امیر اسماعیل‌آذر در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) با تاکید بر اینکه توجه شاعران کهن به مفاهیم دینی و قرآنی از جمله شب‌قدر بیشتر از ادیبان امروز بوده است، توضیح داد: در ادبیات کهن فارسی شاعرانی داشته‌ایم که تام و تمام با قرآن همبستگی عملی داشته‌اند. در ادبیات معاصر نیز شاعران ما دارای همبستگی با قرآن هستند؛ اما اطلاعات دینی و قرآنی کمتری نسبت به ادیبان کهن دارند. وقتی اشعار مولانا را می‌خوانیم گویی تمام قرآن در ذهنش تجلی داشته و هرآنچه می‌گفته مضمونش در کلام‌الله دیده شده است.

این پژوهشگر ادبی با بیان اینکه اشاره کمتر شاعران امروز به مضامین قرآنی از جمله شب قدر به دلیل محدود بودن اطلاعات آنهاست، افزود: شاعران کهن رجوع بسیاری به آیات قرآن داشتند و اطلاعات بلاغی و معناشناسانه آنها بسیار زیاد بود. به‌ویژه از قرن ششم به بعد از خاقانی شروانی و نظامی گرفته تا شمس مغربی، عطار، مولانا، سعدی، سنایی، حافظ و جامی همه مسلط به آیات و علوم قرآنی بودند و اطلاعات عمیقی درباره مفاهیم قرآن داشتند.

وی تصریح کرد: شاعران آیینی امروز نیز انس زیادی با قرآن دارند ولی میزان تامل و تدبر آنها در آیات کلام‌الله به اندازه عارفانی چون عطار و مولانا نیست. عارفان کهن ما اعتقاد راسخ‌تر و عمیق‌تری داشتند. به عنوان نمونه نظامی در همه احوال از شریعت می‌گفت و سعدی را می‌توان اخلاق‌مدار و شریعت‌مدارترین شاعر فارسی دانست.

اسماعیل‌آذر با بیان اینکه عارفان بزرگ در اشاره به لیالی قدر ما را توجه داده‌اند که برای رسیدن به تجلیات روحی باید از این شب‌ها بهره کافی ببریم، افزود: آسمان و زمین در فضای ماه مبارک رمضان طوری تدارک دیده و تنظیم شده که انسان را مشتاق‌تر به تقرب کند و بهترین ابزار برای این تقرب قرآن کریم است.

وی با اشاره به توجه شاعران بزرگ کهن ما به شب‌قدر گفت: سعدی از شاعرانی است که به شب قدر توجه داشته و گفته است «اى دوست روزهاى تنعم به روزه باش/ باشد که در افتد شب قدر وصال دوست». در اشعار دیگر نیز تصریح کرده « اگر شب‌ها همه قدر بودی/ شب قدر بی‌قدر بودی» و «تو را قدر اگر کس نداند چه غم/ شب قدر را می‌ندانند هم» مولانا نیز این گونه سروده است «حق شب قدرست در شب‌ها نهان/ تا کند جان هر شبى را امتحان/ نه همه شب‌ها بود قدر اى جوان/ نه همه شب‌ها بود خالى از آن»

این پژوهشگر ادبی ادامه داد: لسان‌الغیب از لیالی قدر به‌عنوان شب‌های بشارت و زمانی که دروازه آسمان به روی سالک باز می‌شود یاد کرده و گفته است «دوش وقت سحر از غصه نجاتم دادند/ و اندر آن ظلمت شب آب حیاتم دادند/ چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی/ آن شب قدر که این تازه براتم دادند» و در غزلی دیگر از شب قدر به عنوان شبی یادکرده که سالک به قرب دوست و خلوت وصل می‌رسد «آن شب قدری که گویند اهل خلوت امشب است/ یا رب این تاثیر دولت در کدامین کوکب است».

اسماعیل‌آذر در پایان گفت: باید شاعران آیینی امروز انس بیشتری با قرآن و مفاهیم بلند این کتاب شریف پیدا کنند و شب قدر فرصت و مجال مناسبی برای این الفت خواهد بود.