به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «سه استاد» نوشته جعفر مدرس صادقی به تازگی توسط نشر مرکز منتشر شده است. این کتاب داستان مدرس صادقی از مواجهه با ابراهیم گلستان، شمیم بهار و قاسم هاشمی‌نژاد است.

این نویسنده در معرفی این سه تن نوشته است: «برای نسلی که از اوایل دهه‌ پنجاه خورشیدی به عرصه رسید و سر از لاک خودش بیرون آورد، این سه تن سه‌تا از شاخص‌ترین قلّه‌ها بودند. تن ندادند به آن جریانی که داشت همه چی را به یک طرف می‌برد، تن ندادند به سلیقه‌های مسلّط و معمول و سوار هیچ موجی نشدند. هر کدام راه خودش را رفت و کار خودش را کرد.»

مدرس صادقی در ادامه می‌نویسد: «این ادای دین شاگردی‌ست به استادانی که هرگز به دنبال لشکرکشی نبودند و هیچ تلاشی هم در این راستا به خرج ندادند. هر کدام برای خودش سرداری بود، هرچند بی‌سپاه و تنها».

او معتقد است که این سه نویسنده هر کدام تنها به جهان داستان و نوشتن تعلق داشتند و در کار نوشتن هم به تنها چیزی که بها می‌دادند، خلاقیت و یگانگی بود. مدرس صادقی کتاب «سه استاد» را در سه فصل مجزا به ترتیب به‌ نام‌های «شیراز ناز من کجا رفته‌ست: از آذر، ماه آخر پاییز تا خروس»، «عاشقانه‌های تهران: از دهه چهل تا قرن‌ها بگذشت»، «حقیقت خاک: فیل در تاریکی و خیرالنسا» و همچنین با یک پیوست «همیشه حق با قاسم بود» نوشته است.

او اولین آشنایی خودش با ابراهیم گلستان را با کتاب «مد و مه» می‌داند که چگونه این کتاب بر او تاثیر گذاشته و در معرفی آن می‌گوید: «هیچ چیز این کتاب به کتاب‌هایی که تا حالا خوانده بودم نمی‌خورد. نه ریخت و قیافه‌اش و نه آن زبانی که در دو تا داستان اولی می‌دیدم.» نویسنده چهار کتاب اول گلستان را از ماندگارترین آثار می‌داند و می‌گوید «دل من هنوز پیش همان چهار تا کتاب است.» او در ادامه به شمیم بهار می‌پردازد که در ایران ماند اما غایب بود و تا همین دو سال پیش چیزی چاپ نکرده بود. نویسنده به شایعاتی که درباره داستان‌ها و رمان‌های نوشته و ننوشته بهار داغ بود می‌پردازد و از دیدارش با بهار در بیمارستان ایرانمهر، پشت در سی‌سی‌یو برای ملاقات قاسم هاشمی‌نژاد می‌نویسد.

او در مقایسه بهار و قاسمی‌نژاد می‌نویسد: «آقای بهار می‌نوشت و چاپ نمی‌کرد، می‌نوشت و می‌گذاشت توی کشو، اما قاسم یک آدمی نبود که رمانی بنویسد و بگذارد توی کشو. یک نویسنده حرفه‌ای بود. تربیت حرفه‌ای داشت. سال‌های سال به همین ترتیب کار کرده بود.»

 



شیراز ناز من کجا رفته‌ست؟
مدرس صادقی در فصل اول «شیراز ناز من کجا رفته‌ست»درباره ابراهیم گلستان می‌نویسد: «قصه نوشتن برای ابراهیم گلستان ادامه مبارزه بود. اولین قصه‌هاش را وقتی نوشت که از حزب آمده بیرون. از حزب کناره گرفت، اما از سیاست نه و از مبارزه هم نه. با قصه ادامه داد و با فیلم ساختن ادامه داد و همچنان با نود و نه سالگی دارد ادامه می‌دهد.» او در ادامه به ارتباطات مختلف گلستان با نویسندگان و سیاستمداران می‌پردازد و از دل داستان‌هایش عناصر اصلی قصه‌گویی گلستان را بیرون می‌کشد. «اگر صادق هدایت با «حاجی آقا» رسیده بود به آخر خط، «به دزدی رفته‌ها» برای ابراهیم گلستان تازه نقطه شروع است، اول عشق است.» او می‌گوید اگر ابراهیم گلستان را نویسنده‌ای خاص و خلاف جریان می‌دانیم به خاطر خود اوست. او در ادامه به دوران افت و خیز گلستان اشاره می‌کند و به مجموعه «جوی و دیوار و تشنه» می‌رسد که معتقد است در این داستان با یک قصه‌نویس تازه‌نفس سر و کار داریم. «قصه‌نویسی که بعد از یک زنگ تفریح ده ساله، حالا با یک دست پر برگشته است.»

او در آخر درباره ابراهیم گلستان می‌گوید که «نمی‌خواست و نمی‌توانست» یک نویسنده حرفه‌ای باشد و برخی تلاش‌های او را «کشدار و انتزاعی» می‌داند.

عاشقانه‌های تهران
مدرس صادقی در فصل دوم به بررسی اولین داستان‌های شمیم بهار تا تازه‌ترین نوشته او یعنی «قرنها بگذشت» می‌پردازد. او معتقد است که بهار «یکی از اولین داستان‌‌نویس‌های دوران» ماست که به فرم، زبان، لحن و شیوه‌های نوین گفت‌وگونویسی توجه داشته است. او در ادامه به تاثیرات زندگی در دهه سی و سیاست‌های خفقان‌آور آن دوران اشاره می‌کند، و عقیده دارد این مسئله سبب بیگانگی با قصه و ادبیات را در ادامه به وجود می‌آورد. مدرس صادقی فرم نامه و گفت‌وگو را فرمی می‌داند که شمیم بهار به آن علاقه‌مند بوده و نمونه‌های متعددی از این شیوه را در کارهاش نشان می‌دهد. او در نهایت درباره آخرین کار بهار می‌نویسد: «نویسنده ساعتش میزان است. او این داستان را در پایان قرنی که گذشت و در آستانه قرنی که نیامده است نوشت و به دست چاپ داد و پاره بیتی از مولانا هم بر روی جلد کتابش گذاشت تا لابد پیام روشن و شفافی به ما بدهد و بدون هیچ تاویل و تفسیری.»

حقیقت خاک
نویسنده در فصل آخر به قاسم هاشمی‌نژاد و داستان‌هایش می‌پردازد و روایتی از او و توان نویسندگی‌اش به مخاطب ارائه می‌کند. او «فیل در تاریکی» و «خیرالنسا» را دو حجت آشکار و برهان قاطع می‌داند برای اثبات آنچه او در یک دوره‌های مختلف نقدنویسی‌اش گفته بود. مدرس صادقی «فیل در تاریکی» را یک داستان پر حادثه رئالیستی می‌داند که زمان و مکان و تصویرهای آن همه در واقعیتی برساخته پدید آمده‌اند. او همچنین درباره «خیرالنسا» می‎‌گوید: «داستان بلندی‌ست که به یک شعر منثور می‌ماند.» نویسنده این کار هاشمی‌نژاد را نوعی «حکایت» می‌داند که در ادبیات فارسی نمونه‌های بسیاری از آن وجود دارد. او معتقد است که هاشمی‌نژاد پایبند به سنت نبوده و از ژانرهای نوین برای بیان داستانش بهره می‌برده و به کار «فیل در تاریکی» در ژانر پلیسی نوشته شده است، اشاره می‌کند.

کتاب «سه استاد» نوشته جعفر مدرس صادقی در 1000 نسخه و با قیمت 76 هزارتومان توسط نشر مرکز به چاپ رسیده است.