به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب‌ایران(ایبنا) نشست رسانه‌ای روز بزرگداشت شیخ صفی الدین اردبیلی ظهر امروز دوشنبه اول مردادماه در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.
محمود شالویی رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در ابتدای این نشست طی سخنانی ضمن تسلیت ایام سوگواری سالار شهیدان بیان کرد: قرآن کتاب آسمانی مسلمانان، همه آدمیان و ادیان الهی است. این کتاب برای همه کسانی که می‌خواهند به حقیقت نایل شوند.
او ادامه داد: چراغی که خدا با این کتابش بر ما برافروخت خاموش نمی‌شود و هیچ دسیسه‌ای نمی‌تواند این چراغ را به تاریکی ببرد. شأن قرآن بالاتر از آن است که کسانی در برابر آن قد علم کنند. قرآن آنقدر روشنایی دارد که روشنایی دیگری بر آن پرتو نیافکند.
او ضمن محکوم کردن عمل قرآن‌سوزی ادامه داد: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی دفاتر و نمایندگی‌های خود را در استان‌های مختلف افتتاح می‌کند که آخرین آن استان اردبیل است و با زمان برپایی آیین بزرگداشت شیخ صفی الدین اردبیلی مقارن شده است. این افتخار برای همه جهان اسلام است که چنین حکیمی در این آب و خاک پرورش یافته و شعاع اندیشه او راهگشای آینده ماست. در آستانه روز اردبیل هستیم. او از متفکران ماست و این فرصت مغتنم است که از مقام شامخ او تجلیل بین‌المللی شود.
شالویی با تأکید بر‌اینکه شناخت از شیخ صفی الدین اردبیلی باید گسترده‌تر شود یادآور شد: این شناخت باید به ویژه برای نسل نوجوان و جوان و عامه مردم بیشتر شود. باید دید شیخ صفی‌الدین اردبیلی چه تأثیری گذاشته و از چه مقام عرفانی والایی برخوردار بوده است.
به گفته رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، معرفی شیخ صفی‌الدین اردبیلی باید بتواند فرصت بیشتر برای آشنایی با چنین حکیمانی در بر داشته باشد چراکه نقش مؤثر او تحولات مهمی را در اجتماع و بشریت به وجود آورده و میراثش پابرجاست.
او با اشاره به برنامه‌های روز اردبیل و بزرگداشت شیخ صفی‌الدین اردبیلی گفت: این برنامه‌ها در سراسر کشور و نیز نمایندگی‌های ما در خارج از کشور برگزار می‌شود. همچنین انتشار آثار مقالات و سخنرانی‌ها از مهمترین برنامه‌های ماست و در تهران هم همایشی با حضور نخبگان اردبیلی و تهرانی برگزار می‌شود.
سید حامد عاملی استاندار اردبیل هم در ادامه این مراسم گفت: ما امروز از شخصیتی حرف می‌زنیم که بخش قابل توجهی از میراثمان را از این خاندان داریم. او تأثیر سرنوشت‌سازی در کشور ما داشته و عشق به خاندان اهل بیت از میراث چنین متفکرانی است.
او ادامه داد: امروز ما پیام رسان هستیم. او مبانی تمدنی بر مبنای اخلاق و معنویت پایه گذاشته چیزی که گمشده امروز ماست و باید اندیشه‌های تمدن ساز را احصا کرده و از آن استفاده کنیم. مبانی فکری شیخ صفی الدین اردبیلی یک دولت ملی مدرن را در ایران شکل داد. تمام اندیشمندان سیاسی اذعان دارند که تشکیل دولت ملی در عصر صفوی شکل گرفت که مطابق با شاخصه‌های دولت مدرن در اندیشه غربی است.
او افزود: مکتب فکری و آموزه‌های او مسیر روشنی برای ما باز کرد. او یک عالم، محدث و مفسر بزرگ بود و عرفان را در سایه گوشه‌نشینی نمی‌برد و دنبال دین پاک و صفی شده بود. او عرفان را در کنار تلاش و مجاهدت به جامعه می‌دید و عرفان اجتماعی در او تجلی داشت. او مسیری را پایه گذاری کرد که بر اساس آن ایران متحدی را ساخت. البته درباره شیخ صفی‌الدین اردبیلی کمی دیر حرف زده شده و مغفول مانده است.
عاملی با بیان اینکه فرهنگ و حوزه جغرافیایی ما دارای مفاخر مختلفی است اما برخی از آنها حق ویژه‌ای بر گردن ما دارند کسانی که علاوه بر تدوین آثار در سرنوشت ما نقش داشتند گفت: او تأثیرات بسیاری بر سرنوشت کشور ما داشته و فرزندان ما همه از عرفا و مجاهدین بودند و این کشور را یکپارچه ساخته‌اند. رسالت ما این است پیام رسان تلاش و مجاهدت‌های این افراد باشیم.
استاندار اردبیل افزود: چهارم مرداد ماه روز بزرگداشت شیخ صفی الدین اردبیلی است و ما همه ساله در‌این باره برنامه داشتیم اما امسال قرار است این شخصیت ملی و بین‌المللی که تأثیرات فرازمینی داشته و دوستدارانش بیش از یکصد هزار نفر از هند و چین و ... را شامل می‌شود به صورت جهانی گرامی بداریم. در برنامه‌های استانی که از چهار مرداد شروع می‌شود نخستین برنامه آیینی را در بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی در این روز خواهیم داشت. در اختتامیه هفته شیخ صفی الدین اردبیلی برنامه‌ای را با حضور شخصیت‌های محتلفی داریم. برنامه دیگر در دانشگاه تهران برگزار و تلاش می‌شود میراث فکری شیخ صفی‌الدین اردبیلی تبیین شود. همایش علمی هم در دانشگاه محقق اردبیلی در ادامه خواهیم داشت و در نهایت برنامه‌ای در همین انجمن با حضور نخبگان فکری برگزار می‌شود.
منوچهر صدوقی سها استاد فلسفه اسلامی با بیان اینکه بین شیعه و ائمه ارتباط وجودی برقرار است گفت: شیعه واقعی اتحاد وجودی با اهل بیت دارد. امیدواریم هیئت علمی از مورخان صفویه تشکیل شود و در‌این باره کار شود. درباره صفویه یک موضوع مغفول است. در مسایل علمی مثلا اگر انسان بخواهد بفهمد شاه عباس در چه تاریخی به دنیا آمده و درگذشته در‌این باره انواع مستندات است اما درباره یک مطلب اساسی‌تر مستندات موجود نیست.
او ادامه داد: برترین اثر شیخ صفی وجود سلاطین صفوی است و وقتی از صفویه حرف می‌زنیم گویی از شیخ حرف می‌زنیم. گفته می‌شود شیخ صفی الدین اردبیلی جنبه سیاسی نداشته هر چند هر کسی در دوران زندگی اش مربوط به امر سیاسی است اما او به عنوان شخصیت سیاسی مطرح نیست. شاه اسماعیل مذهب رسمی ایران را تشیع کرد اما آیا این خلق الساعه رخ داد؟ ماباید بدانیم صفویه چگونه تشیع را مذهب رسمی کرد؟ آیا با شمشیر بود؟ چون حرفی که با شمشیر بیاید با شمشیر می‌رود!
این استاد فلسفه اسلامی با اشاره به اینکه ایران ظرف تشیع است و تشیع مظروف ایران است عنوان کرد: از وقتی ایران فتح شد عشق به امام علی(ع) به ایران وارد شد. اعراب به ایران حمله کردند اما در ابتدا ایران اسلامی نشد. بعدها ایران با عشق به سوی اسلام رفت چون زمینه در ایران آماده بود بنابراین ظهور اسلام در ایران شدت و ضعف داشت اما از ابتدای ورود اسلام به‌ایران، تیرانیان عاشق اسلام شدند.
صدوقی سها گفت: شاه اسماعیل وقتی آمد وحدت ملی را ایجاد کرد. تشیع جنبه فلسفی و معنوی اش از قبل در ایران بود اما فقیه بنام شیعی در‌ایران نبود. وقتی شاه می‌خواست ایران را شیعه کند فقیه شیعی نبود و از نقاط دیگری مثل جبل عامل فقیهانی را آوردند. مشروعیت تشیع صفویه توسط این فقها ایجاد شد. تأسیس صفویه و استمرار آن به دست علما رخ داد و رسول جعفریان در کتاب «نقش خاندان کلکی در تاسیس و استمرار دولت صفوی» براین موضوع صحه می‌گذارد. مشروعیت صفویه بر اساس زور نبود و در دل تمدن اسلامی تمدن جزیی ایجاد کرد چون زور منتهی به ظهور معماری و ملاصدرا نمی‌شود.
او تأکید کرد: شیعه کردن ایران صرفا مبتنی بر قدرت سیاسی نبود و فقه شیعه به آن مشروعیت داد. وقتی این مشروعیت از بین‌رفت مسایل بعدی رخ داد. برترین اثر وجودی شیخ صفی الدین اردبیلی سلسله صفویه است و آنها هم در دل تمدن اسلامی، تمدن جدیدی تأسیس کردند که صرفا سیاسی نبود و پشتوانه علمی داشت و فقه شیعی از آن پشتیبانی می‌کرد.
عاملی استاندار اردبیل در بخش دیگری از‌این نشست در پاسخ به سؤال خبرنگار ایبنا مبنی بر‌اینکه قرار بود مرکز مطالعات صفویه پژوهی در اردبیل دایر شود و سرنوشت این مرکز به کجا کشید؟ گفت: این مجموعه سال گذشته مصوبه مجمع عمومی را داشته و باید مجوزهای لازم گرفته شود. با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته یکی از موارد مهم این است که تولید محتوا در بخش‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، ادب و هنر در دوران صفویه داشته باشیم. براین اساس هشت تا محور مشخص کردیم و برای هر محور هیئت علمی مستقر کردیم و فراخوان علمی را در ماه‌های آتی ارائه می‌کنیم. باید برای تولید محتوا دوره‌های فکری صفویه کار کنیم.
او افزود: همچنین در تولید آثار فرهنگی و هنری از جمله ساخت فیلم و انیمیشن کار کردیم و پیشنهاد داشتیم که بتوانیم معرفی شیخ صفی را در کتاب‌های درسی بگنجانیم.
شالویی هم درباره این موضوع اظهار کرد: یکی از ابزارهای معرفی مفاخر ما استفاده از ظرفیت آموزش و پرورش با کتاب درسی است. پیشنهاد می‌کنیم شخصیت‌هایی چون شیخ صفی‌الدین اردبیلی در کناب‌های درسی معرفی شود تا دانش آموزان از ابتدا با اندیشه‌های او آشنا شوند.
دوشنبه ۲ مرداد ۱۴۰۲ - ۱۶:۰۹
نظر شما