به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) عملیات ثامن الائمه نقطه عطفی در جنگ تحمیلی بود و نادرستی تحلیل‌های آمیخته به طعنه دشمنان ما را به‌وضوح اثبات کرد. آن زمان یک سال از جنگ می‌گذشت و به روایت محمد درودیان در کتاب «جنگ؛ بازیابی ثبات» (مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس) بسیاری از رسانه‌های غربی از بن‌بست در میدان جنگ صحبت می‌کردند و می‌گفتند نه عراقی‌ها دل و جرأت و توانایی پیشروی بیشتر را دارند و نه ایرانی‌ها قدرت آزادسازی مناطق اشغالی را در خودشان می‌بینند. دلیل دیگری هم وجود دارد که ما در بررسی تاریخ جنگ تحمیلی، عملیات ثامن الائمه را یک نقطه عطف می‌دانیم و آن همان سخت درست سردار احمد سیاف‌زاده است که می‌گفت بعد از برکناری بنی‌صدر و تغییر و تحولات همراه آن، خواه‌ناخواه جابه‌جایی‌هایی نیز در سطح فرماندهی قوای نظامی ما انجام گرفت و عملیات ثامن الائمه عملاً به آزمونی برای سنجش درستی یا نادرستی این جابه‌جایی‌ها تلقی می‌شد.
ثامن الائمه، شکست محاصره آبادان
هدف از اجرای عملیات ثامن الائمه شکستن محاصره شهر آبادان و عقب راندن دشمن اشغال‌گر از شرق کارون بود. درست است که محافل رسانه‌ای غربی و تحلیل‌گرانی که با این رسانه‌ها همکاری داشتند از بن‌بست در صحنه نبرد صحبت می‌کردند، اما در داخل کشور امید به پیروزی بالا بود و بسیاری اجرای عملیاتی بزرگ به هدف شکست حصر آبادان (به عنوان مقدمه بیرون کردن کامل دشمن از خاک کشور) را قطعی می‌دیدند. امام از چند ماه قبل، روی ضرورت این امر تأکید کرده بود؛ « «من منتظرم این حصر آبادان از بین برود و هشدار می دهم به پاسداران، قوای انتظامی و فرماندهان قوای انتظامی که باید این حصر شکسته شود؛ مسامحه نشود در آن. حتماً باید شکسته بشود. فکر این نباشد که ما اگر این‌ها هم آمدند، بیرون‌شان می‌کنیم. اگر این‌ها آمدند، خسارات بر ما وارد می‌کنند. نگذارند این‌ها بیایند در آبادان وارد بشوند.»
چنان که در کتاب «نبردهای شرق کارون به روایت فرماندهان» آمده، آنقدر آماده عملیات بودیم و آنقدر بر تحرکات دشمن تسلط داشتیم که از کوچک‌ترین کنش و واکنش‌های آنان مطلع می‌شدیم. «ما دشمن را کامل می‌شناختیم. حتی وقتی خمپاره‌ای شلیک می‌کردند، می‌فهمیدم مسئول قبضه شلیک کرده یا کسی دیگر. تعداد سنگرهای تیربار، محل دقیق‌شان و ساعت تعویض نگهبانان را هم می‌دانستیم. روحیه نیروها در اوج بود.» جالب اینکه بعد از اجرای موفقیت‌آمیز عملیات ثامن الائمه، بسیاری از رسانه‌های غربی و عربی تا چند روز همچنان همان حرف‌های قبلی خودشان را تکرار می‌کردند و درباره صحت خبر شکست محاصره آبادان تردید داشتند. حتی بی‌بی‌سی ما را به طرح ادعاهای نادرست متهم کرد و گفت «برخلاف ادعای ایرانی‌ها، محاصره شهر آبادان تنگ‌تر از گذشته شده است» (به نقل از کتاب «کارنامه توصیفی عملیات‌های هشت سال دفاع مقدس»، نوشته علی سلیمی، انتشارات نسل کوثر). پایان دادن به محاصره آبادان، هم موفقیتی بزرگ – و بسیار تأثیرگذار در جریان جنگ – بود و هم کامیابی دیپلماتیک درخشانی برای جبهه ما به شمار می‌رفت.
اشاره به چند عنوان کتاب درباره عملیات ثامن الائمه
عملیات ثامن الائمه یکی از مهم‌ترین صحنه‌های نبرد ما در سال‌های جنگ تحمیلی است و تقریباً همه کتاب‌هایی که تاریخ دفاع مقدس را مرور می‌کنند، کمتر یا بیشتر به آن پرداخته‌اند. در این متن نیز به نام چند کتاب اشاره شد، از جمله کتاب «جنگ؛ بازیابی ثبات» نوشته محمد درودیان و کتاب «نبردهای شرق کارون به روایت فرماندهان»، اما به جز این‌ها، کتاب «عملیات ثامن الائمه» نیز که از سوی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس تدوین شده و عنوان فرعی «شکست محاصره آبادان» روی آن دیده می‌شود، روایتی نسبتاً جامع و کامل از چگونی شروع و اجرا و پایان این عملیات است. کتاب دیگری، دقیقاً با همین عنوان «عملیات ثامن الائمه» وجود دارد که کاری از سازمان عقیدتی و سیاسی ارتش (نشر اجا) است و نام روح الله سروری، ابوالقاسم جاودانی و علی اعوانی روی جلد آن دیده می‌شود.
ثامن الائمه، شکست محاصره آبادان
هدف از اجرای عملیات ثامن الائمه شکستن محاصره شهر آبادان و عقب راندن دشمن اشغال‌گر از شرق کارون بود. درست است که محافل رسانه‌ای غربی و تحلیل‌گرانی که با این رسانه‌ها همکاری داشتند از بن‌بست در صحنه نبرد صحبت می‌کردند، اما در داخل کشور امید به پیروزی بالا بود و بسیاری اجرای عملیاتی بزرگ به هدف شکست حصر آبادان (به عنوان مقدمه بیرون کردن کامل دشمن از خاک کشور) را قطعی می‌دیدند. امام از چند ماه قبل، روی ضرورت این امر تأکید کرده بود؛ « «من منتظرم این حصر آبادان از بین برود و هشدار می دهم به پاسداران، قوای انتظامی و فرماندهان قوای انتظامی که باید این حصر شکسته شود؛ مسامحه نشود در آن. حتماً باید شکسته بشود. فکر این نباشد که ما اگر این‌ها هم آمدند، بیرون‌شان می‌کنیم. اگر این‌ها آمدند، خسارات بر ما وارد می‌کنند. نگذارند این‌ها بیایند در آبادان وارد بشوند.»
چنان که در کتاب «نبردهای شرق کارون به روایت فرماندهان» آمده، آنقدر آماده عملیات بودیم و آنقدر بر تحرکات دشمن تسلط داشتیم که از کوچک‌ترین کنش و واکنش‌های آنان مطلع می‌شدیم. «ما دشمن را کامل می‌شناختیم. حتی وقتی خمپاره‌ای شلیک می‌کردند، می‌فهمیدم مسئول قبضه شلیک کرده یا کسی دیگر. تعداد سنگرهای تیربار، محل دقیق‌شان و ساعت تعویض نگهبانان را هم می‌دانستیم. روحیه نیروها در اوج بود.» جالب اینکه بعد از اجرای موفقیت‌آمیز عملیات ثامن الائمه، بسیاری از رسانه‌های غربی و عربی تا چند روز همچنان همان حرف‌های قبلی خودشان را تکرار می‌کردند و درباره صحت خبر شکست محاصره آبادان تردید داشتند. حتی بی‌بی‌سی ما را به طرح ادعاهای نادرست متهم کرد و گفت «برخلاف ادعای ایرانی‌ها، محاصره شهر آبادان تنگ‌تر از گذشته شده است» (به نقل از کتاب «کارنامه توصیفی عملیات‌های هشت سال دفاع مقدس»، نوشته علی سلیمی، انتشارات نسل کوثر). پایان دادن به محاصره آبادان، هم موفقیتی بزرگ – و بسیار تأثیرگذار در جریان جنگ – بود و هم کامیابی دیپلماتیک درخشانی برای جبهه ما به شمار می‌رفت.
اشاره به چند عنوان کتاب درباره عملیات ثامن الائمه
عملیات ثامن الائمه یکی از مهم‌ترین صحنه‌های نبرد ما در سال‌های جنگ تحمیلی است و تقریباً همه کتاب‌هایی که تاریخ دفاع مقدس را مرور می‌کنند، کمتر یا بیشتر به آن پرداخته‌اند. در این متن نیز به نام چند کتاب اشاره شد، از جمله کتاب «جنگ؛ بازیابی ثبات» نوشته محمد درودیان و کتاب «نبردهای شرق کارون به روایت فرماندهان»، اما به جز این‌ها، کتاب «عملیات ثامن الائمه» نیز که از سوی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس تدوین شده و عنوان فرعی «شکست محاصره آبادان» روی آن دیده می‌شود، روایتی نسبتاً جامع و کامل از چگونی شروع و اجرا و پایان این عملیات است. کتاب دیگری، دقیقاً با همین عنوان «عملیات ثامن الائمه» وجود دارد که کاری از سازمان عقیدتی و سیاسی ارتش (نشر اجا) است و نام روح الله سروری، ابوالقاسم جاودانی و علی اعوانی روی جلد آن دیده می‌شود.
نظر شما