حمید حسام در گفت‌و گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره تجربه حضورش در نمایشگاه بین‌المللی کتاب مسکو 2022 که شهریور‌ماه سال گذشته برگزار شد، اظهار کرد: نمایشگاه کتاب مسکو برای من که تجربه حضور در نمایشگاه‌های کتاب کشورهای دیگر مانند فرانکفورت، هند و لبنان را هم دارم، یک ویژگی چشمگیر داشت؛ آن علاقه آشکار مردم روسیه به‌ویژه جوانان و قشر دانشجو برای شناخت فرهنگ ایران به‌خصوص تاریخ معاصر انقلاب اسلامی، دفاع مقدس ایران و مباحث جبهه مقاومت بود. علاقه به آثار مشاهیر ادبیات فارسی، میان روس‌ها بسیار احساس می‌شد؛ علاوه براین موضوع جغرافیای گردشگری ایران برای روس‌ها جذابیت زیادی دارد.
وی گفت: در نمایشگاه‌های کتاب دیگر نقاط جهان، شاید علاقه و اشتیاقی مشابه مخاطبان نمایشگاه مسکو، برای صحبت با نویسندگان ایرانی حاضر در غرفه ایران کمتر دیده می‌شود اما در نمایشگاه کتاب مسکو، نکته قابل تامل، استقبال مردمی از آثار نویسندگان ایرانی بود.
نویسنده کتاب «وقتی مهتاب گم شد» افزود: کسانی که در نمایشگاه کتاب خارج از کشور شرکت کردند، اطلاع دارند که میهمان ویژه یک نمایشگاه کتاب بودن و اختصاص طلایی‌ترین روز نمایشگاه یعنی روز نخست به نشست یک کشور چه اهمیتی دارد؛ این زمان طلایی در نمایشگاه کتاب روسیه 2022 در نخستین روز به هیات ایرانی داده شد و از آنجا که از من و خانم بهناز ضرابی‌زاده که میهمان دیگر این نشست بودیم، چند کتاب، پیش از حضور در نمایشگاه کتاب مسکو، به روسی ترجمه شده بود؛ بنابراین برای من و خانم ضرابی‌زاده مهم بود که بازخورد ترجمه این کتاب‌های در میان اهالی کتاب و روس‌زبان‌ها چگونه است؟
حسام درباره نمایشگاه کتاب روسیه و امکانی که این نمایشگاه برای نویسندگان ایرانی مهیا می‌کند، گفت: نمایشگاه کتاب مسکو نسبت به کشورهای دیگر به دلیل وجود یک پایگاه تعاملی قدیمی ایرانی در این کشور، مانند انتشارات صدرا که نزدیک به 30 سال است؛ به‌عنوان یک پل ارتباطی میان کانون‌های مطالعاتی روس‌زبان و ناشران ایرانی فعالیت می‌کند و نویسندگان و ناشران ایرانی و ناشران و مترجمان روسی را به هم متصل می‌کند و بازخورد این تعامل بر محافل و انتشارات روسیه به خوبی مشهود است؛ توانسته زمینه بهتری را برای ترجمه آثار ایرانی در کشور روسیه نسبت به کشورهای دیگر فراهم کند.
این نویسنده با بیان اینکه برای ترجمه یک کتاب به زبان دیگر، کانال‌ها و مسیرهای مختلفی وجود دارد، اظهار کرد: برای ترجمه یک اثر به زبان دیگر ممکن است ناشران یا نویسندگان، به‌تنهایی یا از طریق رایزنان فرهنگی آن کشور به ترجمه و نشر کتاب در یک کشور اقدام کنند اما وجود یک پایگاه مرکزی مستقر در کشور مقصد که بتواند این تعامل را میان ناشران و نویسندگان ایرانی با ناشران و مترجمان روسی فراهم کند، یک اتفاق جدید و قابل‌تامل است.
حسام با اشاره به اینکه سطح ترجمه در کشور روسیه بسیار متفاوت است، گفت: کیفیت ترجمه‌ها در این کشور به استناد روس‌ها بسیار متفاوت است؛ برای مثال سه کتاب خودم که به روسی ترجمه‌شده، تسلط توان مترجم، دارای نمره و سطح‌های متفاوت علمی هستند و به نظر می‌رسد، ناشران باید برای ترجمه آثار ایرانی به زبان‌های دیگر ازجمله روسی از افراد متبحر و متخصص استفاده کنند تا کیفیت ترجمه به استاندارد مطلوب زبان مقصد نزدیک‌تر شود.
وی اظهار کرد: نکته دیگری که باید به آن اشاره کنم این است که به نظر می‌رسد عموما کتاب‌های نویسندگان ایرانی که به زبان‌های دیگر ازجمله روسی ترجمه می‌شود؛ غالبا تجدید چاپ نمی‌شوند؛ البته این موضوع تنها شامل کتاب‌های من و خانم ضرابی‌زاده نمی‌شود و حتی آقای بایرامی و امیرخانی که آثارشان قبل از این به زبان روسی ترجمه‌شده نیز این موضوع را اذعان می‌کنند؛ بنابراین بهتر است از طریق متولیان موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران و ناشران ایرانی در نشست‌های چند‌روزه با مترجمان و ناشران روسی گفت‌و‌گو‌هایی جریان بگیرد و نویسندگان ایرانی در این نشست حضور داشته باشند تا سطح سلیقه مخاطبان روسی و بازار نشر روسیه بیشتر برای نویسندگان و مترجمان ایرانی احصا شود.
سه‌شنبه ۷ شهریور ۱۴۰۲ - ۱۶:۴۱
نظر شما