سیدمحمد مهاجرانی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در پاسخ به این سؤال که «چرا تألیف و انتشار کتاب کودک درباره مسئله فلسطین، کودکان فلسطینی و ظلمی که بر آنها شده است در بازار کتاب ایران کم است؟» گفت: ممکن است کسی بپرسد شما از کجا می‌دانید که کم کار کرده‌اند و بگوید شاید شما در اطلاعات‌تان جست‌وجویی انجام نداده‌اید! به نظر من خیلی خوب است که جست‌وجوی کاملی صورت بگیرد، کتابخانه‌ها رصد شود یا فهرست آثار کودک و نوجوانی که منتشر می‌شود بررسی و در آنها پژوهش شود و درنهایت یک نتیجه‌گیری کامل‌تر انجام شود؛ ولی من براساس شناختی که در این سال‌ها داشته‌ام- چون بیش از بیست‌وچندسال است که کارم نویسندگی برای کودک است و هر سال به نمایشگاه کتاب می‌روم و آثار جدید را می‌بینم- به‌شخصه کاری که درباره فلسطین باشد و تألیفی هم باشد به چشمم نخورده است. در اینترنت هم که جست‌وجو می‌کردم بیشتر کتاب‌هایی که موجود بود، مثل «بچه‌های فلسطین»، «در جستجوی فلسطین»، «کودک فلسطینی»، «سرزمین مقدس»، «باغ‌های امید» و «قندیل کوچک» کتاب‌هایی هستند که ترجمه است و هیچ‌کدام از این‌ها تألیفی نیست.

وی افزود: دو کار تألیفی من دیده‌ام به اسم «بچه‌های ایران و فلسطین» که آن هم کتاب نشده است و سایت مقام معظم رهبری آن را ترجمه کرده و پی‌دی‌افش را در آنجا گذاشته است و هرکسی می‌تواند آن را دریافت، رنگ‌آمیزی و چاپ کند. یک کتابی هم هست به نام «چرا فلسطینی خانه ندارد؟» که در سال ۸۹ منتشر شده و تألیفی است؛ اما برای ۱۳ سال پیش است و خیلی از اتفاقات فلسطین در این چندساله را در خود ندارد. پس تا حدودی می‌توانیم نتیجه بگیریم که این مسئله وجود دارد؛ یعنی نویسندگان یا شاعران کودک ما درباره غزه و فلسطین کتاب ننوشته‌اند.

این نویسنده ادبیات کودک دلایل کم پرداختن به موضوع فلسطین در آثار ادبی کودک و نوجوان را این‌طور برشمرد: حالا اگر بخواهیم به اصطلاح راز و رمز آن را بیان کنیم که دلایلش چیست، باید بگویم که دلایل مختلفی می‌توان گفت. اول اینکه متأسفانه شاید به آن اندازه که باید، دغدغه‌ای درباره وضعیت سایر سرزمین‌های جهان وجود ندارد. فقط فلسطین نیست؛ یمن هم همین‌طور بود و مردم یمن شهید و مجروح دادند و آوارگی و ویرانی داشتند. به هرحال باید در این مدت دست‌کم چند کتاب درباره مردم یمن نوشته می‌شد یا درباره مظلومان عراق. بنابراین مسئله فقط فلسطین نیست؛ اما درباره فلسطین با توجه به گستره معاصرش و ستم‌هایی که مردمش کشیده‌اند و فاجعه‌ای با عمق زیاد که در آن رخ می‌دهد، نیاز است نویسندگان ما کاری انجام دهند. پس به نظر من یکی از دلایل دغدغه‌نداشتن است. حدیث حضرت رسول (ص) هم هست که می‌فرمایند: وای به حال کسی که فریاد مظلومی را بشنود ولی کوتاهی کند و کاری انجام ندهد و به دادش نرسد.

مهاجرانی در ادامه بیان کرد: احتمالات دیگری هم هست؛ اینکه ممکن است برخی نویسندگان براساس دغدغه و احساس مسئولیت آثاری نوشته باشند؛ اما ناشران احساس کنند این کتاب‌ها بازار ندارد یا مخاطب ندارد و درنتیجه با نویسنده همکاری کافی نداشته باشند. البته درباره ناشران دولتی این قضیه خیلی معنا ندارد و چون آنها خیلی مخاطب‌محور نیستند، اگر احساس کنند کتابی مفید و ارزشمند است یا نیاز است ترویج و اطلاع‌رسانی شود، آن را منتشر می‌کنند.

وی افزود: دلیل دیگری هم می‌توانم بگویم که ممکن است درست نباشد اما احتمال دارد کسی بگوید چون ما در آن سرزمین و فضا نیستیم و امکان رفت‌وآمد نداریم از عمق فاجعه خبردار نیستیم؛ چرا که خیلی از این کتاب‌ها را خود فلسطینی‌ها می‌نویسند که از نزدیک ماجراها را دیده‌اند. به نظر من توجیه پذیرفتنی‌ای نیست؛ چون به هرحال اینقدر از نظر اطلاعات رسانه‌ای قوی هستیم و روزانه اخبار دریافت می‌شود که نیازی نیست حتماً شخص حضور داشته باشد تا بتواند عمق فاجعه را درک کند.

سیدمحمد مهاجرانی به ماهیت متفاوت مسئله فلسطین اشاره و عنوان کرد: نکته بعدی این است که این جریان اختصاص به زمان و مکان خاصی ندارد؛ یعنی اینگونه نیست که جریان فلسطین بخوابد و چند روز دیگر تمام شود و بگوییم خب الحمدالله صلح و سازش در همه جای دنیا برقرار شده است و دیگر اتفاق نخواهد افتاد. به طور کل، نیاز است ادبیات کودک ما در دنیای کودکان این قضیه را مطرح کند و دست‌کم برای کودکان تبیین شود که در دنیایی که زندگی می‌کنند گروهی هستند که به قول مقام معظم رهبری، نظام سلطه‌اند؛ یعنی در دنیای کنونی یک عده هستند که سردمداران و رهبران کفر و سلطه هستند و همه‌چیز را برای خودشان می‌خواهند حتی به قیمت نابودی انسان‌ها و کودکان و دیگران و یک نمونه‌اش همین اسرائیل است.

این شاعر ادامه داد: مطلب بعدی این است که باید در کودکان احساس همدردی ایجاد شود؛ یعنی بدانند که اگر خودشان صبح در آرامش بیدار می‌شوند و به مدرسه می‌روند و در فضای امن و آرام بازی می‌کنند، برای همه کودکان جهان چنین شرایطی فراهم نیست. دست‌کم کودکان کشور ما قدر امنیت خودشان را بدانند و همچنین احساس همدردی کنند با کودکان و هم‌سن‌وسال‌های خودشان که دارند در بدترین شرایط زندگی می‌کنند. اگر این اتفاق بیفتد خیلی خوب است.

وی در پایان به احساس خود در قبال موضوع فلسطین و تألیف کتاب کودک درباره آن اشاره کرد و توضیح داد: در ادامه می‌خواهم بگویم که پرسش شما باعث شد خیلی دچار عذاب وجدان شوم؛ چون از من آثار زیادی در این سال‌ها چاپ شده است. همیشه نوشتن درباره فلسطین دغدغه ذهنی‌ام بوده است؛ اما صرف دغدغه ذهنی فایده ندارد، باید آن را به یک کار عملیاتی تبدیل کرد تا خروجی داشته باشد. اتفاقاً در قم یک تجمعی بود در حمایت از مردم فلسطین که من هم رفته بودم و در راه مدام با خودم فکر می‌کردم من به عنوان یک نویسنده کودک، چه کاری می‌توانم انجام دهم. البته شعری گفته‌ام که در مجله رشد آموزش و پرورش چاپ شده یعنی دست‌کم از نظر شعری کاری انجام داده‌ام و وجدانم کمی آرام است؛ ولی یک کار خوب و ماندگار و خلاقانه نیاز است انجام شود. من نه شتاب‌زدگی را می‌پسندم و نه بی‌اعتنایی و بی‌توجهی به این مسئله را. خیلی خوب است که دغدغه انجام چنین کاری موجود باشد و نویسنده احساس مسئولیت کند و یک اثر خوب در حوزه شعر، داستان و نمایش‌نامه بنویسد که ان‌شاء‌الله توسط مخاطبان استفاده شود.