به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در زنجان، نوروز که زنجانی‌ها در گویش محلی به آن «نوروز بایرامی» می‌گویند بزرگ‎ترین و باشکوه‌ترین جشن ایرانیان است که در نخستین روز سال نو با آئین‏‌های مختلف هر منطقه برگزار می‌شود.

نوروز بایرامی در زنجان با مراسم‌‏های چهارشنبه‌سوری، خانه تکانی، سبزه عید، چیدن سفره هفت‌سین، خرید لباس نو و آداب دید و بازدیدهای نوروزی همراه است.

تخم مرغ پیشگو

یکی از رسوم مردم زنجان به مناسبت نوروز استفاده از تخم مرغ پیشگو است، به این شکل که هر یک از اعضای خانواده‌های زنجانی در شب عید تخم مرغی را لای پوست پیاز قرار می‌دهد و آن را با نخ محکم می‌پیچد و به هنگام دم کردن برنج شب عید، تمام تخم‌مرغ‌ها را به تعداد اعضای خانواده در لای برنج می‌گذارند و نیت می‌کنند، پوست پیاز نقش‌های زیبایی را روی تخم‌مرغ‌ها ایجاد می‌کند که گفته می‌شود این نقوش سرنوشت همان شخص در سال جدید است.

 شال سالما در زنجان
یکی دیگر از رسم و رسوم شهر زنجان در چهارشنبه آخر سال رسم «شال سالما» است به این صورت که جوان‌ها شال‌های خود را از پابجا به داخل خانه آویزان می‌کنند و با تکان دادن شال از پنجره درخواست عیدی از بزرگترهای فامیل می‌کنند.

ماهی عمودی

یکی از عقاید مردم زنجان از زمان قدیم این است ماهی به صورت عمودی و بی حرکت باشد سال نو شده و برخی دیگر اعتقاد دارند اگر در یک بالا قرار گیرد خبر از سال نو می دهد.

تهیه آب چهل یاسین به هنگام تحویل سال نو یکی از مراسم مذهبی است که در شهر زنجان صورت می‌گیرد، یعنی به هنگام تحویل سال نو مردم در مساجد جمع می‌شوند و سال نو را با تلاوت قرآن و عبادت به درگاه خداوند متعال آغاز می‌کنند.

در این مراسم در داخل یک قدح بزرگ چینی، سوره مبارکه «یاسین» با زعفران و تربت نوشته می‌شود، سپس اهل مجلس چهل بار سوره مذکور را تلاوت می‌کنند و در آب قدح می‌دمند و آنگاه آب قدح را در ظروف پر از آب می‌ریزند و آن را بین اهل مجلس پخش می‌کنند.



تکم گردانی

آئین تکم گردانی سالیان پیش با آداب و رسوم کهن مردم آذربایجان و بویژه زنجان عجین بوده و همه ساله با فرا رسیدن عید نوروز، مردم به انتظار تکمچی می‌نشستند و انتظار داشتند که تکمچی سمبل نشاط بهاری آنها را برای استقبال از بهار آماده سازد.

واژه تکم TAKAM از دو بخش «تکه» و «م» تشکیل شده که تکه در زبان ترکی به معنی بز نر قوی هیکل که همیشه در راس گله حرکت می کند و گله را به چراگاه و محلهای معین هدایت می کند.

تکم یک عروسک چوبی سنتی است که روی آن را با مخمل یا پارچه‌هایی به رنگ قرمز می‌پوشانند و روی این پارچه را با پولک، زنگوله، سکه و نیز پارچه‌های رنگی و حتی آئینه تزیین می‌کنند.

قارا بایرام

قارا بایرام نخستین نوروزی که پس از فوت یکی از اعضای خانواده‌ها فرا می‌رسد و تمامی خانواده آن را جشن نمی‌گیرند را گویند.

در این مراسم خانواده‌های داغدار در منزل خود نشسته و سایر اقوام و خویشاوندان و آشنایان به منزل آنان رفته و برای شادی روح آنان فاتحه می‌خوانند، در قارا بایرام خانواده ماتم‌زده که عزیر خود را از دست داده است با خرما و چای از میهمانان پذیرایی کرده و به هیچ عنوان سفره هفت سین پهن نمی‌کنند.

گره زنی سبزه در روز 13 بدر

گره‌زنی 13 بدر در زنجان همچون سایر استان‌های کشور رواج دارد و مردم زنجان معتقدند اگر کسی به قصد آرزویی که در سال جدید دارد، در روز سیزدهم فروردین گره بزند، آرزویش برآورده خواهد شد.

البته این موضوع بیشتر به جوانان اختصاص دارد و اغلب دختران و پسران جوان در این روز سبزه گره می‌زنند تا بختشان باز شود و تا 13 فروردین سال بعد ازدواج کنند.