وحید تیموری، مدیر کتابفروشی «کتاب پارسه» در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره وضعیت کتابفروشان در سده جدید و اقداماتی که باید انجام بدهند، گفت: فعالیت کتاب‌فروشی‌های مجازی به واسطه اینکه هزینه کتاب‌فروشی‌های حضوری را ندارند، ساده‌تر گسترش پیدا می‌کند. در نتیجه این کتابفروشیها می‌توانند به اقداماتی مانند ارائه تخفیف‌های بالا در طول سال دست بزنند. این روند هرچند موجب می‌شود کسب و کار کتاب‌فروشی‌های مجازی رونق پیدا کند، فروش کتاب‌فروشی‌های فیزیکی را کاهش می دهد. قانونی دقیق وجود ندارد که حد و مرز فعالیت سایت‌های فروش کتاب را تعیین کند و سایت‌ها ملزم به اجرای آن باشند.
به گفته وی کتاب‌فروشی‌های فیزیکی باید بپذیرند که کتابفروشی باید سایتی در شکل و شمایل متفاوت داشته باشد.
این کتابفروش ادامه داد: لزومی ندارد که کتابفروشی فعالیت گسترده ای داشته باشد، اما باید بتواند به مشتری خود پاسخ دهد. کتابفروشیها باید دست به کار شوند و بخش فروش آنلاین خود را فعال کنند تا افراد و مخاطب بدون اینکه هزینه جابجایی را بپردازند، بتوانند از موجودی کتابفروشی اطلاع کسب کنند، کتاب بخرند و حتی بتوانند کتاب را به صورت هدیه به دوستی ارسال کنند. تمام این اقدامات نیاز به پایگاه اینترنتی دارد. کتابفروشان باید این موضوع را بپذیرند و از اقدامات سنتی خارج شوند.
فروشگاه سنتی نمی‌تواند با سایت فروش رقابت کند
تیموری توجه به فضای مجازی را به عنوان دومین مساله‌ای که کتابفروشان باید به آن توجه کنند، عنوان کرد و ادامه داد: باید بپذیریم که اگر می خواهیم فعالیت و کسب و کار کتابفروشی را پیش ببریم، تمام سایت‌های اینترنتی فضای مجازی قوی‌تری نسبت به فروشگاه حضوری دارند،
درنتیجه کسب درآمد بیشتری هم خواهند داشت. طبیعتا در فروشگاه‌هایی که به صورت سنتی عمل می‌کنند این معضل وجود دارد که نمی‌توانند با سایت‌ها رقابت کنند، مگر اینکه قبول کنند برای فضای مجازی هزینه کنند.
مدیر کتابفروشی کتاب پارسه لزوم توجه به سلیقه مردم و مشتری امروزی را به عنوان نکته سوم بیان کرد و افزود: سلیقه مشتری امروز با سلیقه افراد 40 سال پیش فرق کرده است. به عنوان مخاطب وقتی می‌خواهم با خانواده به یک کتابفروشی سر بزنم، توقع دارم تا مجموعه‌ای از محصولات در کتابفروشی وجود داشته‌باشد. برای مثال اگر بخواهم برای خودم کتاب انتخاب کنم، کودکم باید بتواند از آن فروشگاه، بازی فکری تهیه کند و همسرم بتواند صنایع دستی بخرد. پس فروشگاه‌هایی که صرفا کتابفروشی هستند ناچار به تعطیلی خواهند بود. این معضلی است که در سده جدید خواهیم داشت.
مشتری سنتی کتابفروشی بیش از پنج درصد نیست
تیموری با اشاره به مخاطب‌هایی که در رده سنی 40 تا 50 سال هستند و طرز فکر و سلیقه آن‌ها، توضیح داد: این افراد ممکن است هنوز به سنت قدیم وفادار باشند و بخواهند از کتاب‌فروشانی خرید کنند که فقط کتاب دارند، اما این دست از مشتری‌ها بیش از پنج درصد نیستند و نمی‌توانند از ادامه فعالیت کتابفروشی حمایت کنند. به همین دلیل کتاب‌فروشی‌های محلی ناچارند که تعطیل کنند، زیرا صرفا با فروش کتاب درآمد خاصی نخواهند داشت و در نهایت فقط می‌توانند چک ناشر را پاس کنند.
وی ادامه داد: فرض کنید مخاطب امروزی وقتی 10 تا 15 بار به یک کتابفروشی سر بزند و تغییری در محصولات آن فروشگاه نبیند، به سمت فروشگاه‌هایی که تنوع کالا دارند، جذب خواهد شد. این بدیهی‌ترین و ابتدایی‌ترین نیاز انسان امروزی است که می‌خواهد با خانواده وارد فروشگاه شود و نیازهای مختلفش را رفع کند.
کتابفروش ادامه مسیر سنتی را ترجیح می‌دهند
تیموری با اشاره به این که کتابفروش اگر بخواهد، می‌تواند فروش اینترنتی خود را افزایش بدهد، ادامه داد: این کار برای کتابفروش هزینه زیادی خواهد داشت و بسیاری از کتابفروشان قادر به پرداخت آن نیستند. اگر کتابفروش بخواهد بخش اینترنتی را به کار خود اضافه کند، باید دستی به کتابفروشی بکشد، سایتی را طراحی کند و دکوراسیون فروشگاه را تغییر بدهد. همچنین باید یک فرد حرفه‌ای برای فضای مجازی استخدام کند. کتابفروش وقتی می‌بینند که هزینه‌ها به این اندازه زیاد است، خود را عقب می‌کشد و ادامه مسیر سنتی را ترجیح می‌دهند.
به گفته وی، تجربه همکاری چند ناشر و یا کتابفروش در ایران، چندان قابل تصور و تحقق نیست. به نظر می رسد آمادگی برای همکاری و شراکت در این زمینه وجود ندارد؛ چراکه هر یک از این فعالان در ابتدای فعالیت تصور می کردند، وان ایجاد تغییر و تحول در حوزه نشر را دارند.
اقدامات کتابفروشان بی تاثیر خواهد ماند
تیموری با تاکید بر ضرورت اصلاح قانون فروشگاه‌های آنلاین کتاب، بیان کرد: باید برای فروشگاه‌های اینترنتی آنلاین تخفیف عرفی تعیین شود و کتابفروشی آنلاین دارای مجوز، نتوانند با تخفیف بیشتر بفروشد؛ زیرا اگر با تخفیف بیشتری بفروشند به فعالیت دیگر اصناف و کتابفروشان ضربه خواهند زد. پس باید قوانین دیگری در این حوزه وضع شود و تخفیف‌های بالایی که این روزها شاهد آن هستیم، اصلاح شود. زیرا هرچقدر هم کتابفروشان کارهای مدیریت شده انجام بدهند، اگر کتابفروشی آنلاین به فروش با تخفیف بالا اقدام کند، اقدامات ابتکاری کتابفروشان بی تاثیر خواهد ماند.
ضرورت فعالیت آنلاین کتابفروشان انکار نشدنی است، اما توان آن‌ها برای انجام این اقدامات متفاوت است. این کتابفروش دراین‌باره گفت: باید توجه داشت خواستن یک بحث است و هزینه‌ها بحث دیگری است. میان ناشران عرفی وجود دارد، وقتی کتاب را به شرکت پخش می‌دهند، 40 درصد تخفیف می‌دهند و چک 10 ماه بعد را می‌گیرند. شرکت پخش کتاب را با 25 تا 30 درصد تخفیف به کتابفروش ارائه می‌دهد و چک 8 ماهه می‌گیرد . یعنی دو ماه فرجه و 10 درصد حاشیه سود در نظر می‌گیرد.
وی ادامه داد: ناشران فضای مجازی خود را قدرتمند کردند و می‌گویند که چرا کتاب را با چک 10 ماهه به یک شرکت پخش بدهند و با 40 درصد تخفیف کتاب را بفروشند؟ کتاب را با 30 درصد تخفیف به مشتری می‌فروشند و پول نقد دریافت می‌کنند. متاسفانه این روند یک خوبی برای ناشر و یک بدی برای کتابفروش دارد. بدی این است که مشتری بدعادت می‌شود، زیرا می‌بیند که چرا از کتابفروش باید با قیمت پشت جلد بخرد؟ در حالی که می‌تواند از ناشر با 30 درصد تخفیف بخرد. ناشر هم حق دارد.
به گفته تیموری، هرج و مرج عجیبی در حوزه کتاب ایجاد شده است و باید حرف هر گروه شنیده شود، زیرا ناشر، توزیع کننده و کتابفروش حق دارند. اتفاق عجیبی افتاده است و هرکس هر طوری توانست پول را از مشتری می‌گیرد و خود را سرپا نگه می‌دارد.
چهارشنبه ۱۷ فروردین ۱۴۰۱ - ۱۱:۰۲
نظر شما