین ایالات متحده و کاناداست- واقعا بیدفاع نیست؛ زیرا «مجموعهای از وسایل الکترونیکی و مکانیکی کوچک و نادیدنی» وجود دارد که از مرز محافظت میکند. مرزهای دیگر علت دردها و رنجهای بزرگی بودهاند؛ مانند خط رادکلیف که توسط وکیل بریتانیایی سر سیریل رادکلیف در سال 1947 ترسیم شد و هند و پاکستان را جدا کرد.
سرزمین همچنین نقش مهمی در درگیریهای فرهنگی ایفا کرده است. وینچستر به عنوان نمونه بیعدالتیهای اجتماعی و رفتار وحشتناک اروپاییها با بومیان آمریکا را توصیف میکند. از جمله این بیعدالتیها میتوان به سرقت زمین و سیاستهای ظالمانه همانند «حذف سرخپوستان» و واقعه بسیار بدنام غربیان موسوم به «رد اشک» (کوچاندن اجباری 60000 سرخپوست) اشاره کرد.
ولی وینچستر همچنین در این کتاب بسیاری از پروژههای مثبت و سودمند مرتبط با سرزمین را مطرح میکند؛ همچون وظیفه عظیم نقشهبرداری و اندازهگیری جهان، و همچنین پروژههای مهندسی شگفتانگیز مانند آثار خلیج زایدرزی در هلند، که یکی از چشمگیرترین پروژههای مهندسی هیدرولیک بر روی زمین است.
و سرانجام؛ کتاب «سرزمین» یک گزارش صادقانه و افشاگرانه است که به سرزمینی که بین همه ما مشترک است، ادای احترام میکند.
شناسنامه کتاب:
Land: How the Hunger for Ownership Shaped the Modern World. by Simon Winchester. Harper. 2021
منبع: بوکپیج/ فوریه 2021
نظر شما