سرویس تاریخ و سیاست خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، هفته‌ای که گذشت اخبار متنوعی را از نکوداشت، رونمایی کتاب، نمایشگاه کتب تخصصی تاریخ معاصر را در بر داشت. اخباری که در هر کدام از آنها یک کتاب یا یک مولف و پژوهشگر در مرکز قرار گرفت و بحث و بررسی درباره آن موجب ایجاد یک گزارش یا خبر در زمینه تاریخ و سیاست شد. گاهی مولف و پژوهشگر در جلسه حضور داشت و بررسی و نقد پژوهش و کتاب خود را می‌شنید و در صدد پاسخ برمی‌آمد و گاهی مولف و پژوهشگر درگذشته بود و جامعه فرهنگی با یاد او برنامه‌ای تدارک دیدند و با سخن از شخصیت و آثارش یادش را نکو داشتند.

در این هفته که گذشت نام دو پژوهشگر گرامی داشته شد؛ رحیم نیکبخت، پژوهشگر تاریخ و فرهنگ آذربایجان و جواد حدیدی، استاد دانشگاه و عضو فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی. در این میان خبر رسید که نمایشگاه کتب تخصصی تاریخ قرار است از 28 مردادماه (همزمان با سالگرد کودتای 28 مرداد 1332) تا 8 شهریور مصادف با سالگرد انفجار در دفتر نخست‌وزیری برگزار خواهد شد. در گزارش زیر نگاهی داریم به اخباری که با محوریت کتاب‌های تاریخی و سیاسی مطرح شدند. در ای



دوازدهمین شماره مجله گاهِ نقد با عنوان «از شبه‌مدرنیسم آمرانه تا سقوط اجباری» منتشر شد.مجمع ناشران انقلاب اسلامی در جدیدترین شماره مجله «گاه نقد» با استفاده از آثار منتشرشده در بازار نشر، به سراغ رضا پهلوی و جهت‌گیری‌های کلان حکومت او رفته و از اقدامات او در راستای گسترش شبه‌مدرنیسم سخن گفته است.


کامیابی‌ها و ناکامی‌ها؛ نگاهی دوباره به عاشورا

دکتر محمدحسین رجبی دوانی، پژوهشگر تاریخ اسلام و رئیس بنیاد ایران‌شناسی در نشست نقد و بررسی کتاب «کامیابی‌ها و ناکامی‌ها؛ نگاهی ویژه از منظر اصول امنیتی به وقایع قیام امام حسین(ع) از آغاز تا انجام» که 22 مردادماه 1402 در تکیه کتاب برگزار شد با اشاره به ایده‌ای که به نوشتن این کتاب منجر شد، گفت: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همایشی در ارتباط با حفاظت و اطلاعات برگزار کرده بود، موضوع این همایش حفاظت و اطلاعات آینده بود. از من خواستند که بحثی مرتبط با موضوع همایش را در این مراسم ارائه کنم. از این منظر نگاهی به وجود مقدس امام حسین (ع) انداختم. تا آن روز از این منظر نگاه نکرده بودم. بعد از ورود دیدم نگاه درس‌آموز و عبرت‌آموزی دارد. سخنرانی مورد اقبال واقع شد و از من خواستند با ذکر مصادیق و استنادات بیشتر به صورت کتاب به چاپ برسد. توفیق حاصل شد و کار را پی گرفتم.


«واقعه عاشورا» تحلیلی ساختارگرایانه از درام کربلا

در چهارمین دوره طرح ملی فصل سخن از سلسله نشست‌های نقد و بررسی کتب علوم انسانی کتاب «واقعه عاشورا» تحلیلی ساختارگرایانه از درام کربلا به گزارش طبری تالیف تورستن هیلن و ترجمه احسان موسوی خلخالی چهارشنبه 25 مردادماه جمع‌خوانی می‌شود.


به یاد پژوهشگر فرهنگ و تاریخ آذربایجان

کاوه بیات، مترجم و پژوهشگر تاریخ معاصر در یادبودِ زنده‌یاد رحیم نیکبخت،‌ پژوهشگر تاریخ و فرهنگ آذربایجان گفت: زنده‌یاد نیکبخت از یک لحاظ از ما دور است اما از یک منظر هم از جهات مختلف به ما نزدیک است به دلیل کارهایی که صورت می‌داد و امروز هم صورت می‌گیرد به هر حال انسان فکر می‌کند یکسری افرادی هستند که انسان با خودش فکر می‌کند کاش به او این جمله را می‌گفتیم یا اگر این نکته را می‌شنید، چه می‌گفت؟ یکسری از این آدم‌ها در ذهن هر کداممان هستند که در کنارمان نیستند اما هر روز به یادشان هستیم.


تاریخ زنده در تکاپوی جوشش انقلابی

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس نبوی، مدیر مؤسسه تمدن و توسعه اسلامی در مراسم رونمایی از کتاب «تکاپوی جوشش انقلابی؛ خاطرات سیاسی و مدیریتی سیدعباس نبوی» که سه‌شنبه 24 مردادماه 1402 در موسسه فرهنگی ایران برگزار شد، گفت: گاهی مصاحبه‌ها و گفت‌و‌گوهایی درباره تصرف لانه جاسوسی انجام می‌شد که دوستانی موجد شدند تا اینها به صورت کتاب منتشر شود. گاهی از بیرون به مقاله‌هایی نگاه می‌کنم و می‌بینم که نویسنده ده صفحه نوشته است اما آنچه بیان کرده برداشتی وارونه از تاریخ است. کتاب «تکاپوی جوشش انقلابی» تلاشی است که ماوقع را به صورت روایت حضور بیان کردم. در این مسیر نگاه من این ‌گونه بود تا مسیری را بیان کنم که خودم حضور داشتم. گاه خاطراتی بیان می‌شود که نود درصد خاطرات آن دوره را دربردارد. اگر بخواهیم تاریخ زنده را بیان کنیم، باید همان چیزی را بیان کنیم که شب و روز زندگی کردیم.


کرسی‌های آزاداندیشی؛ فرصتی برای بررسی تاریخ


حجت‌الاسلام سعید فخرزاده، پژوهشگر تاریخ گفت: شناخت سره از ناسره کار بسیار دشواری است و دغدغه بسیاری از مراکز اسنادی است و اگر مردم باید نسبت به تاریخ خودشان به شیوه درست دست پیدا کنند، چه شیوه‌ای درستی است؟ یکی از این راه‌ها استانداردسازی است در زمانی که روایت‌هایی از تاریخ در کتاب‌ها، اسناد و فیلم‌ها آمده شیوه درست آن است که نقد آن مطرح شود تا مخاطب بتواند روایت درست تاریخ را دریابد. یکی دیگر از روش‌ها، ایجاد کرسی‌های آزاداندیشی در بررسی تاریخ است که متأسفانه تا کنون ایجاد نشده است. در این شیوه استادان و متخصصان تاریخ به بررسی یک کتاب تاریخی یا فیلم تاریخی برمی‌آیند تا یک روایت درست از یک موضوع یا روایت تاریخ درک کنند.


وسواس‌های پژوهشی زمینه‌ساز بیماری‌اش شد

شهلا صفوی حدیدی، همسر جواد حدیدی در انتهای این مراسم گفت: در کار ترجمه، تحقیق و تالیف روشی اصولی، دقیق، پروسواس داشت و همین دغدغه‌ها و وسواس‌ها زمینه‌ساز بیماری او شد. مع‌هذا تا آخرین روزهای زندگی از ادامه کار علمی و تحقیق بازنایستاد و بیشتر تاسفش که آنگاه با من در میان گذاشت از این بود که فرصت کافی نیافت تا کارهای ناتمام را به اتمام برساند و طرح‌های تحقیقی که در ذهن داشت به مرحله اجرا درآورد.