نگاهی به کتاب «تاریخ خونیره و پیدایش ایران»؛
ستردن گردوغبار از چهره خسته و غبارآلود تاریخ/ منظومههای حماسی بازگوکننده تاریخ
تاریخ، روح و سرگذشت یک ملت و جریانی پویا و کارنامه زندگی انسان بر روی این سیاره خاکی است. کتاب «تاریخ خونیره و پیدایش ایران» به بررسی تاریخ مکتوب بسیار کهنی میپردازد که نسل به نسل و سینه به سینه از جادههای بسیار پرخطر دوران عبور کرده و با چهرهای خسته و غبارآلود، خود را به ما رسانده است.
در کتاب «تاریخ خونیره و پیدایش ایران» مباحثی همچون هفت اقلیم جهان باستان، تقویم خونیره، شکل زمین، دریاها و دریانوردی، طبقهبندی جانوران، مقیاسها و علوم چهارگانه، گذری بر سیر تاریخی نبردها در ادبیات تاریخی ایران زمین، از سیامک تا هوشنگ، پیشدادیان، از هوشنگ تا تهمورس، پادشاهی جمشید، سرگذشت جمشید پس از مرگ، جغرافیای دهآکیان، پادشاهی سرزمین نیمروز و تولد گرشاسب، لشگرکشی گرشاسب به هند برای یاری رساندن به شاه هند، پیدایش کردان، دعوت مردم به بتپرستی توسط پیلگوش، ماجرای آبتین و فرارنگ و بازگشت آنان به خونیره، ماجرای ازدواج گرشاسب با دختر خنکاسپ، تغییرات اقلیمی سیستان و مکران در گذر زمان، زاده شدن فریدون، خبر یافتن گوش از نشستن آبتین در دریا و سرانجام آبتین، ماجرای کوش و طیهور و سرانجام تقسیم خونیره و پیدایش حکومتهای سهگانه ایرانی، تورانی و سرمدی، پادشاهی ایرج، اتحاد سلم، تور و کوش در برابر فریدون، تولد منوچهر، پادشاهی منوچهر، ماجرای زال، زاده شدن رستم و... میپردازد.
در مقدمه کتاب «تاریخ خونیره و پیدایش ایران» میخوانیم: «تاریخ، روح و سرگذشت یک ملت و جریانی پویا و کارنامه زندگی انسان بر روی این سیاره خاکی است. این کتاب به بررسی تاریخ مکتوب بسیار کهنی میپردازد که نسل به نسل و سینه به سینه از جادههای بسیار پرخطر دوران عبور کرده و با چهرهای خسته و غبارآلود، خود را به ما رسانده است. اینک وظیفه ماست تا با بیطرفی و مهربانانه به این یادگار و گنج گرانبها توجه کنیم و حقایقی که چون مرواریدهایی گرانبها در جای جای آن پنهان شدهاند را دوباره بیابیم. هفت اقلیم به مثابه هفت قاره، اولین تقسیمبندی است که مردمان باستان، جهان پیرامون خود را به آن تقسیمبندی کردهاند و خونیزه بزرگترین اقلیم و نقش قبلگاه این سرزمینها را داشته است و شاهانی چون هوشنگ، تهمورس، جمشید و فریدون تا پیش از تقسیم این سرزمین بزرگ میان فرزندانش، شاهان خونیره نامیده میشدهاند.»
این کتاب به بزرگداشت بزرگ مردان تاریخ کهن، تاریخ خونیره نامیده شده است و به بررسی حوادث و رویدادهای بر جای مانده از سرگذشت آنان که در منابع مختلف نگاشته شدهاند، پرداخته است. تاریخ سرشار از اشکها و لبخندهاست، پهنهای لبریز از افتخارات و حسرتهاست و پر از درسهای تلخ و شیرینی است که میتواند حاصل درخت زندگیمان را پرثمرتر کند. در نگارش این کتاب از منابع مختلفی استفاده شده است که میان آنها میتوان به اوستا، شاهنامه فردوسی(مکان ترنر)، بندهش(فرنبغ دادگی)، عهد قدیم کتب مقدس یهودیان و مسیحیان، کوشنامه، گرشاسپنامه، مجملالتواریخ و القصص، مینوی خرد، کتاب داستان گرشاسپ، تهمورس(تهمورسپ) و جمشید و گلشاه و متنهای دیگر، دساتیر، مزدیسنا و بسیاری از کتابهای مفید دیگری اشاره کرد که هر یک چون چراغی گوشهای از این راه بزرگ را روشن کردهاند.
موضوعی که مؤلف کتاب به آن اشاره کرده این است که اگر منظومههای حماسی ما بازگوکننده تاریخ هستند چرا به صورت شعر نوشته شدهاند؟! در کتاب آثارالباقیه ابوریحان بیرونی در قسمت تقسیم منازل ماه میان هندیان و اعراب اشاره باریکی به حقیقت این موضوع داشته است: «آنچه اعراب از این منازل به کار میبرند غیر از آن است که هندیان مورد استفاده قرار دادهاند، زیرا مقصود اعراب از این کار شناسایی احوال هوا در ازمنه و معرفت حوادث جوی در فصول سال است و چون تازیان قومی امی و بیسواد بودند، نمیتوانستند که این منازل را به جز با دیدن، از راه دیگر بشناسند این بود که منازل ماه را به کواکب ثابته که در آن منازل اتفاق میافتد نشانه گذاشتند زیرا، کواکب ثابته از آن منازل زایل نمیشود مگر اینکه مدتهای دراز بگذرد و اعراب هم مردمی نبودند که این قبیل مطالب را درک کنند.
سپس اشعاری در این باب سرودند و اسجاعی انشا کردن و آن تأثیر طبیعی را که در طلوع هر یک از منازل مطابق تجربه و امتحان روی میدهد، برای اینکه حفظ آن آسان باشد، در این اشعار و اسجاع ذکر کردند و در احوال زندگی خود بدان اشعار تمثل جستند»، حقیقت موضوع به نظر من همین است. در دورهای بزرگان سرزمین دریافتهاند که عظمت تاریخ و شکوهشان در میان مردم در حال فراموش شدن است بنابراین این تاریخ را وزندار و آهنگین کرده و در قالب شعر درآوردهاند تا حقایق را در ذهن و قلب مردمی که علاقه به مطالعه در آنان کاهش یافته بود، زنده نگه دارند.
کتاب «تاریخ خونیره و پیدایش ایران» تألیف و تدوین علی گیتوئی در 386 صفحه و شمارگان 500 نسخه با قیمت 210هزار تومان در سال 1401 از سوی انتشارات پیک فرهنگ به چاپ رسید.
نظر شما