تدوین این معجم در 3 مرحله صورت گرفته است؛ در مرحله نخست، پس از گردآوری آثار فلسفی حکمای مسلمان، مطالعه یک به یک آنها برای گزینش اصطلاحات فلسفی آغاز شد. این مطالعه به منظور شناسایی راههای وصول به معجم حاضر انجام گرفت و گزینش مصطلحات، مهمترین حاصل این بررسی بود. مصطلحات گزینش شده برای بررسی بیشتر و انتخاب نهایی با فرهنگنامههای فلسفی موجود مطابقت داده شده است.
در مرحله دوم، مضامین مربوطه از مجموعه آثاری که مصطلحات از آنها گزینش شده بود برای انتقال و ضبط مطالب مورد مطالعه دقیق و فیشبرداری شد و کلیه مطالب فراهم آمده به ترتیب تاریخی طبقهبندی شد. این قسمت بیشترین زمان را به خود اختصاص داد.
در مرحله سوم نیز مطالب مربوط به هر مصطلح به ترتیب تاریخی و با استناد مشخص به منبع آن، مدون و سپس کار حروفنگاری آنها در ذیل مصطلح خاص خود آغاز و کار یکدستسازی و ویرایش مطالب آغاز شد.
جامعیت به لحاظ تنوع واژهگانی و آثار فلسفی را میتوان از جمله ویژگیهای این معجم دانست. به طوری که در این اثر غالب نگاشتههای حکمای مسلمان مورد بررسی قرار گرفته شده و با گزینش تمام نوشتههای فلسفی تلاش شده است اندیشههای آنان منعکس شود.
از دیگر ویژگیهای این اثر، تنوع معنایی و مضامین یک اصطلاح را میتوان نام برد که از نظر حکمای اسلامی در طول تاریخ فلسفه اسلامی مورد توجه قرار گرفته است. در این اثر سعی شده تا تطور معانی و تعبیرات در بعضی اصطلحات کلیدی برای خوانندگان روشن و نظر اختلافی بعضی از فلاسفه و واضع آنها در این مورد مشخص شود.
در اثر حاضر تلاش شده است با بهرهگیری از کتابهای فلسفی به ترتیب تاریخی، از کتاب «حدود والرسوم»کندی گرفته تا «شرح المنظومه» حکیم سبزواری مجموعهای نسبتاً جامع فراهم آید.
نظر شما