جعفرمحمد ترمذی، عضو اتحادیه نویسندگان ازبکستان که برای حضور در جشنواره بین‌المللی شعر فجر به ایران سفر کرده‌ است، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به بیان توضیحاتی درباره جشنواره‌های ادبی ازبکستان پرداخت و عنوان کرد: از سوی اتحادیه نویسندگان ازبکستان سالانه 10 محفل ادبی و جشنواره در مناطق مختلف برگزار می‌شود که یکی از آنها به شعر جوانان اختصاص دارد و از جشنواره‌های بزرگ ادبی ازبکستان به شمار می‌رود.

ترمذی افزود: هر ساله در منطقه‌ای واقع در جنوب تاشکند تمام شاعران جوان و پیشکسوت ازبکستان برای یک هفته گردهم می‌آیند و محافل شعر و نقد ادبی برگزار می‌کنند. در تالارهای اتحادیه نویسندگان ازبکستان نیز هر شب برای اشعار یک شاعر مراسم شعرخوانی و نقد داریم.

وی با بیان اینکه شوراهای مختلف نظم، نثر، بدیع، ادبیات کودک، نقد ادبی، ترجمه، روابط بین‌الملل، ادبیات روسی، ادبیات تاجیک و ادبیات قزاق در اتحادیه نویسندگان ازبکستان فعال است، گفت: سالانه هریک از این شوراها نشست‌های ادبی متعددی را با حضور اقشار مختلف از جمله اهالی رسانه و دانشجویان برگزار می‌کنند.

این شاعر و استاد دانشگاه تاشکند با تأکید بر اینکه با حمایت‌های رئیس‌جمهور فعلی، شاهد رونق هرچه بیشتر شعر و ادبیات ازبکستان شده‌ایم، افزود: خیابان بزرگی با باغی سرسبز و ساختمانی مجلل به برگزاری نشست‌های ادبی اختصاص یافته و با حمایت دولت در هر ولایت از ازبکستان شعبه‌ای از اتحادیه نویسندگان دایر شده است. سالانه کتاب‌های بسیاری از شاعران و ادیبان ازبکستان با هزینه دولتی منتشر می‌شود. خوشبختانه شعر و کتاب دارای جایگاه رفیعی در زندگی ازبکان پیدا کرده است و شاعران ازبک خود را وارث امثال رودکی، سیف فرغانی، عروضی سمرقندی و نسفی می‌دانند.

ترمذی همچنین با تأکید بر شباهت‌های میان سنت‌های ادبی کلاسیک ازبکستان و ادبیات کلاسیک فارسی گفت: یوسف خاص حاجب در اواخر قرن یازدهم میلادی یک مثنوی در بحر متقارب یعنی به وزن شاهنامه فردوسی سروده که در آن مانند فردوسی به ستایش خردسالاری پرداخته است. وی اشاره کرده که اگر تاجیک‌ها یعنی اقوام فارسی‌زبان حکمت‌ها را نمی‌نوشتند این علم‌ها را از کجا می‌آموختیم؟

وی ادامه داد: پس از این شاعر نیز امثال مولانا لطفی و علیشیر نوایی بسیار تحت‌تأثیر ادبیات فارسی قرار گرفته‌اند. به‌گونه‌ای که نوایی، امیرخسرو دهلوی، حافظ، عطار و عبدالرحمن جامی را استاد خود می‌دانست و به‌ویژه ارادتی خاص به جامی داشت و پس از فوت این شاعر، تمام مراسم بزرگداشت و ترحیم جامی را برگزار کرد. می‌گفت که جامی نه تنها پیر بلکه پدرم بود. علاقه نوایی به جامی را می‌توان به عشق مولانا و شمس و حتی شدیدتر از آن تشبیه کرد و قهرمان کتاب خمسه‌المتحرین نوایی، عبدالرحمان جامی است.

این شاعر ازبک با تأکید بر تأثیرپذیری عمیق ادیبان کلاسیک ازبک از ادبیات فارسی عنوان کرد: پس از فروپاشی شوروی، ادبیات ازبک مدرن شد و تحت‌تأثیر ادبیات روسی قرار گرفت و از سنت‌های کلاسیک و پیوند با فارسی دور شد. شاعران عروض را از یاد بردند و این امر پیوند آنها را از ادبیات فارسی گسست. خوشبختانه پس از استقلال، شاهد بازگشت ازبکان به سنت ادبی شدیم و امروز غزل در میان شاعران ازبکستان درخشش یافته و آموزش زبان فارسی نیز در دانشگاه‌ها تقویت شده است.

وی به افزایش شاعران فارسی‌زبان در تاشکند اشاره کرد و گفت: امروز رشته زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌های تاشکند، ترمذ، سمرقند و فرغانه دایر است و حدود 500 شاعر فارسی‌زبان در این کشور داریم.