غیرت، دارای معنای عام و گستردهای است؛ مانند غیرت در حفظ اموال، حفظ ناموس، حفظ حیثیت، حفظ استقلال وطن و حفظ دین؛ ولی غالباً در حفظ حریم عفت و ناموس به کار میرود. واژه غیرت یک نوع حالت، دگرگونی و برانگیختگی درونی به همراه حس دفاع در شخص نسبت به آنچه دوست میدارد اعم از عزت، آبرو، شرف، دین، ناموس، کشور و... است؛ بنابراین میتوان با تمرکز بر متعلَّق غیرت، گونههای مختلفی نظیر غیرت دینی، غیرت ناموسی، غیرت ملی، غیرت فرهنگی، غیرت انسانی، غیرت انقلابی و غیرت استکباری را مطرح نمود. غیرت، حفظ حرمتها و خطوط قرمزی است که به شخص هویت میبخشد؛ زیرا هرکس با ایجاد تمایز با غیر میتواند هویت مستقل خود را اثبات کند.
منظور از سینمای غیرت، سینمایی است که یکی از حریمهای شرعی، اخلاقی، عرفی یا انسانی را پاس میدارد و حاضر نیست به هیچ قیمتی و به بهانههای مختلف فرمی و محتوایی از خطوط قرمز این حریمها عبورکند. این سینما خود را مقید و متعهد به مراعات ضوابط مختص هر یک از این حریمها میداند و در برابر تسامحها و تساهلهای رایج در آثار سینمایی نسبت به این حریمها کوتاه نمیآید؛ بلکه موضعگیری دغدغهمند، با برنامه و فعالانه از نوع کنشی و واکنشی دارد.
سینمای غیرت ناموسی، حول محور محافظت و پاسبانی از حریم سهگانه زن، خانواده و بستگان، قوم یا طایفه میچرخد. سینمای غیرت فرهنگی، نسبت به ارزشهای زبانی، هویتی، تاریخی حساسیت نشان میدهد و توجهی ویژه نسبت به آداب و رسوم بومی دارد، هنجارهای اجتماعی خودی برایش مهم است و نسبت به فرهنگ مهاجم غیرخودی موضعگیری میکند.
برخلاف تصور اولیه، باید گفت سینمای غیرت، هیچگاه متوقف در حوزه مسائل ناموسی نیست؛ بلکه دامنهای فراختر از آن دارد و آموزههای شرعی، وجدانی و هویتی و حتی سیاسی را در بر میگیرد. بیغیرتی منعکس در سینمای امروز، هویت و شخصیت بشر را نشانه گرفته است و بخشی از تهاجم فرهنگی غرب علیه جهان اسلام از جمله کشور ماست. غیرتکُشی در سینما، ثمرهای جز منفعل بار آوردن مخاطب نخواهد داشت و بذر «بیتفاوت بودن نسبت به ارزشها» را در چشم، قلب و ذهن او میکارد و او را به ورطه بیخیالی و بیانگیزگی میکشاند.
نظر شما