به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نخستین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در سال ۱۳۶۶ و در دوره ریاست‌جمهوری امام خامنه‌ای (مدظله العالی) آغاز به کار کرد و اکنون به دوره سی‌وسوم خود رسیده است؛ مقام معظم رهبری از همان سالهای ابتدایی در نمایشگاه حضور پیدا می‌کردند و نظر به توجه خاص ایشان به مبحث کتاب و کتابخوانی و جایگاه ویژه‌ای که کتاب در زندگی حضرت داشت بازدید از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برای رهبری تبدیل به یک سنت شد. مروری بر بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در بازدید از دوره‌های مختلف این نمایشگاه میتواند هم برای بازدیدکنندگان و قشرهای مختلف مردم و هم برای برگزارکنندگان، دست اندرکاران و مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مفید و راهگشای مسیر پیشرفت و شکوفایی صنعت نشر کشورمان در آینده باشد.
بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) به تفکیک تاریخ و بازدید در برخی از دوره‌های نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به شرح ذیل است:
عموم طبقات مردم نیز باید کتابخوانی را به عنوان یک فریضه‌ی مقدس به صورت عادتی مستمر درآورند
بیانات حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مدظله العالی) در نخستین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران؛
«کوشش تحسین انگیز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در برپایی نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرصت مغتنمی است برای اهل کتاب، از مولف و ناشر و خواننده که با ارزیابی موجودی خود در راه تکامل هرچه بیشتر این میراث گرانقدر تاریخ فرهنگ بشری بکوشند. مساعی گذشتگان سخت کوش برای ما میراثی گرانبها برجای گذاشته و برماست که برآن بیفزاییم و آن را بارورتر و شکوفاتر به آیندگانمان برسانیم در اهمیت عنصر کتاب برای تکامل جامعه‌ی انسانی همین بس که تکامل ادیان آسمانی و رجال بزرگ تاریخ بشری از طریق کتاب جاودانه مانده‌اند و روابط فرهنگی جامعه بشری نیز از پوشش کتاب و مبادلات فرهنگی تقویت شده است. بر ما لازم است که نیاز راستین عصرمان را درک کنیم و برای بارور کردن اندیشه‌ی بشری و رفع کمبودهای فرهنگی گام های موثر و سریع برداریم. بجز مولفان فرزانه و ناشران تلاشگر که خدمت فرهنگیان جاودانه است عموم طبقات مردم نیز باید کتابخوانی را به عنوان یک فریضه‌ی مقدس به صورت عادتی مستمر درآورند. باید در عین بهره گیری از پژوهشها و تبعات ارزشمند دیگران از گزینش بهترین ها غافل نشویم و نیز تجدید عهد با استقلال فکری و فرهنگی خود را تحت الشعاع بهره وری نتایج فکری اندیشمندان بشری قرار ندهیم. توفیق همگان را از درگاه باریتعالی مسئلت دارم.»
بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) به تفکیک تاریخ و بازدید در برخی از دوره‌های نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به شرح ذیل است:
عموم طبقات مردم نیز باید کتابخوانی را به عنوان یک فریضه‌ی مقدس به صورت عادتی مستمر درآورند
بیانات حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مدظله العالی) در نخستین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران؛
«کوشش تحسین انگیز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در برپایی نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرصت مغتنمی است برای اهل کتاب، از مولف و ناشر و خواننده که با ارزیابی موجودی خود در راه تکامل هرچه بیشتر این میراث گرانقدر تاریخ فرهنگ بشری بکوشند. مساعی گذشتگان سخت کوش برای ما میراثی گرانبها برجای گذاشته و برماست که برآن بیفزاییم و آن را بارورتر و شکوفاتر به آیندگانمان برسانیم در اهمیت عنصر کتاب برای تکامل جامعه‌ی انسانی همین بس که تکامل ادیان آسمانی و رجال بزرگ تاریخ بشری از طریق کتاب جاودانه مانده‌اند و روابط فرهنگی جامعه بشری نیز از پوشش کتاب و مبادلات فرهنگی تقویت شده است. بر ما لازم است که نیاز راستین عصرمان را درک کنیم و برای بارور کردن اندیشه‌ی بشری و رفع کمبودهای فرهنگی گام های موثر و سریع برداریم. بجز مولفان فرزانه و ناشران تلاشگر که خدمت فرهنگیان جاودانه است عموم طبقات مردم نیز باید کتابخوانی را به عنوان یک فریضه‌ی مقدس به صورت عادتی مستمر درآورند. باید در عین بهره گیری از پژوهشها و تبعات ارزشمند دیگران از گزینش بهترین ها غافل نشویم و نیز تجدید عهد با استقلال فکری و فرهنگی خود را تحت الشعاع بهره وری نتایج فکری اندیشمندان بشری قرار ندهیم. توفیق همگان را از درگاه باریتعالی مسئلت دارم.»
پاییز ۱۳۶۶
مسأله‌ی کتاب، مسأله‌ی خیلی مهمی است
بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در بازدید از سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران؛
«مسأله‌ی کتاب، مسأله‌ی خیلی مهمی است. کتاب و کتابخوانی یکی از انگیزه‌هایی بود که من را به این‌جا آورد، علت عمده‌یی که به این نمایشگاه آمدم، این بود که از این‌جا به همه‌ی مردم پیام بدهم که کتابخوانی را جدی بگیرند و کتاب بخوانند. متأسفانه کتابخوانی، جز در بین یک عده از اهل علم و اهل تحصیل و کسانی که به طور قهری با کتاب سر و کار دارند، یک کار رایج و روزمره به حساب نمی‌آید؛ در حالی که کتابخوانی باید مثل خوردن و خوابیدن و سایر کارهای روزانه، در زندگی مردم وارد بشود. چرا ما وقتی که یک کتاب خوب را نگاه میکنیم، میبینیم که مثلاً ده هزار نسخه از آن چاپ شده است؛ بعد اگر خیلی استقبال شده باشد، به چاپ دوم و سوم میرسد و مجموعاً چهل، پنجاه هزار نسخه در ظرف چند سال چاپ میشود؟ در حالی که کشور ما با بیش از پنجاه میلیون نفوس - که اگر بچه‌ها و بیسوادان را از اینها خارج کنیم - شاید بیش از بیست میلیون نفر هستند که میتوانند از کتاب استفاده کنند. چرا باید پنج هزار، ده هزار و حداکثر پنجاه هزار نسخه کتاب چاپ بشود؟ اصلاً یعنی چه؟ معلوم میشود که در بین مردم ما، کتابخوانی رایج نیست. این، خیلی تأسف‌آور است. من میگویم بایستی جوانان، پیران، مردان، زنان، شهریها، روستاییها و هر کسی که با کتاب میتواند ارتباط برقرار کند، باید کتاب را در جیبش داشته باشد و تا یکجا بیکار نشست - مثل اتوبوس، تاکسی، مطب پزشک، اداره، درِ دکان وقتی که مشتری نیست، در خانه به هنگام اوقات فراغت - کتاب را دربیاورد و بخواند.
سفارشی هم به ناشران میکنم. اگرچه خوب است که کتاب را در کاغذها و جلدهای اعلا چاپ کنند، اما بعضی از کتابهایی که مشتری زیادی دارد، چاپ عمومی و مردمی هم برایش داشته باشند؛ یعنی با کاغذ کاهی و البته با چاپ خوانا منتشر کنند. چاپ باید خوب باشد؛ اما روی کاغذ کاهی بزنند و به میزان زیادی توزیع کنند، تا ارزانتر تمام بشود و افراد متعدد و زیادتری بتوانند از آنها استفاده کنند.»
بهار ۱۳۶۹
ملت عزیز ما که خود یکى از مشعل‌داران فرهنگ و کتاب و معرفت در طول تاریخ پس از ظهور اسلام بوده است
بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در بازدید از پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران؛
«با تلخی باید اعتراف کنیم که رواج کتاب و روحیه‌ى کتابخوانی در میان ملت عزیز ما که خود یکى از مشعل‌داران فرهنگ و کتاب و معرفت در طول تاریخ پس از ظهور اسلام بوده است، بسى کمتر از آن چیزی است که از چنین ملتی انتظار مى‌رود و این پدیده نیز مانند بیشتر پدیده‌هاى ناگوار در کشور ما، نتیجه‌ى فرمانروایى پادشاهان و فرمانروایان ظالم و فاسد و بى‌فرهنگ و بى‌سواد بر این کشور در دویست سال گذشته است. در دورانى که برخى ملت‌هاى دیگر به سوى دانش و پژوهش و معرفت روى آورده بودند، ملت کهن و با استعداد ما در زیر سلطه‌ى آن انسان‌هاى پلید و خودپرست و زورگو و نااهل، از دانش و معرفت دور ماند و در دوره‌ى اخیر که حکومت دست‌نشانده و فاسد پهلوى همه‌ى کارها را برابر خواست بیگانگان و دشمنان این ملت و به زیان این ملت انجام مى‌داد، نه تنها تلاشى براى ترویج کتاب و کتابخوانى نشد بلکه با ایجاد سرگرمى‌هاى ناسالم و دامن زدن به آتش غرائز جنسى در میان جوانان، این ضرورت فورى و فوتى را هرچه بیشتر، از میدان دید و توجه مردم، بیرون راندند و در یکى از بهترین دوران‌هایى که شرائط جهانى، دگرگونى‌هاى اساسى در وضع نابسامان ملت ایران را بر مى‌تافت، ملت مظلوم ما را از آن محروم ساختند و کار را به آن‌جا رساندند که برابر گزارش‌هاى همان روزگار، در شهر تهران و برخى شهرهاى دیگر، شماره‌ى میخانه‌ها بیش از شماره‌ى کتابخانه‌ها و کتابفروشى‌ها و یا چند برابر آنها بود!»
بهار ۱۳۷۱
دین و دنیاى بشر و جسم و جان انسان، به برکت کتاب تأمین و تغذیه مى‌شود
بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) پر بازدید از ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران؛
«حقیقت آنست که کتاب یکى از ارزشمندترین فرآورده‌هاى بشرى و گنجینه‌ى بزرگ‌ترین ثروت‌هاى بشر یعنى دانش و تحقیق است. دین و دنیاى بشر و جسم و جان انسان به برکت کتاب تأمین و تغذیه مى‌شود و فرآیند کمال بشرى به وسیله‌ى کتاب تحقق مى‌یابد. کتاب، مادر تمدن‌ها و نیز عصاره‌ى آنها است، و بشر با پدید آوردن کتاب،درس‌هاى بى‌شمارى را که در کتاب تکوین بدو آموخته شده، گردمى‌آورد و در محیط بشرى، منتشر مى‌سازد و بدین‌گونه روزبه‌روز گنجینه‌ى ثروت بشرى، غناى بیشتر مى‌یابد.
ملت ما مطالعه کردن را اصلاً جزو کارهاى بشرى نمى‌دانند! مثل خوراک و ورزش و دیگر چیزهایى که جزو کارهاى معمول انسان است، مطالعه اصلاً جزو این چیزها نیست! آدم باید عنوان دیگرى داشته باشد- یا باید شب امتحانش باشد؛ یا باید معلم در مدرسه از آدم بخواهد؛ یا باید یک دانشمند باشد؛ یا باید بخواهد در جایى سخنرانى کند- تا موجب شود که مطالعه کند! این چه‌قدر خسارت است!؟ واقعاً خدا مى‌داند من وقتى یادم مى‌آید- و این چیزى است که تقریباً هیچ‌وقت از یادم نمى‌رود- که مردم ما مطالعه کردن را بلد نیستند، به قلب من فشار مى‌آید! از این بابت، ما چقدر داریم هر ساعت خسارت مى‌بینیم!؟ واقعاً این به عهده‌ى چه کسى است؟ در حال حاضر اینطور است که بنده یا یک نفر مثل بنده، سالى یک‌بار به نمایشگاه کتاب برود و یک کلمه راجع به مطالعه بگوید؛ آن‌هم به شرطى که دست یک گزارشگر خاص نیفتد؛ این‌که نمى‌شود!
بى‌شک برخى{از میراث مکتوب اسلامی} در گوشه و کنار جهان هست که باید آن را شناخت و بدان دسترسى یافت. این یکى از وظائف بزرگ همه‌ى کسانى است که به گونه‌اى با مسأله‌ى کتاب سر و کار دارند... همگانى کردن کتاب از راه گسترش زنجیره‌ى کتابخانه‌هاى عمومى در هر گوشه و کنار کشور همراه با فراهم‌سازى زمینه‌ى لازم براى همگانى کردن کتابخوانى و معرفى کتاب‌هاى خوب و پدید آوردن نوشته‌هاى فراوان در همه‌ى موضوع‌هاى مورد نیاز و مورد علاقه، وظیفه‌ى بزرگ دیگرى است که امید است بیش از آنچه که تاکنون شده، به گونه‌ى پیگیرى، انجام گیرد.»
بهار ۱۳۷۲
نمایشگاه حالت باشگاه فرهنگىِ عمومی پیدا کرده است
بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در بازدید از هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران؛
«یکی از ویژگی‌هایی من در نمایشگاهِ امسال به آن برخوردم - نه این‌که سالهای دیگر نبود، بلکه امسال برای من بیشتر واضح شد - این است که در حقیقت نمایشگاه حالت باشگاه فرهنگىِ عمومی پیدا کرده است؛ و این ویژگی خوبی است. اهل ادب، اهل علم، اهل فرهنگ، اهل ذوق، اهل شعر، اهل نویسندگی، اهل کتابخوانی، اهل نسخه شناسی و کسانی که با مسائل فرهنگ و ادب و معلومات ارتباطی دارند، این‌جا همدیگر را جستجو میکنند و مییابند. در واقع نمایشگاه دارد ملتقا و محل دیدار اهل فرهنگ و کسانی میشود که به مقوله‌ی فرهنگ علاقه دارند؛ و این اتفاقِ بسیار خوبی است. کار نمایشگاه‌های کتاب، روزبه‌روز بهتر شود. حتّی مانعی ندارد اگر ما یک نمایشگاه دایمی کتاب داشته باشیم تا به طور مستمر در جریان تازه‌های کتاب و آنچه به کتاب مربوط کتابهای اولین چاپ داشتند، قرار بگیریم. پیدا بود که حرکت گسترش کتاب و پخش آن در بین مردم و ایضاً تولید کتاب در سطوح مختلف، یک حرکت مستمر و رو به کیفیت‌یابی است و بحمداللَّه نیازها خیلى گسترده‌تر از آن چیزى است که انسان در وهله‌ى اول نگاه مى‌کند. شاید اگر در کشور ما فرضاً در یک موضوع هیچ کتابى وجود نداشته باشد، یا هیچ تألیف درستى نباشد، آدم حس نکند که به این کتاب نیاز هست؛ ولى وقتى که این کتاب مطرح مى‌شود، مى‌بینیم نه، ذهن‌ها آن را مى‌خواهند. معنایش این است که ما به هر فرآورده‌ى فکر و فرهنگ انسانى نیاز داریم و بایستى آن را بدانیم.
البته این حرف معنایش آن نیست که ما در زمینه‌ى تولید و چاپ و نشر کتاب، بى‌مبالاتى کنیم. بى‌مبالاتى جایز نیست... بایستى بدانیم یک دولت، همچنان که نسبت به بسیارى از امور مردم مسؤول است- کلّکم مسؤول عن رعیته- مسؤول وضع معیشتشان، وضع اقتصادشان، وضع سیاستشان، وضع فرهنگشان، وضع تحصیلاتشان، وضع بهداشتشان؛ مسؤول وضع ذهنشان هم هست. اگر دیدیم که فرضاً در جامعه‌ى ما کتابى هست که هنرش فقط این است که احساسات جنسى را در جوانان تحریک کند، این مضر است. این را نمى‌شود به عنوان این‌که یک فرآورده‌ى فرهنگى است، آزاد بگذاریم تا هرکه خواست، تولید و عرضه کند؛ نه، این بحث خواست نیست؛ مثل مواد مخدر است. مواد مخدر هم خیلى طالب دارد. خیلی‌ها هستند که اگر شما مواد مخدر را به آنها دادید، استقبال مى‌کنند و مصرف مى‌کنند؛ اما بعد که معتاد شدند، شما را لعنت مى‌کنند! خیلی‌ها هستند که اگر مواد مخدر را از آنها بگیرید، ممکن است با شما دست به یقه هم بشوند؛ ولى بعد که با این کار توانستند از آن بیمارى نجات پیدا کنند، شما را دعا خواهند کرد. بنابراین، خواست، یک امر مطلق نیست؛ آن خواستى که بر طبق مصلحت است، مطلوب است. تشخیص مصلحت هم به عهده‌ى آن کسى است که مسؤول است. ما نمى‌خواهیم به مردم بگوییم شما حتماً این کتاب را بخوانید، آن کتاب را نخوانید؛ نه. انواع سلایق، انواع فکرها، انواع ذهن‌ها، انواع استعدادها، باید در مقابل خودشان میدان بازى داشته باشند، براى این‌که آنچه را مى‌خواهند، بتوانند انتخاب کنند؛ اما آن چیزى که گمراه کننده و فاسد کننده است، ما نباید اجازه بدهیم وارد میدان شود. این، وظیفه‌ى ماست، وظیفه‌ى دولت است، وظیفه‌ى وزارت ارشاد است. به همین خاطر، این استثناى مطلبى است که من گفتم: ما بایستى فرآورده‌ى کتابى زیاد داشته باشیم.»
بهار ۱۳۷۳
ضرورت قرارگرفتن کتاب در سبد فرهنگی خانواده
«بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در بازدید از هشتمین نمایشگاه بین‌المللى کتاب؛
کتاب، دروازه‌اى به سوى گستره‌ى دانش و معرفت است و کتاب خوب، یکى از بهترین ابزارهاى کمال بشرى است. همه دستاوردهاى بشر در سراسر عمر جهان، تا آن‌جا که قابل کتابت بوده است، در میان نوشته‌هایى است که انسان‌ها پدید آورده‌اند و مى‌آورند. براى یک ملت، خسارتى بزرگ است که افراد آن، با کتاب سر و کارى نداشته باشند و براى یک فرد، توفیق عظیمی است که با کتاب، مأنوس و همواره در حال بهره‌گیرى از آن یعنى آموختن باشد.
باید خرید کتاب، یکى از مخارج اصلى خانواده محسوب شود. مردم باید بیش از خریدن بعضى از وسایل تزییناتى و تجملاتى- مثل لوستر‌ها، میز‌هاى گوناگون، مبل‌هاى مختلف و پرده و...- به کتاب اهمیت بدهند. اول کتاب را مثل نان و خوراکى و وسایل معیشتى لازم بخرند؛ بعد که این تأمین شد به زواید بپردازند. خلاصه، باید با کتاب انس پیدا کنند. در غیر این صورت، جامعه‌ى ایرانى به هدف و آرزویى که دارد که حق او هم هست، نخواهد رسید.
ما کتابخانه‌ى مرحوم حاج مصطفى خوانسارى را بعد از وفات ایشان خریدیم. ایشان کتابخانه‌ى بسیار نفیسى با پنج شش هزار جلد کتاب خوب داشت که حدود هزار و اندى از کتاب‌هایش خطى بود. من چون دیدم این کتابها از دست مى‌رود و ضایع مى‌شود، همه‌اش را خریدم. ایشان مثل چشمش این کتابها را حفاظت مى‌کرد و در زمان حیاتش آنها را به هیچ‌کس نشان نمى‌داد، ولى من مى‌دانستم چنین کتابخانه‌اى دارد. ما کتاب‌هاى خطى کتابخانه‌ى ایشان را به آستان قدس فرستادیم و کتاب‌هاى چاپى‌اش را هم به مؤسسه‌ى آقاى مصباح در قم دادیم؛ هدیه کردیم.
چندسال پیش، قبل از مسؤولیت آقاى افتخار حسینى در دانشگاه تربیت مدرس، براى بازدید به آن‌جا رفته بودم. در آن‌جا به من شکایت کردند که ما براى خرید کتاب، هشتاد هزار دلار پول مى‌خواهیم ولى نداریم. من واقعاً تا آن ته دلم سوخت! البته هیچ امکانى هم نداشتم که به آنان بدهم؛ یعنى بودجه و پول و امکانات که در دست من نبود. آمدم با دولت، با نخست‌وزیر، با هرکس که مى‌توانستم، صحبت کردم و بارها آن را تکرار نمودم. هنگامى که صحبت ارز و پول و بعضى از بذل و بخشش‌ها مى‌شد، من آن را به یاد مى‌آوردم و مى‌گفتم وقتى که اینطور نیازها وجود داشته باشد، سزاوار نیست که موارد غیر اولویت‌دار را بر اینها ترجیح بدهیم؛ علاوه بر این‌که حالا نیازها وسیع‌تر شده و بالاتر هم رفته است.»
بهار ۱۳۷۴
طبقه‌ى ناشر در هر بخشى از نشر و طبع، جزو مجموعه‌هاى ارزشمند جامعه محسوب مى‌شود
بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در بازدید از یازدهمین نمایشگاه بین‌المللى کتاب؛
«به‌نظر من، طبقه‌ى ناشر در هر بخشى از نشر و طبع، جزو مجموعه‌هاى ارزشمند جامعه محسوب مى‌شود؛ چون تولیدکنندگان کتاب و ناشران آن، مهم‌ترین وسیله‌ى انتقال فرهنگ را در اختیار مردممان مى‌گذارند. در این‌جا نباید کسى بگوید که ناشران به دنبال کسب درآمدند. البته این حرف، حرف درستى است؛ ناشران دنبال کسب درآمدند. گاهى مؤلف و مترجم هم همین فکر را مى‌کنند؛ ولى این از ارزش کار آنها نمى‌کاهد... اگر کسى که این کار را انجام مى‌دهد، نیت مخلصانه داشته باشد و این کار را براى اهداف عالى و الهى بکند، ارزش و مزد او مضاعف و چند برابر مى‌شود.»
بهار ۱۳۷۷
اهمیت کار تألیف و نشر و انتقال فرهنگ، بزرگ است
بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) پس از بازدید از دوازدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در حسینیه امام خمینی(ره)؛
«اگر در تجویز و ارائه‌ى دارو، بى‌توجهى کنید و چیزى را در اختیار مشترى کتاب بگذارید که براى او زیانبار است، شما هم ضرر معنوى بزرگى کرده‌اید. در نهایت، به هیچ‌وجه شانه‌ى شما و شانه‌ى ما از بار وِزر آن نوشته‌اى که شما وقتى آن را مى‌دهید، به زیان تمام مى‌شود، فارغ نخواهد بود. این نکته‌اى که ما بارها آن را تکرار مى‌کنیم، ناشى از یک منطق و ناشى از یک استدلال قوى است. اینطور نیست که به خاطر احساسات، یا به خاطر تصورات زودگذر، انسان از آنچه که در عالم نشر و طبع مى‌آید و زیانبار است، شکوه کند؛ نه. چون ضرر آن به قدر اهمیت کار تألیف و نشر و انتقال فرهنگ، بزرگ است. وقتى که یک اثر هنرى و یک نوشته و یک عکس، یک تأثیر ویرانگر اخلاقى دارد، این قابل پاسخگویى نیست. جلو این کار فرهنگى را باید گرفت؛ این آن ممیزى واجب است؛ در جنجال علیه ممیزى و سانسور نباید هدف را گم کرد... این هیچ ربطى ندارد به این‌که ما با فکر آزاد موافقیم یا مخالفیم. طبیعى است که ما با آزادی‌هایى مخالفیم؛ مگر کسى شک دارد؟ ما با بعضى از آزادی‌ها مخالفیم. ما با آزادی‌هاى جنسى مخالفیم؛ ما با آزادى گناه مخالفیم و این کارى است که مردم را به این طرف سوق مى‌دهد. همین الان در کتاب‌هاى ما هست؛ کتاب‌هاى منتشر شده الان وجود دارد. اگر خوف این نبود که با گفتن من، نام یک اثر غلطى تکرار شود، اسمش را مى‌گفتم. کتابى که جوانان را به‌طور واضحى، با شیوه‌هاى هنرى، به سمت گناه سوق مى‌دهد! این یک مسأله‌ى فکرى نیست که ما بگوییم حالا این کتاب منتشر شود، ما هم جوابش را منتشر کنیم؛ این جواب ندارد!
بى‌بندوبارى و فساد هم یکى از شاخه‌هاى تهاجم فرهنگى است؛ اما تهاجم فرهنگى بزرگ‌تر این است که در طول سال‌هاى متمادى به مغز ایرانى و باور ایرانى تزریق کردند که تو نمى‌توانى؛ باید دنباله‌رو غرب و اروپا باشى. نمى‌گذارند خودمان را باور کنیم. ده‌ها سال است که نظریات پوپر در زمینه‌هاى سیاسى و اجتماعى کهنه و منسوخ شده و ده‌ها کتاب علیه نظریات او در اروپا نوشته‌اند؛ اما در سال‌هاى اخیر آدم‌هایى پیدا شدند که با ادعاى فهم فلسفى، شروع کردند به ترویج نظریات پوپر! سال‌هاى متمادى است که نظریات حاکم بر مراکز اقتصادى دنیا منسوخ شده و حرف‌هاى جدیدى به بازار آمده است؛ اما عده‌اى هنوز وقتى مى‌خواهند طراحى اقتصادى بکنند، به آن نظریات کهنه‌ى قدیمى نگاه مى‌کنند! اینها دو عیب دارند: یکى این‌که مقلدند، دوم این‌که از تحولات جدید بى‌خبرند؛ همان متن خارجى را که براى آنها تدریس کرده‌اند، مثل یک کتاب مقدس در سینه‌ى خود نگه داشته‌اند و امروز به جوان‌هاى ما مى‌دهند. کشور ما مهد فلسفه است، اما براى فهم فلسفه به دیگران مراجعه مى‌کنند!»
بهار ۱۳۷۸
بیشتر باید تلاش کرد که کتاب‌هاى خوب، چاپ و منتشر شود
بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در بازدید از بیست‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران؛
«باید به فکر باشیم و دغدغه‌ى نوع کتاب‌هایى که تولید مى‌شود نیز در ما باشد. باید کتابِ خوب تولید شود. کتاب یک غذاست؛ یک غذاى روح است؛ یک نوشیدنى روح است و چنانچه مقوّى باشد، روح را تقویت مى‌کند. ما که سفارش مى‌کنیم از این نوشیدنى بخورید، نوع نوشیدنى را معین نکرده‌ایم. باید مواظب باشیم که مبادا نوشیدنى مسموم، خطرناک، فاسد، گندیده و مضر با رنگ‌آمیزی‌هاى خیلى خوب، دست مردم داده شود؛ بدون این‌که مردم بدانند. اگر کتاب فاسدى هم به مردم داده مى‌شود، باید با آن مقابله شود. البته من اعتقاد ندارم که باید هر کتاب و نوشته‌اى را که با سلیقه‌ى خاصى نمى‌سازد و مضر به‌نظر مى‌رسد، جلوش را بگیریم. لکن کتب و نوشته‌هایى هست که مضر بودنشان براى مردم، واضح است؛ یعنى ترویج فحشا و فساد و از این قبیل است که براى مردم زیان‌آور است، نباید اجازه بدهند که چنین کتب و نوشته‌هایى منتشر شود. اما بیشتر باید تلاش کرد که کتاب‌هاى خوب، چاپ و منتشر شود.»
بهار ۱۳۹۰
نقش کتاب یک نقش بی‌بدیل است
بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در بازدید از سی‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران؛
«نقش کتاب یک نقش بی‌بدیل است، البته بهترین کتابها، کتابی است که انسان را به سمت خداوند و ارزشهای والا و انقلابی هدایت کند، و امیدواریم کتاب جایگاه حقیقی خود را در جامعه بیابد.»
بهار ۱۳۹۷
مردم کتاب می‌خرند و برای خواندن هم می‌خرند
بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در بازدید از سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران؛
«از صورت وضعیت اینطور پیداست که مردم کتاب می‌خرند و برای خواندن هم می‌خرند. قدیمها عده‌ای کتاب را برای زیبایی کتابخانه می‌خریدند. حتی رنگ جلدش را مشخص می‌کردند که باید اینگونه باشد. حالا هم هستند اینطور آدم‌هایی. دنیای کتاب دنیای پیچیده‌ای است.
تحت تاثیر برخی جوها نباید قرار گرفت. شما مأمور اسلام و جمهوری اسلامی هستید. رودربایستی نکنید. اگر کتابی به خواننده و مخاطبش زیان می‌رساند باید جلویش را گرفت. در همین کشورهای غربی که با وقاحت دم از آزادی بیان می‌زنند محدودیت‌هایی در چاپ و انتشارات هست که اگر بیشتر از ما نباشد کمتر نیست. عمده این است که بلدند چه کار بکنند. شما هم همین طور عمل کنید.»
بهار ۱۳۹۸
منابع استفاده شده در این گزارش عبارت است از : سایت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب به آدرس Khamenei.ir، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
سیوسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «با کتاب سلامتیم» از بیست‌ویکم اردیبهشت‌ماه آغاز و تا سی‌ویکم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ در دو بخش حضوری در مصلای امام خمینی(ره) و مجازی در سامانه ketab.ir ادامه دارد.
خبرنگار: فاطمه عباس آباد
نظر شما