چرا نام کتاب را «انجمن علوم سیاسی و سیاست‌ورزی؛ از اندیشه آرمان شهری تا واقع گرایی» انتخاب کردید؟
انتخاب نام کتاب ناظر بر این نکته است که اولا دانش سیاست همواره از سوی منتقدین و اصحاب قدرت به برج عاج نشینی و دورافتادگی از واقعیات جامعه متهم بوده است. در ثانی؛ علوم سیاسی کشور در مفهوم مدرن آن و از منظر پژوهشی و رویکردی را می‌توان به دو دوره قبل و بعد از تأسیس انجمن تقسیم‌بندی کرد. علوم سیاسی کشور قبل از تأسیس این نهاد را می‌توان در چهار محدوده «نظری و اندیشه‌ای»، «حقوق- قانونی»، «تاریخی-گذشته نگر» و «دولت محور» محدود دانست که بعضا نگاهی آرمانی به موضوعات داشته؛ حال آنکه علوم سیاسی کشور در سایه انجمن توانسته است در بستر کنشگری‌های گسترده علمی میان اعضاء این رویکرد را به کاربردی، آینده پژوهانه، بین رشته ای، جامعه محور و واقع‌گرایانه تبدیل کرده است.
درباره ساختار و محتوا و ویژگی‌های کتاب توضیح بدهید.
این اثر روایتی دست اول، بی واسطه و از درون با رویکردی واقع‌بینانه و آسیب‌شناسانه به عملکرد دهه اول این نهاد دارد. در واقع کتاب بازنمایی دقیق، موشکافانه، مستند و تحلیلی تاریخ این نهاد به مثابه بزرگترین نهاد مستقل، داوطلبانه، علمی و مدنی دانش سیاست کشور است که علیرغم همه کمبودها خوش درخشیده است و حتی علیرغم اینکه مسئولیتی در حوزه کنشگری سیاسی ندارد و این مسئولیت بر دوش 400 حزب و تشکل سیاسی شناسنامه‌دار کشور است که به جز مواقع انتخاباتی ظهور و بروزی ندارند و گویا مدت‌هاست که روزه سکوت گرفته‌اند، انجمن توانسته است با نگاهی مسأله‌محور و آسیب‌شناسانه به موضوعات مبتلابه جامعه و دولت بپردازد و راهکارهای علمی و راهبردی ارائه دهد.
همچنان که دکتر حسینعلی نوذری استاد مسلم اندیشه سیاسی به درستی اشاره داشته است:
كتاب «انجمن علوم سياسى و سياست‌ورزى: از انديشه آرمانشهرى تا واقع‌گرايى» در واقع به تعبير هابرماس پروفايل و برشى است تاريخى از روند تحول و تكامل انجمن و برنامه‌ها و فعاليت‌ها و دستاوردهاى آن در قوال تكوينى و صورتبندى‌هاىی نظير:
- مبانى و فونداسيون‌هاى نظرى،
- ساختارها و مكانيسم‌هاى تأسيسى و كاربردى،
- همايش‌هاى علمى،
- تلاش براى فراهم آوردنِ زمينه‌ها و بسترهاى تعامل علمى،
- و بخش‌هاى هفتگانه ديگر
آیا به نظر شما این دست کتاب‌ها امکان تاثیرگذاری عملی بر فضای عینی و سیاسی کشور دارد؟
منطقا انتظار و ارزیابی از هر نهاد باید مطابق با شرح وظایف، مسئولیت‌ها و مأموریت‌ها و اساسنامه آن نهاد باشد؛ لذا انجمن علوم سیاسی ایران نیز باید به عنوان یک انجمن علمی با مجوز کمیسیون انجمن‌های علمی وزارت علوم باید رصد و ارزیابی شود و انتظارات بیش از اندازه و اضافه باری نوعی خطای راهبردی خواهد بود. بدین لحاظ محدوده این نهاد مدنی، کنشگری علمی و داوطلبانه تعریف شده است و بر اساس ارزیابی‌های وزارت علوم سال‌هاست که دارای رتبه الف است و در زمره انجمن‌های برتر ارزیابی می‌شود.
به عنوان کسی که از ابتدای تأسیس انجمن علوم سیاسی ایران تاکنون در کنار این نهاد و از کنشگران آن بوده‌ام؛ منصفانه می‌گویم م این انجمن توانسته است فراتر از همه دپارتمان‌های آموزشی این رشته در ایران فعالیت کند و کارکردهای گسترده‌ای در حوزه توانمندسازی، گردهمایی و هم افزایی متخصصان و صاحبنظران، ظرفیت‌سازی، تعاملات بین نسلی، کارکرد مشارکتی، کارکردهای واسطه‌ای و کارکرد مشاوره‌ای داشته باشد که این کتاب نلاش کرده است کارکردها را در 10 ساله اول مستندسازی و منتشر کند.
به نظر شما مهمترین دستاورد انجمن چه بوده و مهمترین آسیب‌های آن کدام است؟
تجربه کنشگری علمی دمکراتیک و چرخش نخبگان به صورت دوره‌ای در این نهاد در بستر همدلی و سازه‌واری نسل‌های مختلف علوم سیاسی از جمله دستاوردهای مهم دو دهه فعالیت انجمن علوم سیاسی بوده است که به تعمیق سرمایه علمی- اجتماعی، مرجعیت‌یابی، هویت‌یابی و ایجاد ظرفیت‌های گفت‌وگویی انجامیده و این کارکردهای تعاملی به‌صورت مستقیم و غیر مستقیم و غیر محسوس علاوه بر ارتقاء دانش سیاست، توانسته است به فرایند توسعه سیاسی در ایران نیز کمک کند و تجربه موفقی از فعالیت جمعی در میان اصحاب دانش سیاست را به معرض نمایش بگذارد. از منظر آسیب‌شناسی نیز این کتاب بحث مفصلی را به انجام رسانده است. مشخصا غلبه افراط‌گرایی، دولتی شدن و اپوزیسیون شدگی می‌تواند مهمترین آسیب‌های احتمالی این نهاد باشد که به صورت مبسوط در فصل یازدهم کتاب «انجمن علوم سیاسی و سیاست‌ورزی؛ از اندیشه آرمان شهری تا واقع‌گرایی» در قالب مدل تحلیل روندهای محیطی یا استپ وی به بحث و بررسی گذارده شد که علاقه‌مندان را به مطالعه این اثر دعوت می‌کنم.
نظر شما