مجموعه «من یاد میگیرم» با نویسندگی و تصویرگری الیور جِفِرز یکی از این آثار است. این مجموعه از مجموعه بزرگتری به نام «ما اینجا زندگی میکنیم» است. جفرز، نقاش و تصویرگر تحسینشده اهل ایرلند شمالی است. او بیشترین شهرتاش را برای مجموعه کتابهای تصویری کودکان بهدست آورده است. کارهایی که او در کتابهایش انجام میدهد، بیش از خلق پسزمینهی متن است. سبک ابتکاری جفرز این گونه است که طرح داستان را بهجای قلم نویسندگی، با استفاده از قلمو مینویسد، گویی تصویر بر متن ارجحیت دارد. کتابهای تصویری او، جوایز بهترین کتابهای مصور کودکان نیویورکتایمز، جایزه بولونیا راگازی، جایزه کتاب سال ایرلند و جایزه انجمن ادبی انگلستان، جایزه اسمارتیز، جایزه کتاب ردهوس و کتاب سال بلوپیتر را برده است.
مجموعه «من یاد میگیرم» اثر این هنرمند ایرلندی، یکی از مجموعههایی است که هدف اصلیاش آموزش عددها، رنگها، حیوانها و متضادها به کودکان خیلی خیلی کوچک مثل بچههای کنجکاو و پرنشاط بالاتر از یک سال است؛ اما هدف فرعیاش پررنگتر از اصلی است و آن، سرگرم شدن و لذت بردن بچهها از به دست گرفتن این کتابهاست. انتشارات پرتقال، هر جلد از این مجموعه را با ترجمه شبنم حیدریپور در 28 صفحه مصور رنگی و به بهای 35 هزار تومان منتشر کرده است. حالا بهتر است ببینیم چهار جلد این مجموعه چه محتوایی دارند و چطور آنها را برای کودکان خیلی خیلی کوچک یعنی بالاتر از یکسال بیان میکنند؛
عددها
«به سیاره زمین خوش آمدید!». این جملهای است که پس از باز کردن کتاب و مشاهده اولین صفحات با آن مواجه میشوید. نویسنده میخواهد یکی بودن را با زمین به مخاطبش نشان دهد؛ زمینی که تنها سیارهای است که خداوند برای زندگی آدمها ساخته است. البته شاید هم فعلا تنها سیاره است و بعدها بفهمیم همزمان با ما انواع موجوداتی هم بوده که در سیارههای دیگری زندگی میکردهاند! دانشمندان به دنبال همین کشفها هستند. پس تا وقتیکه آنها سیارههای دیگری شبیه به زمین پیدا کنند ما به ادامه معرفی کتابمان میپردازیم. کتاب «عددها» در قالب ارجاعها و اشارههای ملموس، عددها را به بچهها یاد میدهد. جفرز با تصاویر کتاب به مخاطب میگوید که ما یک زمین داریم، چهار حیوان در تصویر میبینید که به طور کل در طبیعت حیوانات با شکلها، اندازهها و رنگهای متفاوت حضور دارند، در یک روز قشنگ آفتابی میتوان شش کار انجام داد تا حسابی به ما خوش بگذرد (مثل دوچرخهسواری، رنگآمیزی نردههای چوبی خانه، بادبادکبازی و غیره) و همینطور اعداد را جلو میبرد تا وقتی که میرسد به یک عالمه ستاره و مهمترین بخش معرفی اعداد که همان «بینهایت» است؛ بینهایت دوستت دارمی که یک مادر به فرزندش میگوید. اعداد در این کتاب به سادهترین شکل ممکن ولی با خلاقیت الیور جفرز به مخاطب معرفی میشوند؛ زیرا شما میتوانید همراه با خواندن توضیحات ساده، تصاویر زیبای کتاب را هم تماشا کنید و با آنها بشمارید. مسئله درخور توجه دیگری که در این کتاب کوچک و مفید لحاظ شده این است که هر عدد نشاندهنده یک مسئله است. جفرز با یک تیر دو نشان را هدف قرار داده؛ اینطور که همزمان با آموزش اعداد تجربی، به مسائل زندگی روزمره انسانی هم سری میزند و به مخاطب خیلی خیلی کوچکِ خود یعنی بچههای بالاتر از یک سال از زمین و حیوانات و بازی کردن و دوست داشتن میگوید. این انتخاب، نشان میدهد که نویسنده هوشمندانه به دنبال فرصتسازی است و نمیخواهد کودکان صرفا موضوعی را آموزش ببینند؛ بلکه مسئله پرورش آنها نیز مهم و ارزشمند است.
رنگها
این کتاب و دو کتاب دیگر از این مجموعه با نامهای «حیوانها» و «متضادها» متنی دوزبانه دارد که مخاطب همزمان کلمه فارسی و انگلیسی آن را میبیند یا برایش میخوانند. در کتاب «رنگها»، رنگهایی معرفی میشوند که جزو مهمترینها هستند. این رنگها با تصاویری از حیوانات و اشیایی که به همان رنگ هستند در کتاب به نمایش گذاشته شدهاند تا نامشان با تصاویر کدگذاریشدهای در ذهن مخاطب ثبت شود. تصاویر کتاب همانطور که در تصویر زیر میبینید ساده ولی زیبا و دلنشین هستند و احتمالا هم بزرگترها و هم بچهها از دیدن آنها لذت خواهند برد. اگر اصل لذت بردن از مطالعه یک متن به درستی رعایت شود، مفاهیم آموزشی گنجاندهشده در آن هم به خوبی به مخاطب منتقل خواهد شد. کتاب «رنگها» این اصل را درنظر داشته است و مخاطبان پس از دیدن آن میتوانند حینِ یادگیری اسم رنگها به دو زبان فارسی و انگلیسی، از ورق زدن صفحاتی با تصاویر جالب توجه هم لذت ببرند.
حیوانها
این کتاب نیز به دو زبان فارسی و انگلیسی تولید شده است و ما میتوانیم اسم حیواناتی را بدانیم که ممکن است هیچوقت آنها را از نزدیک نبینیم. خودتان بگویید؟ چقدر احتمال دارد که روزی ما سنجاب آفریقایی با نام Xerus یا بچه کانگورویی با نام Joey را ببینیم؟ شاید احتمالش برای برخی از مخاطبان این کتاب بالا باشد؛ اما بیشترِ ما انسانها که در فضای شهری زندگی میکنیم امکان دیدن حیوانات غیراهلی را نداریم یا حتی پیش میآید که همان اهلیها را هم زیاد نمیبینیم. به این دلیل کتابها به سراغمان میآیند تا سفری به دل طبیعت خداوند داشته باشیم؛ طبیعتی که انواع و اقسام حیوانات را لابهلای صخرهها، درختها، برفها و آبها جای داده است. کتاب «حیوانها» به ترتیب حروف انگلیسی و با پسزمینه سفید و حیوانات و کلمات رنگی، کار ما را آسان کرده است و مخاطبان را با بعضی از این حیوانات عجیب و بامزه آشنا میکند.
تضاد یکی از قوانین طبیعت است که به درون انسانها نیز نفود کرده و شاهد انواع احساسات و رفتارهایی از خود و دیگران هستیم که آن را متضاد میدانیم. برای مثال وقتی کودکی برای مادر و پدرش هدیهای میخرد، او به دلیل علاقه به فرزندش و کاری که کرده است آنقدر خوشحال میشود که همراه خنده، گریه میکند و اصطلاحاً به آن «اشک شوق» میگویند. مسئله تضاد گسترده و جالب توجه است و کودکان خیلی خیلی کوچک یعنی بالاتر از یک سال میتوانند از طریق کتاب «متضادها» اثر الیور جِفِرز با بعضی از این تضادها آشنا شوند. یکی از مهمترین و رایجترین متضاد به کار برده شده روی سیاره زمین، مسئله شب و روز است که در این کتاب با تصاویری زیبا معرفی میشود. ما در صفحات دیگری از این اثر، با خیس و خشک بودن خاک آشنا میشویم و پایین و بالا را هم یاد میگیریم. بزرگ و کوچک بودن حیوانات هم با مقایسه نهنگ و کفشدوزک به بچهها نشان داده میشود. شناخت متضادها برای کودکان اهمیت بسیاری دارد و این کتاب همراه با کلمات فارسی و انگلیسیاش، راه شناساندن این موضوع به آنها را برای خانوادهها و مربیها باز کرده است. در دست گرفتن، ورق زدن و خواندن کتاب «متضادها» را بخصوص به پدرها و مادرها یا خواهرها و برادرهایی که خواهر و برادر کوچکی دارند پیشنهاد میکنیم؛ زیرا یادگیری لذتبخش بیشتر از دلِ جمع گرم خانواده میسر میشود.
نظر شما