به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، آزاده حیدرپور، عضو هیات علمی پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون در «چهارمین همایش ملی میراث‌زبانی» با تشریح نقش فردوسی در ماندگاری زبان فارسی گفت: شاهنامه فردوسی، کتاب داستان‌های اساطیری، متون کهن، آداب و رسوم و سنت‌های نیاکان ما ایرانیان است.

او تصریح‌کرد: اگر فردوسی در تاریخ ایران سر بر نمی‌آورد و شاهنامه را نمی‌سرود، ایرانیان، امروزه نه تنها به زبان شیرین فارسی سخن نمی‌گفتند که بسیاری از داستان‌ها و متون کهن و آیین‌های باستانی آنان که فرهنگ با شکوه ایران‌زمین را تشکیل می‌دهد به فراموشی سپرده می‌شد.

حیدرپور با بیان‌اینکه حکیم ابوالقاسم فردوسی به روایتی سی سال و به روایتی دیگر سی و سه سال از عمر گرانمایه خود را صرف نگارش شاهنامه کرد افزود: بی‌شک ما ایرانیان هویت ملی خود را مدیون زبان فارسی هستیم و زبان فارسی ماندگاری خود را تا حدود زیادی مدیون شاهنامه فردوسی است.

او خاطرنشان‌کرد: فردوسی با نگارش شاهنامه، تاریخ، فرهنگ و زبان با شکوه پارسی را برای تمام ایرانیان زنده نگه‌داشت.

عضو هیات علمی پژوهشکدۀ زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون افزود: دستاورد بزرگ فردوسی تاثیر شگرفی بر کل ادبیات جهان گذاشته است؛ هیچ کتابی در ادبیات ایران‌زمین و حتی در ادبیات جهان وجود ندارد که توانسته باشد مانند شاهنامۀ فردوسی در سرنوشت و تاریخ یک ملت این همه تغییر ایجاد کرده‌باشد.

او، شاهنامۀ فردوسی را یکی از پرمایه‌ترین گنجینه‌های زبان فارسی، از نظر دربرداشتن لغات و اصطلاحات ادبی دانست که بی شک از این منظر بزرگترین و نخستین کتابی است که پاسدار کلمات درست و زیبای زبان فارسی بوده و با پذیرش انبوه این کلمات در سینۀ فراح خود، آنها را با صحت و امانت به نسل‌های بعدی واگذار کرده‌است.

حیدرپور در پایان گفت: بی‌گمان هیچ کسی به اندازۀ خود فردوسی نمی‌تواند دستاورد عمر گرانمایۀ خویش را توصیف کند که می فرماید :نمیرم از این پس که من زنده‌ام / که تخم سخن را پراکنده‌ام



مقایسه بین زبان فارسی و ترکی از دیدگاه امیرعلیشیر نوایی با تأکید بر کتاب محاکمۀُاللُّغَتَین

عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در «چهارمین همایش ملی میراث‌زبانی» به مقایسه بین زبان فارسی و ترکی از دیدگاه امیرعلیشیر نوایی با تأکید بر کتاب محاکمۀُاللُّغَتَین پرداخت.

نادر کریمیان سردشتی عضو هیأت علمی پژوهشگاه در «چهارمین همایش ملی میراث‌زبانی» گفت: یکی از آثار ارزشمند و پر بهای امیرعلیشیر نوایی رساله محاکمۀاللغتین یا داوری درباره دو زبان ترکی و فارسی است که در تاریخ نقد ادبی و مسایل زبان شناسی حائز اهمیت و توجه است.

او گفت: البته نوایی در این رساله در دفاع و حمایت از زبان ترکی (در برابر زبان پارسی) ادلّه و مطالبی را مطرح کرده که قابل تأمل و تدّبر است، وی تلاش دارد با این اَدّله ثابت کند که زبان ترکی بر زبان پارسی برتری دارد.

کریمیان سردشتی خاطرنشان‌کرد: نوایی در رساله ضمن اشارتی کوتاه به زبان هندی به ویژگی‌های زبان ترکی و فارسی و مقایسه آن دو با هم پرداخته و سپس نتیجه‌گیری خود را در جانبداری از زبان ترکی ابراز می‌دارد.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری افزود: رساله دارای نکته‌های ظریف زبان‌شناسی بوده که نویسنده توانسته از ظرفیت‌های موجود زبان ترکی به خوبی پرده برداشته و آن را به عنوان فضایل و فوائد این زبان ثبت کند و البته از جنبه‌های فراوان و ظرفیت‌های گسترده زبان فارسی به عمد یا به غیر عمد غفلت ورزیده و آنها را نادیده می‌گیرد و حتی رساله را به انگیزه «رهایی ترکان از طعنِ فارسی گویان» می‌نگارد و برای تدوین این رساله «حقی بزرگ» برای خود قائل می‌شود.

 کریمیان سردشتی اظهارکرد: بی‌گمان امیرعلیشیر نوایی در مقام «ادیب و سخن سرای بزرگ تُرک» آرزوهای زیادی را در احیاء فرهنگ و زبان و ادبیات ترکی در سر می‌پرورانده است و تلاش او نیز به گواهی تاریخ قابل تقدیر و تحسین خواهد بود و همین رساله را باید به عنوان «مانیفیست احیای زبان ترکی» تلقی کرد.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در پایان گفت: از سوی دیگر در مقام دفاع از زبان ترکی دچار اشتباهات و لغزش‌های تاریخی، زبان شناسی و ادبی شده که در این جستار ضمن اشاره به این موارد، به تحلیل و بررسی و نقد مباحث رساله پرداخته شده است