به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين شماره ماهنامه، كتاب «مكتب در فرايند تكامل» اثر حسين مدرسي طباطبائي را كه يكي از رخدادهاي مهم و قابل تامل در ساحت فرهنگي و نشر ايران به حساب مي‌آيد، نقد و بررسي مي‌کند.

اين كتاب، ظرف چند ماه، سه بار به چاپ رسيد و بازتاب دامن گستري يافت. ديري از انتشار آن نگذشته بود كه مجادلات فراواني را در رسانه‌ها و محافل و مجامع دانشگاهي و حوزوي برانگيخت. واكنش‌ها متفاوت بود؛ از تقبيح و تندي‌ها گرفته تا تحسين و آفرين‌ها؛ از برخوردهاي سطحي گرفته تا نقدهاي جدي و عالمانه؛ از دفاع‌ها گرفته تا حملات همه جانبه.

در اين ميان، پاره‌اي مطبوعات و نيز برخي از نشريات پژوهشي نقدها و ملاحظاتي را منتشر كردند. نشست‌ها و حلقه‌هاي نقد، خاصه در قم و تهران حول اين كتاب برگزار شد. بازتاب اين كتاب فضاهاي خارج از ايران و نيز فضاي مجازي را زير تاثير خود گرفت.

اينك «كتاب ماه دين» فارغ از فضاي التهاب‌آلود، به نقد و بررسي اين كتاب روي آورده و در اين كار، از فرآورده‌هاي نيكو و قابل تامل كارنامه نقد اين ايام نيز بهره برده است.

كتاب «مكتب در فرايند تكامل» با عنوان فرعي «نظري بر تطور مباني فكري تشيع در سه قرن نخستين» ترجمه كتاب «بحران و تثبيت در دوره تكويني اسلام شيعي»؛ ابوجعفر ابن قبه رازي و سهم او در انديشه شيعي امامي است كه در سال 1993 ميلادي از سوي انتشارات داروين در شهر «پرينستون» منتشر شد. ظاهرا هاشم ايزدپناه كتاب را در همان سال‌ها به فارسي ترجمه كرد و نسخه‌هاي كپي شده آن حتي در شهر قم دست به دست مي‌گشت. اما با مجوز وزارت ارشاد، كتاب حدودا در سال 1386 شمسي به طور عمومي و رسمي منتشر شد و در صدر جدول كتاب‌هاي پرفروش قرار گرفت.

سعيد بهمن‌پور، در مصاحبه‌اي با ويژه‌نامه دين و مدرنيته، از نخستين كساني بود كه به اين كتاب اشاره كرد و ديدگاه‌هاي محسن كديور را زير تاثير آن دانست. از نظر آقاي بهمن‌پور روش به كار رفته در كتاب مكتب در فرايند تكامل در ادله سنت شرق‌شناساني چون «ايگناز گلدزيهر» و «ژوزف شاخت» است.

نويسنده كتاب، حسين مدرسي طباطبايي، دانش آموخته حوزه علميه قم است. وي كه داراي اجازه اجتهاد است، پيش از انقلاب يكي از شاگردان استاد مرتضي مطهري بود و به توصيه او راهي آكسفورد شد و در زمينه فقه اسلامي با رساله «خراج در فقه اسلامي»
(نشر يافته در 1983 در لندن) دكترا گرفت. وي با نوشتن كتاب‌هايي چون درآمدي بر فقه شيعي(1984، لندن)، بحران و تثبيت در دوره تكويني اسلام شيعي(1993، پرينستون) و نيز سنت و بقا؛ بررسي كتاب‌شناختي ادبيات شيعه اوليه به يكي از برجسته‌ترين پژوهشگران سنت شيعي در جهان بدل شد. وي كه پيشتر در دانشگاه هاروارد استاد ميهمان بوده است، پژوهشگر ارشد مدرسه امور روابط عمومي و بين‌الملل و نيز استاد مطالعات خاور نزديك دانشگاه پرينستون در آمريكاست. در زبان فارسي نيز از حسين مدرسي كتابي با عنوان «زمين در فقه اسلامي» در سال 1362 نشر يافته است.

آنچه در اين شماره ماهنامه به نقد و بررسي كتاب حاضر پرداخته، از اين قرار است: مكتب در فرآيند تكامل(نظري بر تطور مباني فكري تشيع در سه قرن نخستين(مسعود صادقي)، گذري بر شكل‌گيري اعتقادات اسلام شيعي(اشكان شيرازي)، نقدهاي حسن طارمي بر مقدمه كتاب مكتب در فرايند تكامل، جوابيه حسين مدرسي طباطبايي به نقد حسن طامري، پاسخ حسن طارمي به جوابيه حسين مدرسي طباطبايي، يادداشتي درباره پاره‌اي بدفهمي‌ها(حسين مدرسي طباطبايي)، نشست نقد كتاب مكتب در فرايند تكامل(جلسه اول)، نشست نقد كتاب مكتب در فرايند تكامل(جلسه دوم)، نقض بي‌طرفي در كتاب مكتب در فرايند تكامل(مهدي چهل‌تني)، تاملي در كتاب مكتب در فرايند تكامل( محمود هدايت‌افزا).

يكصد و چهل و دومين شماره ماهنامه «كتاب ماه دين» در 108 صفحه و بهاي 12000 ريال راهي بازار نشر شد.