به گزارش خبرگزار کتاب ایران(ایبنا)، فلسفه‏ هگل پس از گذشت نزدیک به دو سده از مرگ فیلسوف همچنان مخاطبان خود را دارد و مخاطبانی جدید نیز می‌‏یابد. طی این دو سده، در هر دوره از تحول تاریخی ـ فکری اروپا، فلسفه‏ هگل نیز با خوانش‌‏ها و تفاسیری گوناگون و متعارض همراه شده است. یکی از پر مناقشه‌ترین و بحث ‏برانگیزترین این دوره‌‏ها، اواسط سده ‏بیستم بود که تحت تاثیر فاشیسم و بلوک‏‌بندی شرق و غرب، اندیشه هگل محل مناقشه‌های بسیار داغ و جدی شد. انتشار کتاب کارل پوپر تحت عنوان «جامعه باز و دشمنان آن»، مطابق مدعای پوپر، حمله‌‏ای اساسی به متفکران توتالیتر در سنت فکری غربی بود.

هگل یکی از فیلسوفانی بود که پوپر فصلی جداگانه برای حمله به او اختصاص داده بود و عملاً هگل را «نیایِ» نازیسم معرفی می‌‏کرد. والتر کافمان یکی از برجسته‌ترین متخصصان فلسفه‏ آلمانی پاسخی مستدل و مستند به مدعیات پوپر داد و با دقتی مثال زدنی نشان داد «هرچند نفرت پوپر از توتالیترینیسم موتیف اصلی و انگیزاننده نگارش کتاب اوست، متأسفانه روش پوپر مشابه «پژوهشگران» توتالیترین است.» ازهمین رو، کافمان با دقتی مثال زدنی نشان می‏‌دهد که پوپر در خوانش اندیشه‏ هگل تا چه اندازه به خطا رفته است. کتابی که در دست دارید همان نقد کافمان بر مدعیات پوپر است.

انتشار کتاب کارل پوپر تحت عنوان جامعه باز و دشمنان آن، فصلی جدید در مناقشه بر اندیشه هگل در بخش‌هایی از جهان اروپایی و آمریکای شمالی بود. انتشار ترجمه فارسی این کتاب در فضای فکری ما نیز تأثیرات قابل توجهی در شکل دادن به برخی دیدگاه‌ها درباره هگل داشت. نقدی که پوپر در فصلی از کتابش به هگل داشته است در بخشی از جهان انگلیسی زبان توانسته بود اسطوره‌ای از هگل را در اذهان برخی از مخاطبان شکل دهد و حتی بر برخی از جریان‌های فکری و پژوهشی نیز تأثیراتی عمیق بگذارد. دامنه این تأثيرات حتی به فضای فکری ما نیز رسیده بود. خوشبختانه در طی چند دهه گذشته و با آغاز جریانی جدید در مطالعات ایده آلیسم آلمانی و به ویژه هگل پژوهی در جهان انگلیسی زبان، بسیاری از تأثیرات پوپر نیز مورد نقد واقع شده و اطلاعات جدیدی از اندیشه هگل به دست آمده است.

بهنام جودی مترجم کتاب «اسطوره هگل و روش آن» در مقدمه کتاب آورده است: «صرف نظر از جریان‌های جدید هگل پژوهی، در همان دوره‌ای که کتاب پوپر در جهان انگلیسی زبان منتشر شد، برخی از پژوهشگران برجسته نقدهایی مهم به مدعیات پوپر وارد کردند. یکی از آن پاسخ‌های درخور به مدعیات پوپر درباره هگل را والتر کافمان داده است. متنی که در دست دارید، ترجمه پاسخ کافمان به مدعیات پوپر درباره هگل در کتاب جامعه باز و دشمنان آن است که در قالب مقاله‌ای فشرده به نقد تندوتیز پوپر پرداخته است. نقدی که کافمان ارائه کرده است بسیار دقیق و مبتنی بر آثار هگل است و ذیل چند عنوان تنظیم شده است که موضوع بحث پوپر بوده است.

کافمان با موشکافی و دقتی مثال زدنی، نشان داده است که پوپر به لحاظ روش، منابع و روایتی که از هگل ارائه کرده است تا چه اندازه دچار خطاست. نکته‌ای که جالب توجه است، لحن و زبان تندوتیز کافمان در نقد به پوپر است که دست کمی از زبان تند پوپر به هگل ندارد. این نکته را از این نظر مورد اشاره قرار دادم تا بگویم که در حوزه اندیشه، اهل نظر باهم تعارف ندارند و تیغ نقدشان تیز و برنده است و بر خلاف روشنفکران ما که عمدتا اهل ادب هستند تا نظر، هر نقدی را که موافق نیابند لاجرم به تندزبانی تعبیر و به حاشیه می‌رانند؛ اما اهل اندیشه «حقیقت» را بیشتر دوست می‌دارند. از همین رو، مقاله كانمان می‌تواند الگویی خوب برای ارائه نقد مستدل و مستند باشد.»

والتر کافمان مولف این مقاله یا کتاب نیز در مقدکه خود بیان می‌کند: «امروزه هگل را بیش از اینکه از طريق آثارش بشناسند بیش‌تر به واسطه منابع دست دوم و برخی کلی گویی‌ها و شعارهای اتهام‌آمیز می‌شناسند، حداقل در آمریکا که این‌گونه است. بنابراین، اسطوره حاصل از این نوع شناخت از هگل، فاقد هرگونه شرح و بیان معناداری است. این وضعیت با انتشار کتاب کارل پوپر تحت عنوان جامعه باز و دشمنان آن در سال ۱۹۶۵م دگرگون شد. کتاب پوپر که در انگلستان سه بار چاپ شده بود، اکنون در آمریکا و با ویراستی جدید منتشر شده است. کتاب پوپر ۲۵ نمل دارد: ده فصل حمله به افلاطون و ده فصل حمله به مارکس، ارسطو و هگل هر کدام یک فصل و سه فصل هم برخی از نتیجه‌گیری‌های پوپر را بیان می‌کند. یادداشت‌های مربوط به متن اصلی هم همگی در انتهای کتاب آمده‌اند.

با این حال، کتاب پوپر خطاها و اشتباهاتی بزرگ نیز دارد. برای مثال، حتی آنهایی که از نقد مستدل به آراء افلاطون استقبال می‌کنند، مبنی بر این که او دموکرات بوده است یا نه، تصویری که پوپر از افلاطون ارائه می‌کند را احتمالا نمی‌پذیرند. هرچند، در مجموع مخالفت با تفسیری که پوپر از افلاطون ارائه می کند در قیاس با روشی که به کار می‌گیرد از اهمیت کمتری برخوردار است. به همین دلیل، به نظر می‌رسد مخاطبان استفاده از فصل هگل کتاب پوپر را به ده فصلی که به افلاطون اختصاص داده است بیشتر ترجیح می‌دهند؛ چون احتمالا خوانندگان کمتری عبارات اساسی و مهم کتاب فلسفه حق هگل را در یاد دارند یا مخاطبان کمتری وجود دارند که نسخه‌ای مستعمل و فرسوده از کتاب هگل را پیدا کرده و تهمت‌های پوپر را راستی آزمایی کنند. علاوه بر این، می‌توان یک فصل مربوط به هگل را در این کتاب به‌طور کامل مورد بررسی قرار داد تا اینکه به ده فصل مربوط به افلاطون پرداخت.»

کتاب «اسطوره هگل و روش آن (نقدی بر مدعیات کارل پوپر)»، اثر والتر کافمان و با ترجمه بهنام جودی در 68 صفحه و با قیمت 30000 تومان از سوی انتشارات قصیده سرا روانه بازار نشر شده است.