به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مراسم رونمایی از مجموعه کتاب کمیک «ماجراهای آشپزی سامان و فینگیل» با حضور سامان گلریز، کارشناس آشپزی، بهروز واثقی، نویسنده اثر، علی و موسی موسوی خلخالی، تصویرگران کتاب و پرستو قلم‌چی، مدیر انتشارات مهر کودکانه پرستو جمعه (۲۹ اردیبهشت‌ماه) در سرای اهل قلم کودک و نوجوان برگزار شد.
می‌خواستم بچه‌ها با فرهنگ اصیل ایرانی آشنا شوند
سامان گلریز در ابتدای این نشست از روند نگارش کتاب گفت: ابتدا یک ایده در ذهنم داشتم که یک کتاب کمیک‌استریپ درست کنم؛ چرا که امروزه در ژاپن در زمینه کمیک‌استریپ خیلی قوی عمل می‌کنند. ایده ذهنی‌ام را برای مدیر انتشارات تعریف کردم و او هم از آن استقبال و بر آن سرمایه‌گذاری کرد. بهروز واثقی نیز داستان را بسیار زیبا نوشت؛ در مرحله بعد به کسی احتیاج داشتیم که ایده من و نوشته واثقی را به تصویر ملموس برای کودکان تبدیل کند؛ بنابراین از برادران موسوی خلخالی کمک گرفتیم.
این آشپز تلویزیونی درباره فواید این مجموعه توضیح داد: فواید این کتاب این است که در درجه اول رابطه فرزندان با والدین را نشان می‌دهد و به بچه‌ها کمک می‌کند ماجراجویی جذاب و جالبی داشته باشند، همچنین یاد بگیرند که در کارهای خانه سهمی در کمک‌کردن به والدین داشته باشند. این کتاب به بچه‌ها یاد می‌دهد که روی پای خودشان بایستند و عزت‌نفس داشته باشند. هدف بعدی من از نوشتن این مجموعه، آشنایی بچه‌ها با غذای سالم و فرهنگ اصیل ایرانی است.
لزوم توجه به ژانر کمیک کودکان در ایران
پرستو قلم‌چی از اهدافش برای انتشار این کتاب گفت: در این کتاب سعی کردیم به ژانر کمیک توجه کنیم؛ چرا که این ژانر در دنیا رو به رشد است. کمپانی‌های بزرگ انیمیشن‌سازی روی ژانر کمیک خیلی تمرکز دارند و با همین روش، بچه‌ها را وارد داستان می‌کنند. هدف اصلی ما به عنوان قشر فرهنگی جامعه این بود که داستانی بنویسیم که بچه‌ها بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند و آن را بخوانند. ژانر کمیک به بچه‌ها کمک می‌کند به وسیله تصویر وارد داستان شوند و کم‌کم شخصیت‌ها را بشناسند و بعد از آن یاد بگیرند که داستان را بخوانند.
مدیر انتشارات مهر کودکانه پرستو ادامه داد: در انتشارات پرستو تمرکز ما بر رده‌های سنی زیر ۷ سال و کسب مهارت‌های آنهاست؛ چرا که تعداد زیادی از بچه‌ها از فضای کاربردی مانند مهدکودک آن‌طور که باید و شاید بهره نمی‌برند. همچنین در کتاب‌سازی کودکان دقت ویژه‌ای داریم و یکی از عنصرهایی که در کتاب کودک و نوجوان مهم است، تصویرسازی است.
تأثیر کمیک‌استریپ بر کودکان بیشتر از کتاب‌های دیگر است
علی موسوی‌خلخالی درباره پیشینه کمیک گفت: جریان کمیک از سال‌های بسیار دور آغاز شده است. ژانر کمیک یک رسانه بسیار قوی است که شاید به آن پرداخته نشده است. همان‌قدر که فیلم و انیمیشن در رسانه‌ها کاربردی هستند، داستان مصور و کمیک هم به صورت پایه‌ای از اهمیت خاصی برخوردارند؛ چرا که هر فیلم و انیمیشنی که ساخته می‌شود به یک کمیک‌استریپ نیاز دارد.
وی ادامه داد: کار کمیک‌استریپ بسیار سخت و پرزحمت است. انیمیشن شناخته‌شده‌تر است؛ چون بیشتر در دسترس بوده است. یکی از مزیت‌های کمیک‌استریپ این است که در این کتاب‌ها زمان مطالعه کاملا دست مخاطب است. مخاطب با عقب و جلو کردن کتاب لطمه نمی‌خورد و از مطلبی عقب نمی‌افتد.
موسی موسوی‌خلخالی درباره اهداف دنبال‌شده در انتشارات مهر کودکانه پرستو گفت: انتشارات قلم‌چی ریشه‌ای‌ترین موضوع کشور را در دست گرفته و آن هم تربیت نسل آینده است؛ چرا که آینده کشور در دست کودکان امروز است. همچنین اثری که رسانه کمیک می‌تواند روی کودک بگذارد بسیار بیشتر از کتاب‌های دیگر است. امروزه شاهد هستیم که تک‌تک ناشران وارد فضای کمیک‌استریپ می‌شوند.
وی ادامه داد: صنعت هالیوود رشد کرده است؛ چون ثمره نگاه ناشران را می‌بیند. ناشران به دنبال کارهای ترجمه هستند؛ زیرا هزینه‌ای بابت تصویرسازی پرداخت نمی‌کنند و تنها هزینه به مترجم می‌دهند. کمیک، کاری تیمی است؛ چرا که به یک گروه پشتیبانی و نظارت و اجرا نیاز دارد.
این تصویرگر درباره تفاوت رنگ کارهای خارجی نسبت‌به ایرانی گفت: نظارت کیفی یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در کمیک است؛ زمانی که نظارت درست نباشد شاید در ساخت رنگ‌ها کیفیت پایین بیاید. علاوه‌بر این، در ایران امکان انتخاب کاغذ را نداریم؛ بنابراین کیفیت تصاویر پایین‌تر از تصاویر کتاب‌های خارجی است؛ اما ما در این کتاب سعی کردیم از دانش رنگ و هوش مصنوعی استفاده کنیم تا رنگ‌ها نقش خودشان را اجرا کنند.
وزارت ارشاد باید از کتاب‌های تألیفی حمایت کند
بهروز واثقی درباره رقابت بین آثار ترجمه و تألیف گفت: اگر به سراغ آمارهای وزارت فرهنگ و ارشاد برویم می‌بینیم که متأسفانه از اواخر دهه ۸۰ تا سال ۹۰-۹۱ در حوزه کودک آمار کتاب‌های تألیفی خیلی بیشتر از کتاب‌های ترجمه بوده؛ اما امروزه با نرخ کاهشی به‌شدت نگران‌کننده‌ای از آثار تألیفی روبه‌رو هستیم. طبق آمارهایی که از اطرافیانم به دست آورده‌ام ۹۰ درصد کتاب‌ها ترجمه هستند. چرخه اقتصادی صنعت نشر هم باید مانند صنعت‌های دیگر بچرخد؛ اما قیمت کاغذ و چاپ بالاست و توان مردم برای خرید کاهش یافته است.
وی ادامه داد: ناشر تصمیم دارد شغلش را ادامه دهد؛ وقتی می‌بیند می‌تواند با کمترین هزینه کار ترجمه تولید کند، چرا این کار را نکند؟ اما وقتی که یک ناشر به سراغ کار تألیفی برود باید به نویسنده و تصویرساز هزینه پرداخت کند و همین موضوع باعث می‌شود قیمت کتاب بالا برود. این فرآیند بسیار زیرپوستی است و بدون اینکه مردم در جریان باشند به سرعت فرهنگ ایران را نابود می‌کند؛ در صورتی که کشورهای دیگر در این زمینه به سرعت رو به رشد هستند.
نویسنده مجموعه «ماجراهای آشپزی سامان و فینگیل» درباره معایب کارهای ترجمه گفت: در حال حاضر، تعداد زیادی از نویسندگان بیکار هستند و ناشر صرفا به این موضوع فکر می‌کند که من زنده هستم! وزارت ارشاد از کتاب‌های تألیفی حمایت نمی‌کند. ناشرانی که فقط کتاب‌های ترجمه منتشر می‌کنند متوجه این موضوع نیستند که ما برای فرهنگ و بچه‌های خود از تاریخ، شخصیت‌ها و فرهنگ‌مان نمی‌گوییم؛ حتی از دوستان و هنرمندانی مانند سامان گلریز نیز سخن نمی‌گویند. این‌ها گنجینه‌های ما هستند.
واثقی از سود پایین در چرخه نشر گفت: صنعت نشر چرخه بدی دارد. سود آنها پایین آمده است؛ ولی منِ ناشر باید با دیگر افراد جامعه تفاوت داشته باشم و برای خودم مسئولیت اجتماعی داشته باشم؛ یعنی باید دست‌کم بخشی از سرمایه‌ام را صرف این کار کنم که بچه‌های این سرزمین با فرهنگ و تاریخ کشور آشنا شوند. بچه‌های ایران دچار فقر فرهنگی هستند. این را باید از مسئولان بپرسیم که سالانه چقدر هزینه بابت کتاب‌های ترجمه و کتاب‌های تألیفی می‌کنند؟
وی ادامه داد: وقتی نویسنده می‌داند که ناشر از او حمایت نمی‌کند چرا باید بنویسد؟ خوشبختانه انتشارات پرستو تنها برای فرهنگ و بچه‌های کشور می‌نویسد. در کتاب کودک که بر اساس کمیک نوشته می‌شود هر صفحه متشکل از ۵ تا ۶ فریم است که هزینه آن را نمی‌توان با کتاب‌های دیگر مقایسه کرد؛ به همین دلیل است که کتاب‌های کمیک محدود هستند. کاربرد کمیک در داستان‌های کلاسیک این است که ۴۰۰-۵۰۰ صفحه از برجسته‌ترین داستان‌ها را برای کودک خلاصه می‌کند و به او ارائه می‌دهد.
سی‌و‌چهارمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ۲۰ تا ۳۰ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ با شعار «آینده خواندنی است» به دو صورت حضوری و مجازی در مصلای امام خمینی(ره) برگزار می‌شود.
می‌خواستم بچه‌ها با فرهنگ اصیل ایرانی آشنا شوند
سامان گلریز در ابتدای این نشست از روند نگارش کتاب گفت: ابتدا یک ایده در ذهنم داشتم که یک کتاب کمیک‌استریپ درست کنم؛ چرا که امروزه در ژاپن در زمینه کمیک‌استریپ خیلی قوی عمل می‌کنند. ایده ذهنی‌ام را برای مدیر انتشارات تعریف کردم و او هم از آن استقبال و بر آن سرمایه‌گذاری کرد. بهروز واثقی نیز داستان را بسیار زیبا نوشت؛ در مرحله بعد به کسی احتیاج داشتیم که ایده من و نوشته واثقی را به تصویر ملموس برای کودکان تبدیل کند؛ بنابراین از برادران موسوی خلخالی کمک گرفتیم.
این آشپز تلویزیونی درباره فواید این مجموعه توضیح داد: فواید این کتاب این است که در درجه اول رابطه فرزندان با والدین را نشان می‌دهد و به بچه‌ها کمک می‌کند ماجراجویی جذاب و جالبی داشته باشند، همچنین یاد بگیرند که در کارهای خانه سهمی در کمک‌کردن به والدین داشته باشند. این کتاب به بچه‌ها یاد می‌دهد که روی پای خودشان بایستند و عزت‌نفس داشته باشند. هدف بعدی من از نوشتن این مجموعه، آشنایی بچه‌ها با غذای سالم و فرهنگ اصیل ایرانی است.
لزوم توجه به ژانر کمیک کودکان در ایران
پرستو قلم‌چی از اهدافش برای انتشار این کتاب گفت: در این کتاب سعی کردیم به ژانر کمیک توجه کنیم؛ چرا که این ژانر در دنیا رو به رشد است. کمپانی‌های بزرگ انیمیشن‌سازی روی ژانر کمیک خیلی تمرکز دارند و با همین روش، بچه‌ها را وارد داستان می‌کنند. هدف اصلی ما به عنوان قشر فرهنگی جامعه این بود که داستانی بنویسیم که بچه‌ها بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند و آن را بخوانند. ژانر کمیک به بچه‌ها کمک می‌کند به وسیله تصویر وارد داستان شوند و کم‌کم شخصیت‌ها را بشناسند و بعد از آن یاد بگیرند که داستان را بخوانند.
مدیر انتشارات مهر کودکانه پرستو ادامه داد: در انتشارات پرستو تمرکز ما بر رده‌های سنی زیر ۷ سال و کسب مهارت‌های آنهاست؛ چرا که تعداد زیادی از بچه‌ها از فضای کاربردی مانند مهدکودک آن‌طور که باید و شاید بهره نمی‌برند. همچنین در کتاب‌سازی کودکان دقت ویژه‌ای داریم و یکی از عنصرهایی که در کتاب کودک و نوجوان مهم است، تصویرسازی است.
تأثیر کمیک‌استریپ بر کودکان بیشتر از کتاب‌های دیگر است
علی موسوی‌خلخالی درباره پیشینه کمیک گفت: جریان کمیک از سال‌های بسیار دور آغاز شده است. ژانر کمیک یک رسانه بسیار قوی است که شاید به آن پرداخته نشده است. همان‌قدر که فیلم و انیمیشن در رسانه‌ها کاربردی هستند، داستان مصور و کمیک هم به صورت پایه‌ای از اهمیت خاصی برخوردارند؛ چرا که هر فیلم و انیمیشنی که ساخته می‌شود به یک کمیک‌استریپ نیاز دارد.
وی ادامه داد: کار کمیک‌استریپ بسیار سخت و پرزحمت است. انیمیشن شناخته‌شده‌تر است؛ چون بیشتر در دسترس بوده است. یکی از مزیت‌های کمیک‌استریپ این است که در این کتاب‌ها زمان مطالعه کاملا دست مخاطب است. مخاطب با عقب و جلو کردن کتاب لطمه نمی‌خورد و از مطلبی عقب نمی‌افتد.
موسی موسوی‌خلخالی درباره اهداف دنبال‌شده در انتشارات مهر کودکانه پرستو گفت: انتشارات قلم‌چی ریشه‌ای‌ترین موضوع کشور را در دست گرفته و آن هم تربیت نسل آینده است؛ چرا که آینده کشور در دست کودکان امروز است. همچنین اثری که رسانه کمیک می‌تواند روی کودک بگذارد بسیار بیشتر از کتاب‌های دیگر است. امروزه شاهد هستیم که تک‌تک ناشران وارد فضای کمیک‌استریپ می‌شوند.
وی ادامه داد: صنعت هالیوود رشد کرده است؛ چون ثمره نگاه ناشران را می‌بیند. ناشران به دنبال کارهای ترجمه هستند؛ زیرا هزینه‌ای بابت تصویرسازی پرداخت نمی‌کنند و تنها هزینه به مترجم می‌دهند. کمیک، کاری تیمی است؛ چرا که به یک گروه پشتیبانی و نظارت و اجرا نیاز دارد.
این تصویرگر درباره تفاوت رنگ کارهای خارجی نسبت‌به ایرانی گفت: نظارت کیفی یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در کمیک است؛ زمانی که نظارت درست نباشد شاید در ساخت رنگ‌ها کیفیت پایین بیاید. علاوه‌بر این، در ایران امکان انتخاب کاغذ را نداریم؛ بنابراین کیفیت تصاویر پایین‌تر از تصاویر کتاب‌های خارجی است؛ اما ما در این کتاب سعی کردیم از دانش رنگ و هوش مصنوعی استفاده کنیم تا رنگ‌ها نقش خودشان را اجرا کنند.
وزارت ارشاد باید از کتاب‌های تألیفی حمایت کند
بهروز واثقی درباره رقابت بین آثار ترجمه و تألیف گفت: اگر به سراغ آمارهای وزارت فرهنگ و ارشاد برویم می‌بینیم که متأسفانه از اواخر دهه ۸۰ تا سال ۹۰-۹۱ در حوزه کودک آمار کتاب‌های تألیفی خیلی بیشتر از کتاب‌های ترجمه بوده؛ اما امروزه با نرخ کاهشی به‌شدت نگران‌کننده‌ای از آثار تألیفی روبه‌رو هستیم. طبق آمارهایی که از اطرافیانم به دست آورده‌ام ۹۰ درصد کتاب‌ها ترجمه هستند. چرخه اقتصادی صنعت نشر هم باید مانند صنعت‌های دیگر بچرخد؛ اما قیمت کاغذ و چاپ بالاست و توان مردم برای خرید کاهش یافته است.
وی ادامه داد: ناشر تصمیم دارد شغلش را ادامه دهد؛ وقتی می‌بیند می‌تواند با کمترین هزینه کار ترجمه تولید کند، چرا این کار را نکند؟ اما وقتی که یک ناشر به سراغ کار تألیفی برود باید به نویسنده و تصویرساز هزینه پرداخت کند و همین موضوع باعث می‌شود قیمت کتاب بالا برود. این فرآیند بسیار زیرپوستی است و بدون اینکه مردم در جریان باشند به سرعت فرهنگ ایران را نابود می‌کند؛ در صورتی که کشورهای دیگر در این زمینه به سرعت رو به رشد هستند.
نویسنده مجموعه «ماجراهای آشپزی سامان و فینگیل» درباره معایب کارهای ترجمه گفت: در حال حاضر، تعداد زیادی از نویسندگان بیکار هستند و ناشر صرفا به این موضوع فکر می‌کند که من زنده هستم! وزارت ارشاد از کتاب‌های تألیفی حمایت نمی‌کند. ناشرانی که فقط کتاب‌های ترجمه منتشر می‌کنند متوجه این موضوع نیستند که ما برای فرهنگ و بچه‌های خود از تاریخ، شخصیت‌ها و فرهنگ‌مان نمی‌گوییم؛ حتی از دوستان و هنرمندانی مانند سامان گلریز نیز سخن نمی‌گویند. این‌ها گنجینه‌های ما هستند.
واثقی از سود پایین در چرخه نشر گفت: صنعت نشر چرخه بدی دارد. سود آنها پایین آمده است؛ ولی منِ ناشر باید با دیگر افراد جامعه تفاوت داشته باشم و برای خودم مسئولیت اجتماعی داشته باشم؛ یعنی باید دست‌کم بخشی از سرمایه‌ام را صرف این کار کنم که بچه‌های این سرزمین با فرهنگ و تاریخ کشور آشنا شوند. بچه‌های ایران دچار فقر فرهنگی هستند. این را باید از مسئولان بپرسیم که سالانه چقدر هزینه بابت کتاب‌های ترجمه و کتاب‌های تألیفی می‌کنند؟
وی ادامه داد: وقتی نویسنده می‌داند که ناشر از او حمایت نمی‌کند چرا باید بنویسد؟ خوشبختانه انتشارات پرستو تنها برای فرهنگ و بچه‌های کشور می‌نویسد. در کتاب کودک که بر اساس کمیک نوشته می‌شود هر صفحه متشکل از ۵ تا ۶ فریم است که هزینه آن را نمی‌توان با کتاب‌های دیگر مقایسه کرد؛ به همین دلیل است که کتاب‌های کمیک محدود هستند. کاربرد کمیک در داستان‌های کلاسیک این است که ۴۰۰-۵۰۰ صفحه از برجسته‌ترین داستان‌ها را برای کودک خلاصه می‌کند و به او ارائه می‌دهد.
سی‌و‌چهارمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ۲۰ تا ۳۰ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ با شعار «آینده خواندنی است» به دو صورت حضوری و مجازی در مصلای امام خمینی(ره) برگزار می‌شود.
نظر شما