به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، انتشارات سپیدرود کتاب «چهار مقاله در تاریخ گیلان» به قلم ناصر عظیمی، استاد دانشگاه و پژوهشگر تاریخ و جغرافیای را به چاپ رساند.
این کتاب مجموعه چهار مقاله درباره تاریخ گیلان است که پیشتر منتشر شده‌اند و اکنون به دلیل اهمیتی که در شناخت برخی ویژگی‌های مهم تاریخ گیلان دارند با ویرایش جدید در یک مجموعه در دسترس خوانندگان فرهیخته قرار می‌گیرد.
در مقاله نخست، نقشه‌های تاریخی چند قرن نخستین اسلامی را بررسی کرده تا فضای جغرافیایی گیلان به ویژه نقاط سکونتی آن چگونه از طرف جغرافیدانان عرب و ایرانی در نقشه‌هایشان بازتاب یافته است. سپس دلایل این بازتاب بسیار ضعیف، واکاوی شده است. اهمیت این بررسی کوتاه و فشرده در آن است که به بسیاری از پرسش‌های تاریخ چند قرن نخستین گیلان را به صورت تیتروار تا حدودی روشن می‌کند.
در مقاله دوم به ویژگی بسیار مهم دیگر تاریخ گیلان پرداخته شده است یعنی فقدان شهر. شهر کارگاه تمدن بشر بوده و نبود و ضعف تاریخی آن در تاریخ قدیم گیلان به منزله تعطیلی این کارگاه بوده است؛ این مقاله با همین نکته پرداخته و دلایل آن را بازگفته و چگونگی خارج شدن از این بن‌بست را روشن کرده است.
مقاله سوم به کتاب «تاریخ گیلان» عبدالفتاح فومنی یعنی تنها تاریخی که در گیلان پدید آمد و بخش مهمی از تاریخ اجتماعی و اقتصادی و سیاسی این دوره را روشن کرده، پرداخته است. این مقاله همچنین نقد ناصواب استاد منوچهر ستوده بر عبدالفتاح را به چالش گرفته است.
مقاله چهارم، به موضوع مشروطه در گیلان یا «مشروطه گیلانی» پرداخته و در این دو هدف دنبال شده است. نخستین هدف این مقاله این است که نشان دهیم عبارت «مشروطه گیلان» در قیاس با عبارت «مشروطه ایرانی» که ماشاءالله آجودانی آن را با وام‌گیری از «ثقه‌الاسلام تبریزی» دوباره به ادبیات تاریخ معاصر ایران وارد کرده، کدام یک مضمون واقعی‌تری دارند؟ در پرتو این بخش از مقاله، نقدی به عبارت «مشروطه ایرانی» نیز وارد شده است. در هدف دوم نشان داده شده است که اهمیت کار ویژه و بی‌بدیل فریدون آدمیت در نگاه به مشروطه در ایران و مشروطه در گیلان چیست و او چگونه بر خلاف تمام نویسندگان تاریخ معاصر ایران، نگاه ویژه و بی‌طرفانه‌تری به مشروطه در گیلان داشته است؟ در طی این بررسی همچنین اهمیت تاریخی مشروطه گیلانی در تاریخ مشروطه ایران در جای واقعی خود نشسته است.
انتشارات سپیدرود کتاب «چهار مقاله در تاریخ گیلان» به قلم ناصر عظیمی را 106 صفحه به چاپ رساند.
دوشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ - ۲۱:۲۶
نظر شما