سکوت رفتارشناس هاروارد در برابر اتهام تکیه بر دادههای جعلی و ارائه نتایج ساختگی؛
پژوهشگر صداقت، دروغگو از آب درآمد!؟
فرانچسکا جینو، پژوهشگر رفتارشناسی در هاروارد که ترجمه «استعداد نافرمانی» وی در بازار کتاب ایران در دسترس است، با اتهامات جدی در زمینه استفاده از دادههای ساختگی و ارائه نتایج جعلی در برخی تحقیقات خود- از جمله پژوهشی با موضوع برانگیختن صحت و صداقت در کلام مشتری- مواجه شده و تاکنون پاسخی به این اتهامات نداده است.
اما در روزهای اخیر، احتمالا این رشته تحقیقات، جدیترین ضربه خود را متحمل شده است: اتهاماتی مبنی بر اینکه یک رفتارشناس برجسته در مطالعات متعددی، نتایج ساختگی ارائه کرده است. به عنوان مثال مطالعهای که وانمود میکند میخواهد نشان دهد چگونه میتوان رفتار صادقانه را برانگیخت.
پژوهشگر، فرانچسکا جینو از دانشکده بازرگانی هاروارد، یکی از نویسندگان دهها مقاله در مجلات معتبر رفتارشناسی بوده است، از جمله درباره اینکه چگونه کارهایی مانند شمارش بیصدا تا 10 قبل از تصمیمگیری برای خوردن، میتواند احتمال انتخاب غذای سالمتر را افزایش دهد یا اینکه چگونه شبکهسازی میتواند باعث شود حرفهایها احساس پلیدی کنند.
موریس شوایتزر، دانشمند علوم رفتاری در دانشکده وارتون دانشگاه پنسیلوانیا گفت که این اتهامات «در جامعه دانشگاهی، ولوله ایجاد کرده است، زیرا دکتر جینو همکاران بسیار زیادی در کارهایش دارد و صاحب مقالات متعددی بوده و واقعا «محققی برجسته در این رشته است.»
دکتر شوایتزر گفت که اکنون در حال بررسی هشت مقالهای است که در آنها با دکتر جینو همکاری داشته و بسیاری از محققان دیگر نیز در حال بررسی تحقیقات مشترکشان با وی هستند.
رفتارشناسی در روانشناسی، مدیریت و اقتصاد، رایج است و پژوهشگران میتوانند در این رشتهها فعالیت کنند. براساس رزومه دکتر جینو، وی صاحب مدرک دکترا در رشته اقتصاد و مدیریت از یک دانشگاه ایتالیایی است.
تردیدها و پرسشها درباره کار او 16 ژوئن امسال در مقالهای در نشریه «تاریخ آموزش عالی» خبرساز شد و مربوط به مقاله پژوهشی جینو و چهار همکار نویسندهاش در سال 2012 بود. یکی از نویسندگان همکار دکتر جینو در این مقاله- مکس اچ. بازرمن از دانشکده بازرگانی هاروارد- به این نشریه گفت دانشگاه به او اطلاع داده است که برخی نتایج مطالعهای که دکتر جینو بر آن نظارت داشته، ساختگی به نظر میرسد.
مقاله سال 2012 میگوید درخواست از افرادی که اسناد مالیاتی یا بیمه را پر میکنند برای تأیید صحت پاسخهای خود، در بالای سند به جای در پایین فرم، به طور قابل توجهی دقت اطلاعات ارائه شده را افزایش میدهد. این مقاله صدها بار از سوی دیگر پژوهشگران مورد استناد قرار گرفته، اما تحقیقات جدیدتر در یافتههای آن تردید جدی ایجاد کرده است.
دکتر جینو به درخواست نیویورکتایمز برای پاسخ به این ماجرا پاسخ نداده و دانشکده بازرگانی هاروارد نیز از اظهار نظر خودداری کرده است. با تماس تلفنی، مردی که خود را همسر دکتر جینو معرفی کرد، گفت: «همانطور که مشخص است این موضوع بسیار حساسی است و اکنون نمیتوانیم درباره آن صحبت کنیم.»
دکتر بازرمن به درخواست نیویورک تایمز برای اظهار نظر در مورد این مقاله پاسخ نداد، اما به «تاریخ آموزش عالی» گفت که او هیچ ارتباطی با هیچ نتیجه ساختگیای نداشته است.
17 ژوئن، وبلاگ «دیتاکولادا» که توسط سه متخصص رفتارشناسی اداره میشود، بحث مفصلی درباره شواهدی منتشر کرد که نشان میدهد نتایج ارائه شده از سوی مقاله دکتر جینو در سال 2012 ساختگی است. در این پست آمده بود که این وبلاگنویسان در پاییز 2021 با دانشکده بازرگانی هاروارد تماس گرفتند تا نگرانیهای خود را در مورد کار دکتر جینو مطرح کنند و گزارشی را به دانشگاه ارائه کردند که شامل شواهدی مبنی بر تقلب در مقاله سال 2012 و همچنین سه مقاله دیگر بود که وی در آنها همکاری داشته است.
این وبلاگ- که به وسیله یوری سیمونسون از کالج بازرگانی ایسید در بارسلونا، لیف نلسون از دانشگاه برکلی کالیفرنیا و جوزف سیمونز از دانشگاه پنسیلوانیا اداره میشود- بر یکپارچگی و قابلیت اطمینان تحقیقات علوم اجتماعی تمرکز دارد. پست آنها درباره دکتر جینو اشاره میکند که در حال حاضر هاروارد، جینو را به مرخصی اداری فرستاده است، واقعیتی که در صفحه اینترنتی کالج بازرگانی هاروارد نیز- بدون ارائه دلیلی برای این مرخصی- منعکس شده است. سایت آرشیو اینترنت، که فهرست صفحات وب را فهرست میکند، نشان میدهد دکتر جینو تا اواسط ماه می در مرخصی نبوده است.
مقاله جنجالی 2012 بر اساس سه مطالعه جداگانه است. یک مطالعه، تحت نظارت دکتر جینو شامل تستی آزمایشگاهی بود که در آن از حدود 100 شرکتکننده خواسته شد تا برگهای حاوی 20 پازل را تکمیل کنند و به ازای هر پازل حل شده، به آنها یک دلار پاداش وعده داده شد.
شرکتکنندگان در این مطالعه بعدا فرمی پر کردند که نشان میداد چقدر پول از حل معماها به دست آوردهاند. شرکتکنندگان به این سمت سوق داده شدند که تقلبشان آشکار نمیشود، در حالی که در واقع محققان میتوانستند بررسی کنند که چند پازل از سوی مشارکتکنندگان حل شده است.
پست هفته گذشته وبلاگ دیتاکولادا، نخستین تردید و مشکل گردانندگان این وبلاگ درباره مقاله سال 2012 دکتر جینو و همکارانش نیست. آنها در یک پست وبلاگی در آگوست 2021 شواهدی پیدا کرده بودند مبنی بر اینکه مطالعه دیگری هم که در همان مقاله منتشر شده بود، بر دادههای ساختگی تکیه دارد.
آن مطالعه بر دادههای ارائه شده توسط یک شرکت بیمه تکیه داشت که مشتریانش، مسافت پیموده شده خودروهای تحت پوشش بیمهنامه خود را گزارش کردند. این مطالعه نشان میداد مشتریانی که در بالای فرم، از آنها خواسته شده تا صحت اطلاعاتی را که ارائه میدهند، تایید کنند، به طور قابلتوجهی صادقتر از مشتریانی بودند که از آنها خواسته شد تا صحت خود را در پایین فرم تایید کنند.
اما دکتر سیمونسون، دکتر نلسون و دکتر سیمونز- گردانندگان وبلاگ دیتاکولادا- با تجزیه و تحلیل دادههای خام به این نتیجه رسیدند که بسیاری از دادههای ارائه شده در مقاله، توسط فردی مرتبط با مطالعه ساخته شده است، نه بر اساس اطلاعات مشتری. عملکرد آکادمی ملی علوم- مجلهای که مقاله 2012 دکتر جینو را منتشر کرده است، یک ماه پس از انتشار پست اخیر این وبلاگ، از این کار عقبنشینی کرد.
یکی دیگر از نویسندگان آن مقاله، دن آریلی از دانشگاه دوک، پژوهشگری است که دادهها را از شرکت بیمه تهیه کرد. وی که یکی از شناختهشدهترین دانشمندان علوم رفتاری جهان است، روز جمعه در ایمیلی گفت که از اینکه برخی از دادههای بیمه در این مقاله، ساختگی بوده، «متحیر و شگفتزده» شده است. وی افزود: «این مساله باعث شد که من کنشگرانه، در این زمینه عقبنشینی کنم.»
وبلاگ دیتاکولادا از آن زمان، پستهای دیگری منتشر کرده با شواهدی مبنی بر این که نتایج دو مقاله دیگر نیز که دکتر جینو از نویسندگان آنها بوده، ساختگی است. این وبلاگنویسان نوشتهاند قصد دارند پست دیگری نیز درباره مقالهای با همین ویژگیها منتشر کنند.
تعدادی از پژوهشگران در اظهار نظراتی در رسانههای اجتماعی، گفتند که به تقلب در کار دکتر جینو مشکوک نبودهاند، با این حال برخی یادآوری کردند که یافتههای ژانر تحقیقات رفتاری که جینو در آن تخصص دارد و به روانشناسی نزدیکتر است، اغلب شبیه یافتههایی است که از روشهای تحقیق مشکوک و سوالبرانگیز به دست میآیند.
کالین کامرر، اقتصاددان رفتاری موسسه فناوری کالیفرنیا، گفت که یک دسته از روشهای مشکوک، پی هکینگ است، برای مثال، آزمایش برخی ترکیبات دلخواه داده تا زمانی که پژوهشگر به یک همبستگی آماری متورم برسد.
در سال 2015 گروهی از محققان گزارش دادند که تلاش کردهاند تا نتایج 100 مطالعه منتشر شده در مجلات روانشناسی برجسته را تکرار کنند و در کمتر از نیمی از موارد، موفق به این کار شدند. مطالعات رفتاری به طور ویژهای ثابت کرد که تکرار نتاریج، واقعا سخت است.
نظر شما