به گزارش خبرگزاری کتاب ایران( ایبنا)-نفیسه خلیلی؛ به گفته حسین خنیفر، رئیس دانشگاه فرهنگیان و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، مراکز دانشگاه فرهنگیان در سراسر کشور، دارای 98 کتابخانه هستند که برخی از این مراکز از نظر منابع، غنی و برخی دیگر دارای منابع ضعیف‌تری هستند.
او می‌گوید: «با فعالیت‌هایی که معاونت پژوهشی دانشگاه فرهنگیان پیگیر آن‌هاست، این کتابخانه‌ها در حال تجهیزند و برای تامین منابع و به‌روز کردن آثار در این کتابخانه‌ها تلاش های زیادی شده است... در دو سال اخیر تلاش شده است از طریق اختصاص منابع مالی، به‌روز کردن منابع کتابخانه‌ای و بهبود عناوین موجود در آنها، شتاب پیدا کند.»
کتابخانه‌های دانشگاهی، جزء کتابخانه‌های تخصصی طبقه‌بندی می‌شوند و قاعدتا کتاب‌های خاصی به آنها راه پیدا می‌کنند. برای تهیه، خرید و انتخاب منابع در کتابخانه دانشگاه فرهنگیان، چه معیارها و کارکردهایی در نظر گرفته می‌شود؟ آیا درحال حاضر وضعیت این کتابخانه ها از نظر منابع رضایت‌بخش است؟
کتابخانه‌های دانشگاه فرهنگیان را از نظر شیوه فعالیت می‌توان به سه بخش تقسیم کرد. در ابتدا این کتابخانه‌ها در مراکز تربیت معلم فعالیت داشتند که بیشتر کتاب‌های این کتابخانه‌ها شامل آثار عمومی و آموزشی بود. درباره تاریخچه این مراکز باید گفت، 400 مرکز تربیت معلم از 100 سال پیش تا سال 1390 در کشور فعالیت می‌کردند و حدود 100 هزار دانشجو در واحدهای مختلف آن تحصیل کرده‌اند. از سال 90 اما مراکز تربیت معلم تبدیل به دانشگاه شدند و حدود 392 مرکز تربیت معلم تعطیل شد و 98 مرکز تربیت معلم به فعالیت خود ادامه داد. مراکزی که اکنون فعالیت دارند، اکثرا دارای کتابخانه هستند. اما متاسفانه هنوز جایگاه مهم و واقعی کتابخانه‌های تخصصی در این مراکز احیا نشده است، اما این کتابخانه‌های از نظر تامین منابع، در حال بازسازی و احیا هستند. این مراکز دارای 98 کتابخانه هستند که در 98 پردیس و مرکز تربیت معلم واقع شده‌ند؛ به طوری که در تهران 9 مرکز و پردیس وجود دارد. برخی از این مراکز ، از نظر منابع غنی و برخی دیگر دارای منابع ضعیف‌تری هستند. اما با فعالیت‌هایی که معاونت پژوهشی دانشگاه فرهنگیان پیگیر آن‌هاست، این کتابخانه‌ها در حال تجهیزند و برای تامین منابع و به‌روز کردن آثار در این کتابخانه‌ها تلاش های زیادی شده است.
دوره سوم هم به زمان تاسیس کتابخانه‌های دیجیتال برمی‌گردد. با گسترش دنیای دیجیتال، کتابخانه‌های فیزیکی بسیار آسیب دیدند. اکنون تولید، خرید و خواندن کتاب کاغذی توسط مخاطبان به خاطر توسعه دنیای مجازی، گسترش استفاده از کتابخانه‌های دیجیتال و منابع الکترونیکی بسیار کمتر شده است. برخی کتابخانه‌ها خودشان بخش دیجیتال دارند و ما هم در اغلب کتابخانه‌هایمان این بخش را داریم. دسترسی الکترونیکی به کتاب‌ها به دلیل این که فضای زیادی اشغال نمی‌کند، با محبوبیت بیشتری در کتابخانه‌ها رو‌به‌رو شده است. به همین دلیل فعالیت کتابخانه‌ها را می‌توان به دوره تاریخی قبل از آی.تی و بعد از آی.تی یعنی 30 سال پیش و بعد از آن تقسیم بندی کرد. از سال 1990 به بعد کتابخانه‌های دیجیتال، کتابخانه‌های فیزیکی را بلعیدند. هرچند به نظر من عطر و بوی کتاب‌های کاغذی و فیزیکی را با هیچ کتاب دیجیتالی نمی‌توان مقایسه کرد. تاکید می‌کنم کتاب‌های دیجیتال از نظر من هیچ‌گاه نمی‌توانند جای کتاب‌های کاغذی را بگیرند، زیرا ورق زدن کتاب و عطر و بوی خاص آن هیچ وقت با یک کتاب دیجیتالی قابل مقایسه نیست. کتاب کاغذی همیشه دوست داشتنی بوده و برای من ارزش بیشتری دارد.
آماری از منابع کتابخانه‌ای دانشگاه فرهنگیان دارید؟ آیا برای تهیه منابع تیم خاصی از کارشناسان وجود دارند؟
متاسفانه آمار دقیقی از تعداد و عناوین کتاب‌های کتابخانه مراکز تربیت معلم ندارم اما مطمئنم که در هر مرکز و پردیس ما تقریبا چند هزار جلد کتاب موجود است و می‌توان به صورت تقریبی گفت، درهر مرکز و پردیس تربیت معلم ما پنج تا هفت هزار جلد کتاب وجود دارد. معمولا گروه‌های علمی و درسی به تناسب نیاز به محتواهای تخصصی مرتبط با دروس دانش آموزان و دروس عمومی موجود ما و حتی مطالعات عمومی این مراکز، پیشنهادهایی را برای خرید منابع مطرح می‌کنند و خرید کتاب‌ها بر اساس این پیشنهادها صورت می‌گیرد. ما معیار خاصی که خرید منابع را مثلا از یک ناشر خاص محدود کند، نداریم اما حتما یکسری خط قرمزها هم برای تهیه منابع کتابخانه‌ای وجود دارد؛ زیرا هر کتابخانه‌ای مخاطب خاص خود را دارد. مثلا اگر در یک مرکز رشته ادبیات فارسی داشته باشیم، نمی‌توان هر رمانی را وارد آن کتابخانه کرد؛ زیرا برای مطالعه یک معلم، هر رمانی مناسب نیست. البته این خط قرمزها به معنای گزینشی عمل کردن و ایجاد ممیزی خاص نیست و ما معمولا از کتاب‌هایی که مورد تایید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، در این کتابخانه‌ها استفاده می‌کنیم.
توجه به این که رشته علوم انسانی یک رشته حساس و مهم در کشور است، برای تهیه منابع به‌روز و مهم در حوزه ترجمه و تالیف چه تمهیداتی را انجام می‌دهید تا کتابخانه‌های دانشگاه فرهنگیان از این نظر غنی شود؟ آیا در زمینه تهیه تازه‌های نشر جهان نیز اقداماتی را در دستور کار دارید؟
استادان دانشگاه فرهنگیان اغلب به حوزه ترجمه و نشر کتاب اشراف دارند و راهنمایان خوبی برای تهیه کتاب‌های مورد استفاده کتابخانه‌های مراکز تربیت معلم به‌شمار می‌آیند؛ زیرا منابع کتابخانه‌های مراکز تربیت معلم بر اساس محتواهای آموزشی تهیه می‌شود و استادان ما علاوه بر استفاده از محتوای بومی، به محتوای بین‌المللی هم نیاز دارند. بنابراین بر اساس جست‌وجو و تحقیق، این منابع نیز تهیه می‌شوند. ما برای تهیه منابع کتابخانه‌های مراکز تربیت معلم، 50 درصد از تالیفات داخلی و 50 درصد هم از ترجمه استفاده می‌کنیم. برای تهیه این کتاب‌ها حتما معیار به‌روز بودن ترجمه و تالیف و همچنین داشتن ناشر معتبر مدنظر قرار می‌گیرد.
برای تجهیز و خرید منابع کتابخانه ای در مراکز تربیت معلم، آیا بودجه خاصی در نظر گرفته اید؟
در دو سال اخیر تلاش شده است از طریق اختصاص منابع مالی، به‌روز کردن منابع کتابخانه‌ای و بهبود عناوین موجود در آنها، شتاب پیدا کند و در دو سال اخیر؛ بخش تهیه کتاب و محتواهای آموزشی کتابخانه‌ها تقویت شد. از سوی دیگر به استان‌ها این اختیار داده شد که با‌توجه به بودجه مصوب دانشگاه فرهنگیان، محتواهای مورد نیاز خود را خریداری کنند. اکنون بودجه خاصی برای تجهیز کتابخانه‌های فرهنگیان وجود دارد که در واقع زیر مجموعه بودجه پژوهشی است و هر مرکزی می‌تواند از این بودجه استفاده کند. البته اکنون اعلام می‌کنم علاوه بر بودجه معاونت پژوهشی دانشگاه فرهنگیان که قسمتی از آن برای خرید منابع است، اگر مرکز و پردیسی مایل به تهیه کتاب‌ها و منابع خاصی بود و بودجه آن برایش فراهم نبود، می‌توانیم از طریق تخصیص بودجه ویژه این کار را برای آنها انجام دهیم؛ یعنی بنده به‌عنوان رئیس دانشگاه فرهنگیان از اختیارات خودم استفاده می‌کنم و این اجازه را می‌دهم که واحد متقاضی بتواند این بودجه خاص را دریافت و منابع مورد نظر خود را تهیه کند. هر مرکز و پردیسی می‌تواند این مکاتبه و درخواست را داشته باشد و مدیر کتابخانه، مدیر گروه و رئیس پردیس و مرکزها می‌توانند برای این درخواست‌ها اقدام و مکاتبه کنند.
پس برای تهیه منابع کتابخانه‌ای مشکل کمبود بودجه و اعتبار ندارید؟
دانشگاه فرهنگیان و کتابخانه‌های مراکز و پردیس تربیت معلم برای تامین کتاب مشکل بودجه و اعتبار ندارند اما با توجه به این که دانشگاه فرهنگیان بسیار پهن‌پیکر است و در 31 استان 98 مرکز و پردیس آن پراکنده هستند، تقاضا داریم اگر امکان اهدای کتاب از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی یا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همچنین مراکز علمی و آموزشی و دینی وجود دارد؛ برای این اهدا پیش‌قدم شوند و دانشگاه فرهنگیان با آغوش باز از این آثار استقبال می‌کند. اکنون همه دانشگاه‌ها با کمبود بودجه مواجه‌اند؛ زیرا هزینه سال‌های اخیر چندین برابر شده است. بنابراین اگر اهدا کتاب صورت بگیرد؛ این اتفاق بسیار خوب است و ما از آن استقبال می‌کنیم، اما اگر مراکز ما کتاب‌های خاص و ضروری را بخواهند و بودجه نداشته باشند؛ بنده شخصا برای تهیه این منابع با بودجه تخصیصی اقدام خواهم کرد.
در حوزه تجهیزات کتابخانه‌ای تا چه اندازه این کتابخانه‌ها به‌روز هستند؟ برای ارتقا شیوه کتابداری در کتابخانه‌های خود چه راهکاری دارید؟
سیستم‌های حرارتی، برودتی و تاسیساتی در هر کتابخانه به دقت مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورت نیاز تجهیز می‌شوند. همچنین کتابخانه‌ها در بخش نور، امنیت کتاب‌ها و قفسه‌ها تامین شده‌اند. چینش کتاب‌ها بار اساس فهرست دیوئی، فهرست‌نویسی می‌شوند و در صورت نیاز، داشتن به یک ابزار یا تجهیزات خاص حتما آن ها را فراهم می‌کنیم. همچنین برای به‌روز کردن شیوه کتابداری در کتابخانه‌ها و ارتقا علمی کتابداران، پیش از کرونا همیشه دوره‌های آموزشی توسط معاونت آموزش و پژوهش این دانشگاه برای آموزش کتابداران برگزار می شد که بعد از شیوع کرونا، این دوره‌ها به صورت مجازی برگزار می‌شود.
آیا کرونا در فرایند فعالیت‌ها و رویه‌های کتابخانه‌ای کتابخانه‌های دانشگاه فرهنگیان، آسیبی وارد کرده است؟
کرونا به مراکز و کتابخانه‌های مراکز تربیت معلم آسیب بسیاری وارد کرده و یکی از این آسیب‌ها عدم، دسترسی فیزیکی دانشجویان به این کتابخانه‌ها به خاطر حضور نداشتن دانشجویان در کلاس‌ها بوده است. در دوران کرونا، برای رعایت پرتوکل‌های بهداشتی، حضور دانشجویان در کلاس‌ها غیرحضوری، یا ترکیبی از حضوری-غیرحضوری شد و این کتابخانه‌ها کمتر محل ارجاع فیزیکی قرار گرفتند. هنگامی که دانشجو در کلاس حضور نداشته باشد حضور فیزیکی هم در کتابخانه‌های دانشگاه ها اتفاق نمی‌افتد و این یک آسیب جدی در حوزه ارتباط فیزیکی دانشجویان با کتاب‌ها بود که در دوران کرونا تجربه شد. برای جبران این مساله؛ استادان این دانشگاه کارهای مهمی انجام دادند. مثلا بسیاری از اساتید، کتاب‌ها را به صورت الکترونیکی معرفی کردند تا این منابع در دسترس دانشجویان قرار بگیرد و فرهنگ مطالعه ادامه پیدا کند. در حال حاضر بعد از گذشت شش تا هشت سال، کتاب‌های کاغذی تبدیل به منابع الکترونیکی می‌شوند و در دسترس همگان قرار می‌گیرند. بر همین اساس استادان ما تلاش کردند در دوران کرونا به جای کتاب کاغذی در کتابخانه‌ها، منابع دیجیتالی موجود را که به راحتی در دسترس دانشجویان است، معرفی کنند.
تا چه اندازه در بحث وجین کتاب‌ها در کتابخانه‌ها نظارت دارید تا کتاب‌های ارزشمند، امحا و خمیر نشوند یا حداقل به کتابخانه‌های کم برخوردار اهدا شوند؟ پروسه وجین در کتابخانه‌های دانشگاه فرهنگیان بر اساس چه معیارهایی صورت می گیرد؟
به نظر من خمیر کردن و امحاء کتاب کار غلطی است؛ زیرا خمیر کردن کتاب یعنی نابودی تاریخ و میراث ملی یک ملت. پس نباید کتاب‌ها را خمیر کرد؛ زیرا هیج کسی میراث ملی خود را خمیر نمی‌کند و اگر به اشتباه یا از روی سهل‌انگاری این عمل انجام شود، ضربه جبران ناپذیری به پیکره نظام کتابخانه‌ای و همچنین کتاب‌خوانی در کشور وارد خواهد شد. کتاب میراث بشری و ملی ماست، حتی اگر تکراری باشد باز هم نباید آنها را از بین برد. در آینده، کتاب‌های چاپی که تاکنون منتشر شدند، کمیاب خواهند شد؛ بنابراین اگر می‌خواهیم در کتابخانه‌هایمان کتابی را وجین کنیم یا ادیت‌های جدید را وارد کنیم، باید میراث قدیم را هم حفظ کرد. بهتر است اگر قصد وجین داریم، کتاب‌ها را به کتابخانه‌های کم برخوردار اهدا کنیم یا بایگانی راکد کنیم. من در بحث وجین کتاب ها بسیار حساسم. به عنوان مثال؛ در جریان وجین یکی از کتابخانه‌های ما در بهبان، دو جعبه کتابِ موریانه خورده و تعدادی برگه‌های امتحانی امحا شد و هنوز که هنوز است ما در حال پیگری هستیم تا ببینیم چرا این کار در کتابخانه بهبهان انجام شده است! این کار از دید ما اصلا پذیرفتنی نیست. این کتاب ها حتی اگر آسیب دیده بودند هم باید بایگانی می‌شدند و حق امحا، دفن و از بین بردن آنها هرگز وجود ندارد.
نکته دیگری که باید به شما بگوییم این است که کتابخانه ملی حتی برای امحای یک کتاب 20 صفحه‌ای باید مجوز بدهد. اگر کسی در یک کتابخانه دولتی یا آموزشی اقدام به امحا یا خمیر کردن کتاب بکند، کتابخانه ملی و سازمان بازرسی ورود می‌کنند و این کار کاملا غیرقانونی است. یک استثنا وجود دارد و آن هم درباره امحای کتاب‌های اهدایی است که آن هم به نظر من نباید انجام شود و باید بایگانی شوند. من به شخصه معتقدم کتاب‌ها اگر چاپ به چاپ یا نسخه به نسخه نگهداری شوند، سیر تکاملی آن دانش پدید خواهد آمد.
وجین کتاب در کتابخانه‌های ما فقط در مواقعی صورت می‌گیرد که کتاب‌ها، تجدید چاپ شوند؛ چراکه چاپ‌های جدید، به اصطلاح، جلد مرتب‌تر و سالم‌تری دارند. همچنین باید به اندازه و تعداد کتاب‌های قبلی، کتاب نو یا چاپ جدید خریداری شده باشد و در صورتی که یک کتاب وجین شود، باید آن کتاب بایگانی راکد شود یا اهدا شود.
بهترین دید تخصصی برای کتابخانه‌ها این است که کتابخانه ها به سه دسته کتابخانه عمومی، آموزشی و سازمانی تقسیم بندی شوند.. در کتابخانه‌های عمومی باید تلاش کرد بهترین کتاب‌های عمومی مورد نیاز عامه در بخش‌های سلامت، بهداشت، رمان، ادبیات سیاست و علوم اجتماعی و همان 9 گانه موضوعی که در سیستم ردبندی دیوئی کتابخانه‌ای وجود دارد، تهیه شود. در بخش کتابخانه‌های سازمانی در کل دنیا مرسوم است که کتاب‌های تخصصی سازمانی مرتبط با حوزه ماموریت آن سازمان خریداری و تهیه شود. در این کتابخانه‌ها علاوه بر کتاب‌های مورد نیاز خودشان، می‌توان از کتاب‌های عمومی هم استفاده کرد. اما در کتابخانه‌های تخصصی، آموزشی و دانشگاهی، 80 در صد سهم با کتاب‌های تخصصی ماموریتی همان دانشگاه است مانند دانشکده روانشناسی علوم تربیتی که 80 درصد کتاب‌ها در حوزه علوم تربیتی هستند و فقط 20 درصد کتاب‌ها عمومی هستند اگر این مدار حفظ شود که ما همیشه تلاش کردیم این سیستم و این وضعیت را تکلیف کنیم، می‌توان به کتابخانه‌ها منابعی خوبی را ارائه کرد.
شاید شنیده باشید برخی کتابخانه‌ها به دلیل نداشتن فضا و پاسخگو نبودن، از پذیرفتن برخی مجموعه‌های اهدایی کتاب سر بازمی‌زنند؟ مانند اهدای کتابخانه شخصی جهانشاه درخشانی ( معمار ایرانشناس و تاریخ پژوه ایرانی) که بر اساس شنیده‌ها؛ کتابخانه‌های دانشگاهی از پذیرفتن آن سر باززدند. کتابخانه‌های تحت مدیرت شما در حوزه اهدای کتاب و نگهداری از آنها چطور عمل می‌کند ؟
یادم می آید هنگامی که در پردیس فارابی دانشگاه تهران بودیم، سال 1387 دکتر الوانی( پدر مدیریت دولتی ایران) کل کتابخانه‌اش را به کتابخانه مرکز پردیس فارابی اهدا کرد و ما با آغوش باز استقبال کردیم. هنوز که هنوز است دانشجویان هنگامی که امضای دکتر الوانی را پای کتاب‌ها می‌بینند، بسیار شاد می‌شوند. به نظرم حتی اگر در سالن‌های مطالعه بشود قفسه‌های قفل ایجاد کنیم، باید کتاب‌های اهدایی را بپذیریم. مجموعه کتابخانه‌های پردیس و مراکز تربیت معلم ما هر کتابی که اهدا می‌شود را می‌پذیرد. بهتر است بگویم کتابخانه‌های دانشگاه فرهنگیان قفسه‌های خالی زیاد دارد و هرکسی بخواهد مجموعه کتابی به کتابخانه‌های ما اهدا کند، آمادگی داریم. حتی اگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بحث خرید کتاب که از ناشران مختلف خریداری می‌کند، بخواهند تعدادی از این مجموعه کتاب‌ها را به کتابخانه‌های مراکز تربیت معلم بدهند، استقبال می‌کنیم. ما همه نوع کتابی را می‌پذیریم و بر اساس رشته‌های تدریس شده این کتاب‌ها را دسته‌بندی می‌کنیم و در اختیار کتابخانه‌هایمان قرار می‌دهیم. هر کتاب اهدایی ( جز رشته فوق تخصص پزشکی) به کار ما می‌آید و ما از اهدا کنننده آن تشکر می‌کنیم.
در حوزه نشر، دانشگاه فرهنگیان چقدر فعالیت دارد؟
معاونت پژوهشی دانشگاه فرهنگیان از هر اثری که مرتبط با موضوعات کتابخانه‌های دانشگاهی است، استقبال می‌کند و شرایط چاپ اثر را فراهم می‌کند. خوشبختانه اکنون شرایط، طوری است اغلب اساتید ما در دانشگاه فرهنگیان، کتاب خودشان را در انتشارات همین دانشگاه منتشر می‌کنند. اما برای چاپ آثار مانند انتشارات دانشگاه تهران و سمت باید آثار پیشنهادی برای چاپ بررسی و داوری شوند؛ یعنی ما برای چاپ کتاب گزینشی عمل نمی‌کنیم اما داوری‌های عادلانه داریم. بر اساس ارتباط موضوع با بخش فرهنگیان، اولویت انتشار کتاب و همچنین ضرورت چاپ یک اثر، آثار پیشنهادی را داوری می‌کنیم و در نهایت کتاب مورد نظر چاپ می‌شود. آمار دقیقی از تعداد عناوین کتاب‌های چاپ شده در سال ندارم اما تصور می‌کنم هر سال حدود 20 عنوان کتاب از سوی انتشارات دانشگاه فرهنگیان منتشر می‌شود. به عنوان مثال؛ امسال یک دوره 31 جلدی کتاب با عنوان «تاریخ تربیت معلم ایران» را منتشر کردیم که هر جلد برای یک استان است و با مشاهیر هر استان در آن صحبت شده که کار بسیار فاخری است.
توصیه می‌کنم دانشجویان با اساتید کتاب بنویسند. به نظر بنده بهترین نوع کتاب‌های دانشگاهی کتاب‌هایی هستند که دانشجویان با کمک اساتید می‌نویسند. از سوی دیگر کتاب تولید بومی محصور خوب نیست کتاب بومی ناظر بر دانش جهانی است که می‌تواند مفید باشد. در این زمینه مثالی می‌زنم؛ علامه جوادی آملی می‌گفتند ما در انقلاب، ارزش‌ها و دینمان نه شرقی هستیم نه غربی؛ اما در علم هم شرقی هستیم هم غربی. در همین زمینه حضرت علی(ع) می‌فرمایند: «حکمت، گمشده مومن است؛ پس حکمت را فراگیرید؛ گرچه نزد اهل نفاق باشد.» حمکت و دانش گمشده‌های مومن‌اند و مومن هر جا این دو را ببیند، باید به آن چنگ بیندازد. در تولید کتاب هم باید سرمنزل‌های دنیا را جست‌وجو کنیم که البته این کار را انجام می‌دهیم.
درباره مشارکت با کتابخانه‌های پردیس و مراکز تربیت معلم توضیح دهید؟ و این‌که تا چه اندازه به کارکرد کتابخانه‌های مشارکتی و همکاری با سایر نهادها معتقد هستید؟
درباره ایجاد کتابخانه‌های مشارکتی با کمک سازمان و ارگان‌های دیگر باید بگویم، با سازمان‌ها و نهاد های دیگر فقط درحوزه دریافت کتاب مشارکت داریم و این همکاری یک‌طرفه است. هنوز وارد حوزه تهاتر کتاب با آنها نشده‌ایم. در حوزه کتابخانه‌های مشارکتی، من به شیوه کتابخانه باز* و سیستم دسترسی آزاد به اطلاعات در کتابخانه معتقدم؛ یعنی کتابخانه‌های ما به روی کارمندان و دانشجویان نهادهای دیگر باز باشد و کتابخانه‌های آنها همین وضعیت را درباره دانشجویان و کارمندان ما رعایت کنند. این نوع از همکاری هم می‌تواند یک نوع مشارکت باشد. از سویی دیگر؛ مشارکت ما با کتابخانه‌های مراکز و پردیس‌ها در کشور، بیشتر در حوزه دریافت کتاب است و با آنها هم هنوز وارد تهاتر کتاب نشدیم.
* «كتابخانه با مخزن يا گنجينه باز، يا سيستم باز، كتابخانه‌اي است كه مراجعان اجازه دارند بدون هرگونه محدوديتي وارد آن شده، به كتاب‌هاي موجود دسترسي داشته باشند و آنها را از نزديك بررسي كنند. در اين نوع مخزن؛ كتاب‌ها بر اساس شماره رده‌بندي موضوعي در قفسه‌ها قرار مي‌گيرند، و اين به مراجعه‌كنندگان در استفاده از منابع خيلي كمك مي‌كند. »
شنبه ۱۰ مهر ۱۴۰۰ - ۱۳:۳۱
نظر شما