در این زمینه با حجت‌الاسلام والمسلمین محمدمهدی بهداروند،؛ جامعه‌شناس، محقق، استاد دانشگاه و حوزه و نویسنده کتاب‌های بسیار از جمله کتاب «چهل‌سالگی، گفتمان انقلاب اسلامی، بازتاب جهانی و دستاوردهای آن» به گفت‌وگو پرداخته‌ایم.
جدیدترین کتاب تألیفی شما، اثری با عنوان «چهل‌سالگی، گفتمان انقلاب اسلامی، بازتاب جهانی و دستاوردهای آن» است. درباره این اثر و ویژگی‌های آن توضیح دهید.
این کتاب در حقیقت تبیین وضعیت گذشته انقلاب اسلامی در چهار دهه گذشته است و به علل و عوامل شروع انقلاب، پیروزی انقلاب اسلامی و تغییراتی که اتفاق افتاده تا در این چهار دهه با قدرت به مرز چهل سالگی رسیده، پرداخته است و در مرحله دوم، محورهای اساسی که سبب پویایی و بالندگی انقلاب اسلامی شده، مورد بررسی قرار گرفته و در حقیقت به علل و عوامل مانایی و پایداری انقلاب اسلامی پرداخته است.
انگیزه و ایده اصلی این کتاب از کجا آمد؟ توضیح مختصری در رابطه با نحوه انجام کار بفرمایید.
یکی از اقداماتی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی باید انجام دهیم، تبیین انقلاب اسلامی با توجه به ماهیت آن است؛ زیرا این انقلاب یک پدیده منحصر به‌فرد بوده و زمانی اتفاق می‌افتد که خبری از دین به معنی اسلام وجود نداشته، جریان سکولار حاکمیت داشته و دین به معنی افیون ملت‌ها مطرح می‌شده و در کشور خودمان، یعنی ایران اسلامی که یک کشور شیعه است، دین، اسلام و قرآن معنی آن‌چنانی نداشته است. لذا انقلابی که اتفاق افتاد، موازنه قدرت را به نفع دین تغییر داد؛ یعنی جریان سکولار را کنار زد و نشان داد که دین، می‌تواند دولت و حکومت داشته باشد و مدیریت اجتماعی راه‌اندازی کند و این تجربه را طی چهل‌سال با وجود تمام آسیبها و خطاها که وجود داشته و لازمه قدرت و حکومت است، اثبات کرد و لذا می‌طلبید که ما به این موضوع در چهل‌سالگی انقلاب اسلامی بپردازیم و هم برای داخل و هم خارج از کشور این پدیده بی‌بدیل و منحصر به‌فرد را تبیین کنیم.
کتاب «چهل‌سالگی، گفتمان انقلاب اسلامی، بازتاب جهانی و دستاوردهای آن»، گفتمان انقلاب اسلامی را مورد بررسی قرار داده که به سرعت در دنیا صادر شد، از دل دشمن یارگیری کرد و روزبه‌روز تازه‌تر، بالنده‌تر و پویاتر می‌شود و و سببب شده بیداری اسلامی ناشی از جریان انقلاب اسلامی اتفاق بیافتد. جریان مقاومت نیز ناشی از انقلاب اسلامی است و ما در چهل‌سالگی انقلاب اسلامی تصمیم گرفتیم هر دو دهه که پشت سر گذاشته می‌شود، روی این ایده کار کنیم و تحت مجموعه‌ای با عنوان گفتمان انقلاب اسلامی در چهل‌سال دوم انقلاب اسلامی بپردازیم.
مخاطب اصلی کتاب چه کسانی هستند؟
مخاطب اصلی این کتاب، جامعه نخبگانی، پژوهشگران و دانشجویان هستند؛ یعنی در سطح خواص این کار صورت گرفته و از سطح و فرهنگ عمومی جامعه یک رده بالاتر است و به صورت تخصصی برای نخبگان تألیف شده است.
دستاوردهای انقلاب اسلامی از نظر تاریخی برای ما چه اهمیتی دارد و راهبرد دشمن در برابر این دستاوردها چیست؟
دشمن سعی می‌کند انقلاب اسلامی را یک انقلابی در ردیف انقلاب‌هایی که در دنیا اتفاق افتاده به‌عنوان یک انقلاب معمولی جلوه دهد، ولی انقلاب اسلامی تفاوت بنیادین با تمام انقلاب‌هایی که در فرانسه، روسیه و هرکجای دنیا اتفاق افتاده دارد، لذا اگر نتوانیم دستاوردهای انقلاب اسلامی را به دنیا و مردم، چه کسانی که اهل اسلام هستند و چه غیر مسلمان‌ها ارائه دهیم، این انقلاب معرفی نمی‌شود و راهکار اصلی برای موفقیت در زمینه «جهاد تبیین» که امروزه مد نظر قرار دارد، همین معرفی، توصیف و تعریف انقلاب اسلامی است که همگان بدانند، شالوده فکری انقلاب اسلامی از کجا شروع شده، چه عوامل و محورهایی داشته است.
انقلاب اسلامی با تغییر موازنه قدرت به نفع دین، سبب شد که در تحولات سیاسی ـ اجتماعی که در دنیا اتفاق می‌افتد به عنوان یک قدرت به انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی نگاه کنند. بر این اساس اگر ما نتوانیم یک تصویر صحیحی از جمهوری اسلامی ارائه دهیم، آیندگان و حتی کسانی که امروزه به انقلاب اسلامی نگاه می‌کنند، نمی‌توانند تعریف و تصویر صحیحی از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن داشته باشند. اگر این دستاوردها معرفی نشوند، مشمول زمان واقع می‌شوند و به فراموشی سپرده خواهند شد. این کتاب هم به دستاوردها و هم به علل و عواملی که انقلاب اسلامی تا امروز پایداری کرده پرداخته است.
(4).jpg)
تجربیات انقلاب اسلامی ایران که می‌تواند به نهضت اسلامی کشورهای دیگر کمک کند، چیست؟
بزرگ‌ترین تجربه، دستاورد و درس انقلاب اسلامی برای کشورهای در حال انقلاب، جریان گفتمان جهاد و شهادت است که امام(ره) با این گفتمان و این اندیشه عاشورایی، انقلاب اسلامی را به پیروزی رساندند. امام خمینی(ره) با اینکه عده و عده و سخت‌افزار نظامی نداشتند، مقابل ارتش بزرگ که در خاورمیانه حرف اول را می‌زد مقاومت کردند و پیروز شدند و در هشت سال دفاع مقدس هم که دنیا به جنگ ما آمده بودند، نه صدام، در حقیقت انقلاب اسلامی توانست با اندیشه امام(ره) که جهاد و شهادت بود به پیروزی برسد و این گفتمان الان به کشورهای در حال انقلاب و نهضت و در حال بیداری اسلامی سرایت کرده و آنها بر اساس این گفتمان ایثار و شهادت، کار خود را پیش می‌برند، همان‌طور که در کشورهایی مثل عراق، لبنان و سوریه موازنه قدرت را برهم زدند، دشمن به سوریه آمده بود که یک هفته‌ای مثل گرجستان، نظام سیاسی این کشور را برگرداند، اما سالیان سال طول کشید، نتوانستند، شکست خوردند و از معرکه بیرون رفتند و هکذا در عراق و لبنان، بنابراین گفتمان جهاد و شهادت به عنوان بزرگ‌ترین تجربه انقلاب و راهنما برای تمامی کشورهای اسلامی قرار گرفته است.
آیا شرایطی ایجاد شده که این اثر به مدارس و دانشگاه‌ها راه پیدا کند؟
این اثر را به سفارش جامعة‌المصطفی العالمیه به منظور تربیت نیروهای مستعد و کارآمد که از کشورهای متعدد تحت تعلیم و تربیت قرار دارند تألیف شده است و این امکان وجود دارد که با رایزنی در اختیار مدارس و دانشگاه‌ها هم قرار داده شود.
توصیه شما به نسل جدید که تصویر ذهنی کمرنگی از دوران پیروزی انقلاب اسلامی دارند چیست؟
تاریخ انقلاب اسلامی را بخوانند تا بفهمند با چه پدیده بی‌بدیلی مواجه شده‌اند. اگر انقلاب اسلامی را نخوانند و تعریف نشود، نمی‌توانند بفهمند با چه پدیده‌ای روبرو هستند. ما معافیت از تفکر نداریم و باید کتاب و مقاله بخوانیم که بتوانیم آگاهی‌های خود را نسبت به معرفت انقلاب اسلامی بالا ببریم.
اثر جدیدی در حوزه انقلاب اسلامی دارید که در دست نگارش یا چاپ باشد؟
اخیرا کتابی با عنوان «مؤلفه‌های تأثیرگذار در مکتب حاج قاسم سلیمانی» نگاشته‌ام، زیرا در حقیقت مؤلفه‌های انقلاب اسلامی هستند که چنین شخصیتی را تربیت کرده که جهانی شده و این کتاب در دست چاپ است.
نظر شما