دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ابتدا به پیامهای متعدد تبریک برای تصدی مسئولیت دبیری شورای عالی انقلاب فرهنگی اشاره کرد و گفت: این فرهنگ غلطی است که برای عناوین اعتباری ارزش قائل شویم؛ باید برای اندیشمندان و نظریهپردازانی که سالها با تلاش به یک ایده و نظریه میرسند کرامت قائل شویم.
خسروپناه ادامه داد: وقتی سخن از واژه حکمرانی به میان میآید نباید آن را مرادف حکومتداری و سیاستگذاری بگیریم زیرا هر دو به زعم بنده، نادرست است. حکمرانی، هدایتگری فرایندی است که از سیاستگذاری شروع شده و وارد تنظیمگری و خدمات عمومی میشود؛ بهعنوان مثال در حوزه دفاع، حکمرانی داریم زیرا همه فرایندهای آن طی شده است و در حوزه امنیت هم حکمرانی داریم اما در حوزه فرهنگ عمومی، حکمرانی یا نداریم یا ضعیف هستیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: رشتههای علوم انسانی، روانشناسی، اقتصاد، مدیریت و ... رشتههای کشف نظریه هستند و از آنها، فناوریهای نرم اجتماعی بیرون میآید اما چون علوم انسانی به فناوری نرم تبدیل نشده کارآمدی لازم را ندارد درحالی که در علوم مهندسی و صنعتی این کار رخ داده است.
وی با تفاوت میان حکمرانی اسلامی و غربی پرداخت و افزود: حکمرانی وقتی اسلامی میشود که چند رکن رعایت شود؛ اول اینکه مبانی اسلامی یعنی توحیدمحوری، ولایتمداری، فطرتنگرشی و آخرتگرایی بر آن حاکم باشد. غربیها حکمرانی هرمی، بازاری و شبکهای را مطرح میکنند؛ اما بازیگری در دست اختاپوسها و بازاریان است و مردم را بازی میدهند و امروز با حکمرانی رسانهای ذهن مردم را طوری تغییر میدهند که رفتار مردم زاییده هوش شناختی رباتی است.
خسروپناه گفت: معتقد به حکمرانی ولایی هستیم. ولایت در مفهوم قرآن یعنی پیوند ناگسستنی مردم با ولی و ولی با مردم است؛ بنابراین نسبت ولی با مردم؛ حاکم و محکوم نیست و ولی در راس هرم نیست بلکه ولی، محور و قطب است و مجموعه مردم در اطراف او قرار دارند.
این استاد دانشگاه و حوزه با اشاره به روش حکمرانی اسلامی یادآور شد: روش حکمرانی در کشور، مبتنی بر عقلانیت اسلامی و همان روش حکمی است. حکمت، علم و عمل نافع مبتنی بر لب و اولوالالباب یعنی خرد ناب است که با عقل فرق دارد. در اسلام چهار ساحت عقل داریم، عقل نظری، عملی، معاش و عقل معاد و در روش حکمی حکمرانی، عقل و تجربه و وحی با هم کارکرد دارند.
باید از طریق آزادی و عدالت به امنیت برسیم
وی تاکید کرد: مسئله دیگر در حکمرانی، پیوند آزادی، عدالت و امنیت است یعنی باید از طریق آزادی و عدالت به امنیت برسیم زیرا اینها در قالب یک شبکه بههم پیوسته است و این کاملا با ایدئولوژیهای غربی و غیرغربی فرق دارد.
![](/images/docs/000331/331894/images/1693760.jpg)
آیتالله عباس کعبی، عضو خبرگان رهبری و عضو جامعه مدرسین در این تحول در ساختارهای قدیمی را از پیشنیازهای حکمرانی اسلامی برشمرد و گفت: با ساختارهای قدیمی که دولتها دارند، نمیتوانیم حکمرانی اسلامی را پیش ببریم. تحول در ساختار با یک انعطاف ضروری است و پیشگامی نیروهای مومن و انقلابی حاضر در صحنه از پیش نیازهای حکمرانی اسلامی است.
عضو خبرگان رهبری تمرکز بر حل مشکلهای جامعه بهویژه مسائل معیشتی را نیز از دیگر نیازهای حکمرانی اسلامی توصیف کرد و افزود: حل مشکلهای جامعه به ویژه مسائل معیشتی باید برای همراهی مردم صورت گیرد.
عضو جامعه مدرسین در بخش دیگری از سخنان با اشاره به برخی وجوه ممیز میان حکمرانی اسلامی و حکمرانی غربی تاکید کرد: مردمباوری و حضور در متن حکم و فرمانروایی ازجمله تفاوتهای این دو حکمرانی به شمار میآید. در نظامهای لیبرال دموکراسی، جامعه کلان سیاسی به دو بخش فرمانروایان و فرمانبران تقسیم میشود اما در منظومه اندیشه اسلامی براساس قرآن و روایتها و سیره اهلبیت(ع) تنها یک بخش وجود دارد و همه به یک میزان موظف به اجرای اهداف و برنامههای اسلام هستند.
وی کارآمدی و فسادستیزی را از یگر تفاوتهای حکمرانی اسلامی با حکمرانی لیبرال خواند و گفت: کارآمدی و کارآیی باید متناسب با اهداف و وظایف حکومت در اسلام مورد توجه قرار گیرد.
کعبی ادامه داد: امانتمحوری ازجمله تفاوتهای حکمرانی اسلامی و غربی است. قدرت در اسلام امانت و ابزاری برای خدمت، کارآمدی، پیشرفت و عدالت و تحقق حیات طیبه است. در حکمرانی اسلامی بین امت و امامت، پیوند ناگسستنی وجود دارد و هویت جدا و مستقلی بین آنان نیست.
مردمباوری هفت مولفه دارد
این استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه مردمباوری هفت مولفه دارد که در نظاماسلامی مورد توجه است، گفت: رای مردم، حضور مردم، مشارکت مردم، نظارت مردم، لزوم جلب رضایت عمومی و توجه به افکار عمومی، رشد دادن مردم، همچنین جانشینیسازی و کادرسازی و چرحش نخبگان و جوانگرایی از جمله این مولفهها است.
![](/images/docs/000331/331894/images/1693739.jpg)
دبیر علمی این همایش نیز طی سخنانی با بیان اینکه در چند دهه گذشته در اندیشه غربی، بحث حکمرانی خوب مورد توجه قرار گرفته است، گفت: این موضوع، اندیشهها و مجالهای گوناگون اندیشهورزی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را در نوردیده است.
حجتالاسلام سید کاظم سیدباقری با اشاره به اینکه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی مانند بسیاری از مراکز دغدغهمند در حوزه اندیشه اسلامی، نتوانسته از آنچه در دنیای امروز میگذرد، بیتفاوت گذر کند، بیان کرد: دغدغه حکمرانی اسلامی در پژوهشکده نظامهای اسلامی مورد توجه قرار گرفت و بیش از یکسال است که پیگیر برگزاری این همایش هستیم.
سیدباقری گفت: حدود ۳۰ نشست علمی و کرسی ترویجی با موضوع حکمرانی اسلامی برگزار شده است که بیش از ۷۶ چکیده مقاله به دبیرخانه همایش ارائه، و در نهایت ۲۰ مقاله انتخاب شد؛ در ۲ جلد فصلنامه آیین حکمرانی و مجموع مقالههای همایش منتشر خواهد شد.
دبیر علمی همایش حکمرانی اسلامی یادآور شد: این همایش در پی دستیابی به الگوی مطلوب در این قلمرو و تبیین ماهیت و مولفههای حکمرانی اسلامی و جستجوی اندیشهورزیهای حضرت امام(ره) و رهبر معظم انقلاب در این حوزه فکری و معرفتی است.
در پایان این همایش از مجموعه مقالات همایش با عنوان «حکمرانی اسلامی» و «آئین حکمرانی» رونمایی شد.
نظر شما