در نشست نقد کتاب «واژهنامه سهزبانه علم اطلاعات» عنوان شد:
ایران نتوانسته با کشورهای همسایه تعاملات دانشی برقرار کند
عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی، کارهایی که برای پیشرفت علم اطلاعات در ایران صورت میگیرد را از جایگاه بهتری نسبت به کشورهای همسایه ارزیابی کرد و گفت: متاسفانه ایران نتوانسته با کشورهای همسایه مثل عراق تعاملات دانشی برقرار کند.
در ابتدای این نشست، یعقوب نوروزی به نحوه نگارش این کتاب اشاره کرده و گفت: با توجه به رسالت گروه علم اطلاعات و دانش شناسی و حضور دانشجویان عراقی و عربزبان در دانشگاه، به پیشنهاد دکتر طالعی تالیف این کتاب را آغاز کردیم.
عبدالحسین طالعی با بیان اینکه کتابهای مرجع، شبیه کارهای پشت صحنه است، تصریح کرد: برخی کارها مثل تالیف کتابهای مرجع، پشت صحنه هستند و دیده نمیشوند؛ اما در سایر حوزهها تاثیرگذار هستند. پس از مراحل تولید، مرحله اطلاعرسانی بسیار حائز اهمیت است؛ چراکه بازتاباننده یک تلاش گروهی و جمعی است.
وی ادامه داد: کار مرجع، ماهیت فرآیند دارد و کارهای دیگر جنبه فرآورده دارند. بهعنوان مثال کتابهای سرعنوان که برای یکپارچهسازی جستجو از آنها استفاده میشود، زیرساختهای پژوهشی را تقویت میکند. هدف از تالیف این کتاب تقویت تعامل با دیگران مثل کشور عراق بوده است؛ چراکه برخی اصطلاحات تخصصی این رشته در هیچ کتابی یافت نمیشد.
طالعی بیان کرد: به عقیده من هر فرد یک امکان است؛ و زمانیکه دو نفر با یکدیگر همکاری میکنند، پتانسیل آنها در هم ضرب میشود و کار میانرشتهای پدید میآورند. البته که این کتاب قطعا نواقصی خواهد داشت؛ چراکه اولین قدم در راه تالیف واژهنامه سه زبانه تخصصی علم اطلاعات است و در آینده باید این نواقص رفع شود.
در بخش دیگری از این نشست، زرهساز عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی به فعالیت کشورهای عربی در حوزه علم اطلاعات و دانششناسی اشاره کرد و یادآور شد: در کشورهای عربی مثل مصر، کتابداری سابقه بسیار طولانی دارد و در کشور عراق تلاشهای بسیاری شده است؛ ازجمله تشکیل انجمن کتابداری کشورهای عربی.
این منتقد اضافه کرد: برای پیشرفت این رشته در سطح ملی و بینالمللی، اگرچه از لحاظ کیفی پژوهشهایی که در ایران صورت میگیرد، از جایگاه بهتری برخوردار است؛ اما متاسفانه ایران نتوانسته با کشورهای همسایه مثل عراق تعاملات دانشی برقرار کند؛ و ارتباط قوی بین ما و عراق شکل نگرفته است.
وی افزود: برخی استادان، تمایلی به تالیف کتابهای مرجع ندارند؛ و ترجیح میدهند کتابهای زودبازده تالیف کنند؛ چراکه تالیف کتابهای مرجع نیاز به صرف زمان و انرژی بسیاری دارد؛ از این رو از دکتر طالعی و دکتر نوروزی سپاسگزارم؛ چراکه قدم مهمی در این زمینه برداشته شده است.
زرهساز بیان کرد: پیشنهاد میشود پایگاهی برای این اثر در نظر بگیرند؛ چراکه دانشجویان عربزبان در ایران به آن نیاز خواهند داشت و از طریق پایگاه میتوان کیفیت جستجو در متن کتاب و استفاده از مطالب کتاب را افزایش داد. از طرفی با توجه به اینکه کتاب یک واژهنامه سهزبانه است؛ چهبسا بهتر بود نظم الفبایی این کتاب هم به سه زبان صورت میگرفت؛ اما متاسفانه کتاب دارای دو نظم الفبایی فارسی و انگلیسی است و فاقد نظم الفبایی عربی است. از آنجا که حوزههای مختلفی مثل سازماندهی، فهرستنویسی، نمایهسازی و... در این رشته وجود دارد، پیشنهاد میشود در ویرایشهای بعدی واژگان بر اساس هر حوزه دستهبندی شوند.
عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی گفت: «ال» که در زبان عربی به عنوان حرف تعریف از آن استفاده میشود، معمولا در ترکیبات عربی اینگونه است که ترکیب اول«ال» نمیپذیرد و ترکیب دوم همراه با «ال» است و متاسفانه در این کتاب از این شیوه استفاده نشده است.
زرهساز ادامه داد: برخی واژگان دارای چندین معنی هستند و بهتر است تمام معانی آنها آورده شود و تنها به یکی از معانی آن اکتفا نشود. در برخی موارد برای معادل عربی از فعل مضارع استفاده شده است که نیازی به این کار نبوده است. به عنوان مثال برای واژه «ارسال» از «یرسل» (میفرستد) استفاده شده؛ درحالیکه باید کلمه ارسال جایگزین آن شود.
این استاد دانشگاه در پایان گفت: در برخی موارد به مفرد و جمع بودن اسامی توجه نشده و معادلها از این لحاظ با یکدیگر همخوانی ندارند. در گزینش واژهها چندین واژه که معانی درستی دارند، آورده شده؛ اما متاسفانه واژه اصلح و ارجح مشخص نشده است.
نظر شما