این کتاب به گفته کارشناسان در زمره آثار مرتبط با تاریخ شفاهی دوران دفاع مقدس قرار می‌گیرد. چهل نفر از کودکان متولد دهه شصت که دوران خردسالی خود را در ایام پرالتهاب جنگ سپری کردند، در این اثر روایت‌های تلخ و شیرینی را تعریف می‌کنند که خواندن آنها برای هر مخاطبی نکته‌ای در بر دارد.
اکبری در این برنامه که به مناسبت هفته دفاع مقدس در اداره فرهنگ و ارشاد فارس برگزار شده بود، در خصوص انتخاب این سوژه گفت: بخاطر اثرپژوهشی قبلی خودم، مطالعاتی در حوزه ادبیات پایداری داشتم و جای خالی کودکان جنگ را حس کردم. در کتاب‌های حوزه دفاع مقدس و ادبیات پایداری به برخی اقشار و سنین بیشتر پرداخته شده اما روایت آن سال‌ها از زاویه دید کودکان مغفول واقع شده بود.
وی درخصوص روند تولید کتاب و چالش‌های بدیع بودن سوژه توضیح داد: بچه‌های دهه۶۰و ۵۰ زیاد بودند ولی پیداکردن و متقاعد کردن‌شان برای ذکر خاطرات سخت بود. اکثرا فکر می‌کردند یک خاطره کودکانه شاید ارزش بازگو کردن نداشته باشد. یا اینکه خیلی از جزئیات را فراموش کرده بودند و با گذشت زمان امکان صحت سنجی خیلی کم شده بود.
صدایی که هم اکنون می‌شنوید را می‌توان تاریخ شفاهی کودکان جنگ برشمرد
میثم محمدی از نویسندگان باتجربه تاریخ شفاهی که به عنوان منتقد به برنامه دعوت شده بود گفت: این کتاب را می‌توان تاریخ شفاهی کودکان دهه ۶۰ برشمرد. در این کتاب ما با خاطرات کودکان سروکار داریم. خانم اکبری برای تالیف این کتاب از صد نفر از افرادی که الان ۴۰، ۵۰ ساله هستند خاطره گرفتند و برخط نگاری و تدوین کردند.
محمدی این کار را تاریخ زنده‌ها نامید و گفت: صدایی که هم اکنون می شنوید، کار ارزشمندی است و هرکدام از این خاطرات می‌تواند منشا تولید آثار هنری زیادی شود.
وی با اشاره به اینکه رمان زبان ملت‌هاست، تاکید داشت: هر کدام از این خاطرات اگر جرقه یک رمان شود قابلیت بین المللی شدن پیدا می‌کند. حس کتاب خیلی بالاست. من بارها با خواندن بخش هایی از کتاب اشک ریختم.
محمدی یادآور شد: «صدایی که هم اکنون می‌شنوید»، صدای امید راویان و آرامش پس از روزگار سخت جنگ است. هرچند آژیر قرمز و بمباران را ممکن است تداعی کند. اما جنگ تجربه خوبی بود که امیدوار شویم که سختی‌ها ماندگار نیستند و بالاخره می‌گذرند و امروز کودکی که بمباران محله اصلاح نژاد شیراز را دیده و خیلی ها گمان می‌کردند از بین رفته، زنده است و زندگی عادی خود را دارد.
وی تاکید کرد: علاوه بر عموم علاقمندان به حوزه دفاع مقدس، هنرمندان و اهل قلم می‌توانند مخاطب خاص این کتاب باشند و آثار هنری زیادی تولید کنند. من چند داستان کوتاه با الهام از این کتاب نوشتم. یکی دیگر از هنرمندان دو فیلمنامه با الهام از این کار نوشتند. اینها نشان می‌دهد این کتاب اثر موفقی بوده است. البته برخی روایت‌ها پرگویی هم دارد و می‌توانست با مصاحبه‌های دیگری راستی نمایی شود. پرگویی ممکن است مخاطب را دفع کند.
جای عکس‌ها در کتاب خالی است
محمدی ادامه داد: احساس می‌کنم این کتاب چند عکس کم دارد. عکس‌ها به هنرمندان برای خلق آثار هنری بعدی کمک شایانی می‌کند و امکان تصویرسازی خوبه به آنها می‌دهد.
وی افزود: سوژه دست اول است و کار بکری شده چون از زاویه دید نویی به دفاع مقدس پرداخته است. نویسنده صمیمت خاصی با راوی ها داشته و رابطه خوبی برقرارکرده که مخاطب ماحصل آن را در روایت‌ها می‌بینید. همچنین پانویس‌های خوبی در روایت‌ها داریم که غیرشیرازی‌ها هم در خلال مطالعه با لهجه و غذاهای شیراز آشنا می‌شوند. البته در چینش خاطرات می‌شد تقدم و تاخرها بهتر رعایت شود و مستندات بیشتری از خاطرات کودکان به مخاطب عرضه شود.
در ادامه برنامه اکبری پاسخ داد: ما عکس های خوبی از خاطرات داشتیم و نمایه موضوعی کامل تری به ناشر دادیم ولی کار با یک عجله‌ای چاپ شد و گفتند این موارد را در چاپ‌های بعدی اضافه می‌کنیم. ما هم در این خصوص از ناشر مطالبه داریم.
وی افزود: من نکات خاکستری خاطرات را حذف نکردم و حس می‌کنم یکی از وجوه تمایز کار همین باشد که با خاطرات واقعی و بدون روتوش مواجه هستیم و مخلوطی از خاطرات شهری و روستایی از اهالی استانی که از مناطق جنگی دور بودند ولی تحت تاثیر جنگ قرارگرفته اند در برابر ما قرار دارد.
در پایان محمدی خاطرنشان کرد: جا دارد پیشکسوتان استان مثل آقای صحرایی و نورآبادی آثار خوب رویش های استان را معرفی کنند وگرنه ده سال بعد دیگر در این حوزه نویسنده نداریم. دهه نود رویش خیلی کم داشتیم. نه تنها در حوزه داستان بلکه در زمینه شعر هم کم کاری زیاد است. با اینکه ما مهد شعر
هستیم چند شب قبل اخبار ۲۰:۳۰ اعلام کرد مجموعه خوب و قابل دفاع شعر در حوزه دفاع مقدس خیلی محدود است.
وی ادامه داد: امیدواریم این جلسات طلیعه اتفاقات خوبی باشد و پیشکسوتان شعر و داستان فارس دور هم جمع شوند و به تقویت و پرورش نسل جدید کمک کنند. بالاخره آدمی رفتنی است و باتجربه ها همیشه زنده نیستند. اگر این تجربیات به نسل جدید منتقل نشود خطرناک است.
به گزارش ایبنا کتاب «صدایی که هم اکنون می شنوید»مجموعه خاطرات بچه‌های دهه پنجاه و شصت از زمان جنگ تحمیلی است که به همت نویسنده شیرازی زهرا اکبری و باهمکاری انتشارات صاد در بهار سال ۱۴۰۱ منتشر شد و در نمایشگاه کتاب امسال مورد استقبال قرار گرفت.
نظر شما