به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، هفتمین نشست از سلسله نشست‌های «حسینیه حکمت» با سخنرانی احمد شه‌گلی، عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با موضوع «اشارات و تنبیهات انسان‌شناختی در مکتب عاشورا» در موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد.
شه‌گلی سخنان خود را با اشاره به نفس انسان آغاز کرد و گفت: ما حالتی در نفس داریم که نفس انسان در شرایطی کار زشت را خوب می‌بیند که نامش را خوب‌پنداری زشتی‌ها می‌گذاریم. در قرآن نام این حالت به عنوان تزیین نفس مطرح شده است و در آیات بسیاری این مسئله مورد توجه قرار گرفته است. وقتی این حالت را کشف کردیم، متوجه می‌شویم زمانی‌که این حالت در انسان پیدا شد موجب می‌شود کار خوب را بد ببیند.
او با بیان اینکه این واقعیت دو جنبه دارد اظهار کرد: یک جنبه اینکه انسان کار زشت را خوب می‌بیند و جنبه دوم اینکه کار خوب را بد می‌بیند. در این حالت انسان وارونه می‌شود. این حالت می‌تواند در یک فرد پیدا شود و می‌تواند یک امت در یک مقطع تاریخی به چنین بلایی مبتلا شود. اگر بخواهیم مثال ساده‌ای برای آن بزنیم می‌توانیم یک مثال بدنی ذکر کنیم. در بدن انسان حالت‌هایی پیدا می‌شود که انسان به خاطر مریضی به غذای خوشمزه میل پیدا نمی‌کند. یا بیماری‌هایی را داریم که در اثر آنها شخص میل به خوردن خاک پیدا می‌کند. در سطح روحی هم این حالت وجود دارد. انسان تحت شرایطی به کارهای زشت میل پیدا می‌کند و از کارها و افراد خوب متنفر است. این پدیده که یک پدیده عجیبی در نفس انسان است باید در پژوهش‌ها مورد توجه قرار گیرد و ابعاد آن روشن شود.
او افزود: ما آیات فراوانی در قرآن داریم که به این مسئله اشاره دارند. آیه هشتم سوره فاطر می‌گوید: افرادی هستند که برایشان عمل بدشان زینت داده می‌شود و نتیجه این می‌شود که آن عمل را خوب می‌بینند. اصلا شخص به مرتبه‌ای می‌رسد که کار بد را کاملا زیبا می‌بیند. داعش و وهابیت دقیقا همین هستند.
شه‌گلی همچنین بیان کرد: حضرت یعقوب خطاب به فرزاندانش می‌گوید: «قَالَ بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنْفُسُكُمْ أَمْرًا.» وقتی گرایش من عوض شد کنش‌های من هم بر اساس آن تغییر پیدا می‌کند. ابتدا چیزی زیبا جلوه می‌کند بعد وقتی احساس می‌کنم آن چیز زیباست تصور می‌کنم باید آن را انجام دهم.
او ادامه داد: نکته مهم این است این آیات صرفا در مورد کافران و امت‌های گذشته نیست. چه بسا انسان می‌خواهد کار زشتی انجام دهد؛ مفاد این آیات در مورد او صدق می‌کند. یعنی اول شیطان کاری را برای ما تزیین می‌کند بعدا ما شوق انجام آن کار را پیدا می‌کنیم. افرادی هستند که زیاد تحت تاثیر تزیین قرار می‌گیرند و افرادی نیز کمتر مورد تزیین قرار می‌گیرند. اگر بخواهیم یک مصداق برای این آیات قرآن در دنیای امروز پیدا کنیم باید به داعش اشاره کنیم که راحت یک زن یا بچه را می‌کشند و با این عمل قصد قربت دارند.
این عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در ادامه به سراغ شهادت امام حسین(ع) رفت و درباره ویژگی‌های قاتلان امام حسین(ع) گفت: سنت تزیین در بین قاتلان امام حسین(ع) به شدت شکل گرفت. از جمله آن ویژگی‌ها قساوت قلب بود. حرام‌خوار بودند و طبق نقل تاریخ برخی از آنها حرام‌زاده بودند. این ویژگی‌ها سبب شد قتل پاک‌ترین بنده خدا برایشان زینت داده شود و به این کار اقدام کرده و سپس به آن افتخار کنند و برایش جشن بگیرند.
او با اشاره به اینکه وقتی قابیل برادرش را کشت نادم شد یا افرادی که شتر صالح را پی کردند نادم شدند ولی ما ندامت را در بین قاتلان سیدالشهداء نمی‌بینیم اظهار کرد: با اینکه این افراد بدترین صحنه‌های بشری را رقم زدند ولی به عمل خودشان افتخار کردند. این افراد در حقیقت آن‌قدر دچار شقاوت شدند که انسان خوب را بد می‌دیدند. یک عده از آنها هم امام حسین(ع) را جزء بهترین انسان‌ها می‌دانستند ولی باز به قتل حضرت اقدام کردند و با حضرت جنگیدند، اینها دچار مصداق دیگری از سنت تزیین شدند با اینکه می‌دانستند آن حضرت بهترین انسان‌هاست ولی آن‌قدر زیبایی دنیا برایشان بزرگ شد که به این عمل اقدام کردند.
دوشنبه ۱۷ مرداد ۱۴۰۱ - ۰۸:۳۷
نظر شما