خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- مصطفی درایتی در سال 1334 شمسی در مشهد متولد شد. او قائم‌مقام تولیت مدرسه عالی شهید مطهری، مسئول مرکز مطالعات اسلام و مستضعفان و مسئول مرکز مطالعات و تحقیقات دفتر تبلیغات قم را در کارنامه خود دارد. او دروس مقدماتى را از محضر آيت‌الله اديب خراسانى بهره جست و پس از مدتى تحصيل در مشهد، براى ادامه تحصيل به شهر مقدس قم هجرت كرد و از محضر اساتيد بزرگى همچون آيات عظام وحید خراسانی، اعتمادی و سلطانى كسب فيض كرد و پس از آن به زادگاه خود بازگشت. «تصنيف غررالحكم و درالحكم»، «فرهنگ موضوعى صحيفه سجاديه»، «فهرست‌واره دست‌نوشت‌هاى ايران»، «تصحيح لؤلؤ و مرجان محدث نوری»، «معجم‌الفاظ صحيفه سجاديه» و «معجم الفاظ غررالحكم و عوائد الايام ملا احمد نراقی» از آثار این مصحح و پژوهشگر محسوب می‌شود.
 
او بر این اعتقاد است برخی از کارشناسان نسخه‌های خطی بر این باورند که بازار نشر ایران همانند عرصه تالیف و تدوین کتب منظم نیست و در آن بی‌قانونی‌هایی صورت می‌گیرد، به گونه‌ای که باتوسل به قوانین و مقررات موجود نمی‌توان به اصلاح آن پرداخت. حقوق دست‌اندرکاران این عرصه به‌ویژه مولفان و ناشرانی که در کار تالیف و نشر رنج بسیار برده‌اند و به پاداش زحمات و کوشش خود اعتباری شایسته یافته‌اند پایمال می‌شود. بازار آثار متون کهن نیز این سال‌ها از این اتهام مبری نبوده و بسیاری که در زمینه کتاب‌‌های خطی کار می‌کنند اعتقاد دارند بیشترین کتاب‌سازی در این زمینه صورت می‌گیرد عده‌ای ناشر روی کار آمده‌اند که صرفا اثر را کپی و یا آن را تایپ می‌کنند و به مخاطبان خود ارائه می‌دهند.

 درایتی از جمله مصححان و پژوهشگرانی است که چاپ فاکسیمیله را مفید نمی‌داند و معتقد است این چاپ یک نوع تنبلی در کار تصحیح است. با وی در این زمینه گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
 
دیدگاه شما درباره چاپ فاکسیمیله یا نسخه برگردان که این روزها رواج پیدا کرده است چیست؟
چاپ فاکسیمیله یا نسخه‌برگردان مدتی است که در ایران رواج بیشتری پیدا کرده و درباره نسخه‌های خاصی است که تحقیق نشده یا تحقیق شده است. فاکسیمیله هزینه بسیار سنگینی دارد و معمولا قابل استفاده نیست، مگر اینکه همراه آن متن تصحیح انتقادی شود. ولی به نظر من این شکل چاپ کار خیلی توجیهی ندارد. درباره نسخه خاص شاید توجیه شود که هزینه سنگین که کاغذ آن تفاوت دارد و یا چاپ متفاوت است مورد استفاده قرار گیرد. این چاپ این گونه در ایران رواج پیدا کرده که فردی نسخه‌ای را یافته است و یا به طور معمول می‌خواهد با یک مقدمه به چاپ برساند. در این نوع چاپ به اکثر نسخه‌های خاص معمولا توجهی نمی‌شود و هیچ کس این هزینه را نمی‌کند. از این چاپ گاهی اوقات بوی تنبلی شنیده می‌شود. اگر نسخه‌ای مهم است باید با تصحیح انتقادی قابل قبول کار منتشر شود. از نسخه فاکسیمیله به صورت محدود می‌توان استفاده کرد مگر کسانی که می‌خواهند تصحیح انتقادی کنند و دسترسی به نسخه نداشته باشند. اما کسانی که نسخه را در اختیار دارند باید این نسخه، تصحیح انتقادی شود و چند صفحه به عنوان نمونه کار فاکسیمیله شود کفایت کرد. چند صفحه را به صورت طبیعی در نسخه آوردن مفید است، ولی در کل به این شکل منتشر شود به نظر من ضرر آن بیشتر از منافع آن است.

با این گفته شما آیا می‌توان این نوع چاپ را کتاب‌سازی دانست؟
من نمی‌توانم عنوانی برای آن بگذارم چون به هر حال کتاب‌سازی یک نوع اصطلاح است. من این چاپ را ناشی از یک نوع تنبلی می‌بینم. مصحح نمی‌خواهد وقت جدی قابل قبول برای اثر بگذارد. نگاه من این است نسخه‌ای در اختیار مصحح قرار گرفته است و آن قسمتی که برای فرد این قدر اهمیت دارد بهتر است یک تصحیح قابل قبول کند و بهره‌ای از این کار ببرد. در این نوع چاپ مقدمه ای 40 یا 50 صفحه منتشر می‌شود که بعضا که من نگاه می‌کنم یک تنبلی بیشتر است تا یک کار مفید تحریری.

در سال‌های اخیر ناشران معتبری که در حوزه نسخه‌های خطی و میراث مکتوب فعالیت می‌کنند چرا به این سمت و سو رفته‌اند؟
این ناشران یک طرف قضیه را نگاه می‌کنند و یک طرف را نگاه نمی‌کنند. وقتی اثری این گونه منتشر می‌شود کار زودتر به ثمر می‌رسد. بیشتر برای آن است که ناشر و مصحح کاری را منتشر کرده باشند و شاید زمینه‌هایی دارند که من اطلاع ندارم. در هر صورت باید این مراکز نگاه کنند که انتشار کارهایی به این شکل به جای تصحیح انتقادی کار را به ثمر نمی‌رساند. هر کدام دلایلی برای خود دارند اما از نگاه من خیلی کار مفیدی نیست؛ بهتر است یک اثر مهمی نسخه‌اش به دست آمد تصحیح انتقادی بر روی آن صورت بگیرد که پس زمینه کار را به صورت روشن نشان دهد و این موضوع بسیار مفیدتر از فاکسیمیله باشد.

یعنی شما معتقد هستید تصحیح انتقادی باید همراه با چاپ فاکسیمیله نسخه باشد؟
به عقیده من پنج یا شش صفحه چاپ فاکسیمیله کفایت می‌کند. به ذهن من می‌رسد که این چاپ به تنبلی شباهتش بیشتر است. اگر کار ارزنده است باید تصحیح انتقادی شود چند صفحه هم به صورت فاکسیمیله از آن منتشر شود. اینگونه چاپ کردن هزینه چاپ را بالا می‌برد فکر نمی‌کنم خیلی توجیه زیادی داشته باشد.

نکته مثبت این چاپ از نگاه شما چیست؟
به دلیل تذهیب و نوع خط و خصوصیات نسخه است. برای مثال از یک نسخه تبدیل 500 نسخه و بیشتر در اختیار افرادی قرار می‌گیرد که می‌خواهند نسخه را دقیق‌تر ببینند ولی صحت متن مهم است با تصحیح انتقادی می‌توان همه از یک متن استفاده کنند. اگر مصحح نیازمند یک تصحیح انتقادی است باید یک بار آن را ببیند. هر اثر یک بار تصحیح انتقادی می‌شود. من هر چه دقت می‌کنم این کار نمی‌تواند مفید باشد، جز اینکه برخی می‌خواهند کار خود را راحت کنند. این مساله به شکل‌های دیگر هم وجود دارد. آثار این چنینی در کشور رسم شده است که خیلی به جوانب کار توجه نمی‌شود.