به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نخستین همایش ملی زبان‌ها و گویش‌های مناطق مرزی ایران 10 اسفندماه 1401 برگزار می‌شود. این همایش به اهتمام دانشگاه بیرجند و با حضور استادان و پژوهشگران گویش‌شناسی کشور برگزار خواهد شد. سرزمین وسیع ایران با قومیت‌های مختلف آمیزه‌ای از جلوه‌های زیبای بینازبانی و بینافرهنگی است که در خلال اعصار متمادی با محوریت زبان فارسی با یکدیگر به شکل مسالمت‌آمیزی در تعامل بوده‌اند. این تنوعات زبانی و گویشی قابل توجه در واقع پنجره‌ای رو به مطالعات فرهنگ‌پژوهی و مردم‌شناسی است.

حفاظت و حراست از این گنجینه‌های فرهنگی و میراث معنوی وظیفه‌ای است که در عصر حاضر بیش از پیش بر گردن سازمان‌ها و نهادهای دانشگاهی و فرهنگی سنگینی می‌کند نا شاید از رهگذر ثبت و مستندسازی آنها به مقوله احیای زبان‌ها و گویش‌های در معرض خطر پرتوی نو افکند. 

مطالعات گویشی زمانی از جذابیت‌های متنوع‌تری برخوردار خواهد شد که زبان‌ها و گویش‌ها در نواحی مرزی و سرحدات در مجاورت هم قرار می‌گیرند. طبعاً این همجواری و تعاملات زبانی و گویشی در دو سوی مرز در خلال زمان، موجب داد و ستدهای زبانی از جمله وام‌گیری‌های زبانی در میان گویشوران می‌شود.

این رخداد در مطالعات زبان‌شناسی امروز ذیل مدخل «تماس زبانی» (Language Contact) به ویژه برای متخصصان زبان‌شناسی اجتماعی از منظر تطبیقی در عرصه ملی و بین‌المللی جذاب و جالب توجه به نظر می‌رسد. از دیگر سو چنین مطالعاتی به سهم خود می‌تواند گامی در راستای همگرایی فرهنگی میان ایران و کشورهای همسایه تلقی شود.

بیرجند در زمره شهرهای مرزی ایران است و مرزی بودن از حیث مطالعات گویشی از مزایای نسبی آن محسوب می‌شود. چون زمینه چنین مطالعاتی در ایران تاکنون کمرنگ بوده است، لذا این همایش فرصت مغتنمی فراروی دانشگاه بیرجند است تا با بهره‌گیری از مزیت نسبی خود، پیش قراول مطالعات این رویکرد علمی در ایران شود.

این همایش با هدف ارائه و معرفی آخرین مطالعات این حوزه میان‌رشته‌ای برگزار می‌شود. در این همایش کیفیت تعامل زبان‌ها و گویش‌های نواحی مرزی با زبان فارسی به عنوان عامل وحدت و انسجام ملی بررسی خواهد شد. همچنین مراسم رونمایی از کتاب‌های نوین تخصصی این حوزه و نیز تقدیر از خادمین اصیل گویش‌شناسی ایران به عنوان برنامه‌های جانبی این همایش ملی پیش‌بینی شده است.

همایش ملی زبان‌ها و گویش‌های مناطق مرزی ایران با هدف تبادل دانش بین صاحب‌نظران مرتبط و نیز معرفی دستاوردهای پژوهشی استادان و دانشجویان در زمینه زبان‌ها و گویش‌های نواحی مرزی ایران برگزار می‌شود. همچنین این همایش فرصت بررسی زبان‌ها و گویش‌های مرتبط در آن سوی مرز از منظر تطبیقی را فراهم خواهد کرد و در سطحی کلان‌تر، به حمایت از زبان‌ها و گویش‌های رو به زوال در مناطق مورد اشاره خواهد پرداخت.

فرصت ارسال مقاله به نخستین همایش ملی زبان‌ها و گویش‌های مناطق مرزی ایران تا 10 بهمن ماه 1401 تمدید شد. پژوهشگران علاقه‌مند می‌توانند با مطالعه راهنمای تدوین مقاله در وبگاه همایش به آدرس https://conf.birjand.ac.ir مراجعه کنند و نسبت به ثبت نام و سپس ارسال مقاله خود تا تاریخ یادشده اقدام کنند.