سرویس مدیریت کتاب خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)- ساره گودرزی: صنعت چاپ، متشکل از سه گروه صنفی لیتوگرافان، چاپخانه‌داران و صحافان، از صنایع بزرگ و بُرمخاطب محسوب می‌شود. این سه گروه در اتحادیه‌هایی مجزا به اعضای خود خدمات صنفی ارائه می‌دهند. طی سال‌های اخیر مصوبه ادغام اتحادیه‌های مرتبط، مشابه و موازی یا به اصطلاح «اتحادیه‌های همگن» در وزارت صنعت، معدن و تجارت مطرح است؛ مصوبه‌ای که موافقان و مخالفان زیادی در میان اتحادیه‌ها و اصناف دارد و در مسیر اجرا با چالش‌هایی همراه است.

کارشناسان معتقدند که یکی از نتایج ادغام اتحادیه‌های صنفی کاهش هزینه‌ها و ایجاد هم‌افزایی و همراهی در میان اصناف است، هزینه‌هایی که در هر اتحادیه با اختصاص ساختمان و بودجه مجزا به صنف تحمیل می‌شود. پیشگیری از موازی‌کاری و البته قدرتمندتر شدن اتحادیه‌ها نیز از دیگر مزایای ادغام خواهد بود، برخی اتحادیه‌ها مشابهت‌های زیادی در عنوان، کارکرد و وظایف دارند که منجر به موازی‌کاری‌ در پیگیری امور و کارها می‌شود. 

برخی کارشناسان نیز معتقدند که می‌توان در قالب اتحادیه «چاپ و نشر» فعالان عرصه‌ چاپخانه‌داران، ناشران و کتابفروشان، صحافان، فروشندگان کاغذ و مقوا و سازندگان کلیشه، لیتوگراف، مُهر و پلاک و چاپ اسکرین را زیر یک چتر قرار دارد تا همگی این صنوف که منافع صنفی مشترک و مرتبط دارند در این تشکل صنفی پیگیر مطالبات خود باشند. 

طبق اطلاعات موجود در حوزه چاپ، اتحادیه‌های سایر شهرها و استان‌های کشور سه حوزه پیش از چاپ، چاپ و پس از چاپ را در بر می‌گیرد، درحالی که در تهران اینگونه نیست و هرکدام از این سه حوزه، اتحادیه مجزا دارند؛ به‌عنوان مثال اتحادیه‌ لیتوگرافان شامل فعالان چاپ دیجیتال، سازندگان کلیشه و لیتوگراف، مُهر و پلاک و چاپ سیلک اسکرین است، اتحادیه چاپخانه‌داران همچنین فعالان چاپخانه‌ها و تابلوسازان را پوشش می‌دهد؛ در اتحادیه صحافان نیز کارتن‌ساز و جعبه‌ساز مقوایی، تولید کارت و پاکت‌ساز، دفتر ساز، یادداشت‌ساز، آلبوم‌ساز، کارتن‌ساز مقوایی، تولید کارت و پاکت‌ساز، تک جلد‌ساز و سری‌ساز کتاب عضویت دارند. 

نکته‌ای که در زمینه ادغام اتحادیه‌های چاپ تهران وجود دارد این است که ادغام اتحادیه‌ها خصوصا در صنعت چاپ با توجه به پیشرفت فناوری و از بین رفتن مرزها در بخش‌های مختلف چاپ، اجتناب‌ناپذیر است؛ اما این فرآیند باید با ملاحظات و در نظرگرفتن شرایط اتحادیه‌های مرتبط و با برگزاری نشست‌های کارشناسی انجام شود. 

در این زمینه سال گذشته خبرهایی مبنی بر ادغام اتحادیه لیتوگرافان و چاپخانه‌داران منتشر شد، ادغامی که خبر منتفی شدن آن را رئیس اتحادیه لیتوگرافان به ایبنا اعلام کرد و گفت که در کمیسیون تشخیص اتاق اصناف تهران اجرایی شدن آن رد شده است. 

نکته‌ای دیگر اینکه موضوع ادغام به‌عنوان یک ضروت یا پیشنهاد برای صنعت چاپ و تشکل‌های مرتبط باید کارشناسی شود تا پس از ادغام، اتحادیه‌ها دچار مشکل نشوند. همچنین اگر قرار است، ادغام اتحادیه‌های این حوزه انجام شود، باید از هر حوزه یک یا دو نفر در هیات‌مدیره حضور داشته باشند تا در تصمیم‌گیری‌ها حق رای و نظر داشته باشند. 

ادغام سه اتحادیه صنفی فعال در صنعت چاپ از گزینه‌های لازم‌الاجرایی است که به‌نظر می‌رسد عملی شدن آن با چالش‌های زیادی روبه‌رو است؛ درحالی که برخی از فعالان صنفی این صنعت بر ضرورت این موضوع تاکید می‌کنند، اما برخی دیگر با توجه به گستردگی و تخصصی بودن فعالیت‌های این صنعت معتقدند که فعالیت مجزای هر بخش اهمیت دارد و نیازی به ادغام نیست. در این میان اتحادیه‌های صنفی چاپ باید به این جمع‌بندی برسند که منفعت‌های صنفی و گروهی چه میزان در گرو این ادغام است.