گفتوگو با مؤلفان مجموعه «کلاس اولی، کتاب اولی»/ شماره یک؛ مژگان کلهر:
بچهها با خواندن «کلاس اولی، کتاب اولی» با داستان آشنا میشوند/ جملههای کتاب فارسی خشک و رسمی هستند
مژگان کلهر یکی از نویسندگان مجموعه «کلاس اولی، کتاب اولی» معتقد است که با خواندن این مجموعه بچهها از همان ابتدای یادگیری با داستان آشنا میشوند، چیزی که در کتابهای فارسی اصلا وجود ندارد! به خصوص فارسی اول دبستان. جملههای کتاب فارسی خشک و رسمی هستند و اصلا حس برانگیز نیستند.
کلاس اول دبستان فرصتی طلایی برای کتابخوان شدن کودکان ماست و کتاب درسی برای پرورش مهارت روانخوانی و کتابخوانی کودکان کافی نیست. والدین اگر میخواهند که دانشآموز کلاس اولیشان در همان ماههای اول آموزش، حروف الفبا را بهخوبی یاد بگیرد، باید از معجزه داستانخوانی غافل نشوند. هرکدام از کتابهای «کلاس اولی، کتاب اولی» براساس حروفی نوشته شدهاند که کلاس اولیها درس به درس با آنها پیش میروند.
با این شیوه کودک میتواند هرزمان با آموزش حروف مدرسه، کتاب داستان مربوط به همان حروف را بهتنهایی بخواند و از همان ماههای اول لذت باسواد شدن را بچشد. سپس با انجام فعالیتهای پایانی هر کتاب و خواندن جملههایی طولانیتر، دایره واژگان را گسترش دهد. کودکانی که در ابتدای مسیر فارسیآموزی هستند با خواندن داستانهای سطح 1 تا 5 میتوانند مرحلهبهمرحله و گامبهگام با حروف الفبا و صداهای بیشتری آشنا شوند؛ بهمرور کتابهای پرحجمتری بخوانند، مهارت خواندن و نوشتن خود را ارتقا دهند و اعتمادبهنفس بیشتری پیدا کنند. به همین منظور گفتوگویی داشتیم با مژگان کلهر، یکی از نویسندگان این مجموعه که در ادامه میخوانید:
ایده نوشتن این مجموعه چطور به ذهنتان رسید؟
ایده اصلی کار را آتوسا صالحی مطرح کرد و بعد از تصویب شدن طرح توسط نشر افق، من، معصومه یزدانی و لاله جعفری و صالحی گروهی تشکیل دادیم و با همفکری هم کلیت کار به این شکل منتشر شد.
آیا کودکی که این مجموعه را میخواند این احتمال برایش وجود دارد که با خواندن این کتابها و شیوه آموزش دچار تضاد شود؟
خیر. فکر نکنم دچار تضاد شود؛ این کتابها در تکمیل آموزشهای کلاس اول هستند، با یاد گرفتن تدریجی حروف الفبا، بچهها میتوانند کتابهای سطحهای مختلف را بخوانند؛ در اصل کمک میکنند به روانخوانی کودک؛ چون کتاب فارسی کلاس اول به تنهایی برای روانخوانی کودک کافی نیست.
چه خلاهایی در کتابهای درسی و سرفصلها دیدید که فکر کردید با این کتابها پر میشود؟
قصد ما این بود که بچهها را از همان ابتدای یادگیری با داستان و ادبیات آشنا کنیم، چیزی که در کتابهای فارسی اصلا وجود ندارد! به خصوص فارسی اول دبستان. جملههای کتاب فارسی خشک و رسمی هستند و اصلا حس برانگیز نیستند. ما میخواستیم یک کلاس اولی با یادگرفتن فقط پنج حرف ببیند که میتواند کتاب بخواند و دیگر لازم نیست بزرگترها برایش داستان بخوانند و همین حس خوبی به کودک میدهد. حس استقلال و بزرگ شدن و باسواد شدن.
شیوه نگارش داستان و موضوعات سفارشی بود یا خودتان به این نتیجه رسیدید که از این داستانها و ژانرها استفاده کنید؟
شیوه کار سفارشی نبود، ما براساس حرفهایی که در هر سطح یک کلاس اولی یاد میگیرد، داستانها را نوشتهایم؛ مثلا اگر حرف «ص» را یاد گرفته است، سعی میکنیم از کلماتی که «ص» دارند در داستانمان استفاده کنیم. انتخاب سوژهها اختیاری بود و هر نویسنده خودش تصمیم میگرفت چه داستانی بنویسد و در نهایت کار در جمع خوانده و با نظر دوستان اصلاح و در انتها کار برای چاپ ارسال میشد؛ البته باید از تصویرگرهای توانای این مجموعه هم یادی کنم که با تصاویر زیبا متنها را کامل کردهاند.
سعی کردید در خلق داستانها چه عنصری را محوریت قرار دهید؟ یعنی محوریت داستان دینی، ایرانی، اصول زندگی و... باشد.
ما سعی کردیم تنوع را در کارهایمان رعایت کنیم، از نظر انتخاب شخصیت، فضاسازی، تمرینهای آخر کتاب و انتخاب سوژهها و حتی پیامی که هر داستانی برای مخاطب کلاس اولی دارد.
درباره سطحبندیها توضیح دهید؛ اینکه بر چه اساسی مجموعه را به پنج سطح تقسیم کردید؟
این مجموعه در پنج سطح نوشته شده است. در سطح اول فقط پنج حرف و یک حرکت «اَ» را میخوانند و با اینکه تعداد کلمات در این سطح محدود است؛ اما سعی کردهایم از ادبی بودن کار چیزی کم نشود و داستانی مستقل برای بچهها خلق کردهایم.
در سطح دو، پنج حرف دیگر به حرفهای سطح یک اضافه میشوند و تعداد کلماتی که یاد میگیرند بیشتر و بیشتر میشود و همینطور تا سطح پنج پیش میروند. در سطح پنج تمام حروف الفبا را خواندهاند و میتوانند تمام کلمهها را بخوانند. ما براساس کتاب فارسی اول دبستان این سطحبندی را انجام داده و پیش رفتهایم و با اعرابگذاری کمک کردهایم بچهها راحتتر متنها را بخوانند.
نظر شما