به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، یک هفته از سال را به کتاب و کتابخوانی اختصاص داده‌اند. هفته‌ای که از بیست و چهارم آبان آغاز می‌شود و تا پایان این ماه ادامه پیدا می‌کند؛ اما سهم خانواده‌ها از هفته کتاب چقدر است؟ اصلا نام‌گذاری‌های این‌چنین تا چه اندازه به رشد کتاب و کتابخوانی کمک می‌کند؟ چگونه می‌توان تاثیر رویدادهای فرهنگی چون هفته کتاب را ماندگارتر کرد؟
حدیث لزرغلامی، شاعر و نویسنده کودک و نوجوان براین باور است، همین‌که هفته‌ای «هفته کتاب» باشد، اتفاق مبارکی است. چون هرچه به نام کتاب باشد، مبارک است و شاید به داد این کالای مهجور برسد؛ کالایی که مدت‌هاست از سبد خرید خانواده‌ها بیرون مانده و به حمایت بسیار نیاز دارد.
به گفته نویسنده «مسافر کوچولو» مشکل نام‌گذاری‌ها و رویدادهایی چون هفته کتاب، این‌جاست که پس از مدتی به یک روال عادی و به قول معروف «روتین» تبدیل می‌شوند و مخاطب را به هیجان و شگفتی نمی‌آورند.
لزرغلامی به برنامه‌های هفته کتاب اشاره و بیان می‌کند: در این هفته برنامه‌های مختلفی به اجرا درمی‌آید که از آن میان می‌توان به بیست درصد تخفیف برای کتاب‌ها، کارت‌های اعتباری ویژه برای این هفته، نمایشگاه‌های کوچک در مدرسه‌ها یا اداره‌های مختلف اشاره کرد؛ البته که همه اینها خوب است؛ اما آن تأثیر شگرف، تنها از راه خلاقیت است که به بار می‌نشیند.
نویسنده مجموعه «شنغولی» می‌گوید: چند روز پیش، مسیری را با تاکسی تلفنی طی می‌کردم؛ راننده، پسر جوانی بود که به پادکست «بی‌پلاس» گوش می‌کرد. پادکستی که خلاصه کتاب‌ها را تعریف می‌کند و این کار را آن‌قدر، جذاب و درست و خلاقه انجام می‌دهد که بار چندین و چند هفته کتاب را با تواضع و بی ادعا بر دوش می‌کشد و بی‌نیاز از بودجه‌های دولتی، تأثیر عمیق‌تری بر کتابخوانی عامه مردم می‌گذارد؛ وگرنه مجموعه‌ای از کارهایی که به‌فرموده تقویم انجام می‌شود به هیچ کاری نمی‌آید و تنها به قرص مسکنی شبیه است که درد را آرام می‌کند؛ اما از بین نمی‌برد.
تاثیر هفته کتاب مقطعی است
تهمینه حدادی، روزنامه‌نگار و نویسنده کودک و نوجوان هم به تجربه کاری خود در دو کتاب‌فروشی اشاره و بیان می‌کند: در طول فعالیتم، پدر و مادرهایی را می‌دیدم که از درآمد بالایی برخوردار بودند و هیچ منعی برای هزینه کردن نداشتند؛ اما ترجیح‌شان این بود که برای بچه‌ها به جای کتاب، اسباب‌بازی بخرند.
به گفته نویسنده «دکمه‌های گربه‌ای» تاثیر هفته کتاب، هم بر اقتصاد نشر و هم بر گسترش فرهنگ کتاب و کتابخوانی مقطعی است و باعث افزوده شدن این کالای فرهنگی به سبد خانوار ایرانی نمی‌شود. تنها فرصت و بهانه‌ای است که خانواده‌های فرهنگی و مروجان کتاب بتوانند آنچه می‌خواهند را با درصدی تخفیف تهیه کنند.
حدادی بار دیگر به تجربه‌های خود از کار در کتاب‌فروشی اشاره و بیان می‌کند: مخاطب می‌آید و می‌پرسد؛ کتابی داری که درباره کنترل خشم در نوجوان‌ها یا ناخن جویدن در بچه‌ها باشد؟ و جالب این‌که انتظار دارد برای حل همه مشکلاتش، کتابی وجود داشته باشد. تو کتاب‌ها را می‌گردی و می‌بینی: بیشتر ترجمه هستند تا تالیف؛ قیمت هیچ‌کدام هم ارزان نیست. آنجاست که از خود می‌پرسی: پس نویسندگان ما کجا هستند و چه می‌کنند؟ و با خودت می‌گویی: ای کاش متولیان فرهنگی و مهم‌تر از همه آنها مسئولان صداوسیما، گفتن از کتاب و اهمیت آن را تنها به یک هفته محدود نکنند.
جشنواره‌ای برای کتاب‌های ارزان قیمت
حمید عابدین‌نیا، مدیرعامل «دنیای ماه‌‌پیشونی»، فروشگاه‌های زنجیره‌ای «بوکتاب» به اهمیت رویدادهایی چون هفته کتاب اشاره و بیان می‌کند: وجود هفته‌های این چنین باعث می‌شود همه فعالان حوزه کتاب در یک زمان واحد، دغدغه مشترک داشته باشند. همان گونه که نمایشگاه کتاب موجب می‌شد تا ناشران مختلف، جدای از این که در چه حوزه‌ای فعالیت می‌کنند و تخصص‌شان کدام است، ۱۰ روز گرد هم بیایند و به ارتباط نزدیک با مخاطبان خود بپردازند.
به گفته وی برگزاری رویدادهایی چون نمایشگاه و البته هفته کتاب، اتفاق خوشایندی است و به‌طور طبیعی به رشد و گسترش فرهنگ کتابخوانی می‌انجامد؛ به شرط این‌که عنوان و وضعیت نهادهای صنفی که درگیر این ماجرا هستند مشخص شود. مثلا در ایام نمایشگاه کتاب تهران، وظیفه اصلی برعهده ناشران است. حالا در ارتباط با «هفته کتاب» می‌توان این وظیفه را به کتاب‌فروشی‌ها سپرد.
عابدین‌نیا بر این باور است که رویدادهایی چون نمایشگاه کتاب و حتی هفته کتاب می‌تواند بهانه خوبی برای جذب گردشگر فرهنگی باشد. همان گونه که نمایشگاه کتاب فرانکفورت یا پاریس به عنوان یک رویداد مهم در حوزه فرهنگ، می‌تواند گردشگران بسیاری را از شهرها و کشورهای مختلف جهان به سوی خود دعوت کند؛ اما در این نمایشگاه کتاب که یک فروشگاه بزرگ است، فرصتی برای خرسد و فروش کپی رایت و دیدار نویسندگان و ناشران با یکدیگر وجود ندارد.
مدیرعامل «دنیای ماه‌‌پیشونی»، فروشگاه‌های زنجیره‌ای «بوکتاب» به برنامه‌های این نهاد فرهنگی به بهانه هفته کتاب اشاره و بیان می‌کند: همزمان با آغاز هفته کتاب به مدت 14 روز، «جشنواره کتاب‌های ارزان‌قیمت» برگزار می‌شود و به معرفی و فروش کتاب‌های زیر پنج هزار تومان می‌پردازد. در مجموعه ما بالای پنج هزار عنوان کتاب زیر پنج هزار تومان و نُه هزار عنوان کتاب زیر 10 هزار تومان وجود دارد. به همین خاطر بر آن شدیم تا با برگزاری این جشنواره به مخاطب خود تلنگر بزنیم و به او بگوییم، همچنان می‌توان کتاب خرید و کتاب خواند و همچنان کتاب، یکی از بهترین و در عین حال، ارزان‌ترین کالاهای فرهنگی است.
عابدین‌نیا، جشنواره کتاب‌های ارزان‌قیمت را فرصت مناسبی برای نهادهای فرهنگی و سازمانهای خیریه می‌داند و می‌گوید: «بوکتاب» باغ کتاب، این فرصت را در اختیار افراد نیکوکار و سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی چون آموزش و پرورش و شهرداری‌ها گذاشته تا به تجهیز کتابخانه‌های خود بپردازند.
شنبه ۲۹ آبان ۱۴۰۰ - ۱۱:۴۹
نظر شما