مجید کیانیان در مورد کتاب «فیلم کوتاه، سپهر بلند» در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) گفت: بخشی از این کتاب درواقع مربوط به مقاله‌ای است که من سال گذشته با آن در چهارمین همایش مطالعات فیلم کوتاه تهران شرکت کردم و جایزه اول آن همایش را بردم. آن مقاله اکنون در کتابی با عنوان «فیلم کوتاه، سپهر بلند» چاپ شده است. دبیر علمی این کتاب و آن همایش نیز منصور براهینی است.

کیانیان در پاسخ به این سؤال که آیا این کتاب از تازه‌های نشر است، گفت: «بله، این کتاب از تازه‌های نشر «جیکا» و شامل شش مقاله است. مقاله من هم یکی از این مقالات است. عنوان مقاله من «مطالعه تطبیقی تنوع ژانری در فیلم‌های کوتاه سال‌های اخیر جهان و تولیدات مورد حمایت انجمن سینمای جوانان ایران به‌مثابه حامی راهبردی فیلم کوتاه» است. در واقع باتوجه‌به اینکه انجمن در سال‌های اخیر بر مقولۀ «ژانر» و اهمیت آن تمرکز دارد، در مقاله به این موضوع پرداخته‌ام. درواقع در مقاله مقایسه‌ای انجام شده با صد فیلم برتر دنیا که جوایز معتبر را گرفته‌اند.

مجید کیانیان در پاسخ به این سوال که چرا در پژوهش خود جشنواره فیلم کوتاه را به عنوان جامعه نمونه انتخاب کرده‌، بیان کرد: دلیل انتخاب من این است که فیلم کوتاه مانند فیلم بلند رسانۀ مشخصی ندارد. ویترین فیلم کوتاه دنیا جشنواره‌های سطح A و B و C است که من در این مقاله سطح A را بررسی کرده‌ام. درنهایت جشنواره‌هایی که در حوزه ژانر کار می‌کنند مثل جشنواره برلین و کن را بررسی کرده‌ام.

نویسندۀ این مقاله در توضیح دستاورد این پژوهش، اظهار کرد: بعد از این مقایسه، مهم‌ترین شاخصی که به دست آمد؛ این بود که بخش اعظمی از فیلم‌های برگزیده در جشنواره‌های غیرایرانی در حوزه‌های متنوع ژانری به‌جز درام است؛ درحالی‌که انجمن ما برعکس سینمای جهان، تأکید بیشتر بر درام و ملودرام دارد. در قدم پایانی این پژوهش، در ده گام، حال حاضر را آسیب‌شناسی کرده‌ام.

این پژوهشگر در ادامه با اشاره دستاوردهای انجمن سینمای جوانان ایران درمورد فیلم‌های کوتاه، بیان کرد: فیلم‌های کوتاهی که بچه‌های انجمن تولید کرده‌اند ده ویژگی مهم داشت ازجمله این‌که فیلم‌سازان به ویژگی فرمی ژانر دقت نمی‌کنند. مثلاً اساس ژانر اکشن خرق عادت بصری است یا بچه‌ها به مدت‌زمان فیلم کوتاه و نسبت آن با ژانر دقت نمی‌کنند برای مثال ما در تجربه فیلم کوتاه در ژانر وحشت آن‌قدرها زمان شخصیت‌پردازی نداریم. برای نمونه، فیلمی بود بیست‌دقیقه‌ای، با نام «سه و سی و سه دقیقه» در ژانر وحشت که ۱۶ دقیقۀ آن فقط فضاسازی بود و به‌محض این‌که «وحشت» در حال آغاز بود، فیلم تمام شد.»

وی ضمن برشمردن «علل توجه نکردن به وجوه سینمایی» از سوی این فیلمسازان به‌عنوان ویژگی سوم، ادامه داد: «این یعنی فیلمسازان ما در ژانر فقط به متن فیلمنامه کفایت می‌کنند؛ درصورتی‌که عناصر دیداری و شنیداری بسیار مهم دیگری وجود دارند یا معضل دیگر بررسی شده این است که منطق اثر مبتنی بر ژانرها نیست. مثلاً می‌بینیم فیلمی ملودرام است؛ اما منطق فیلم به سمتی رفته که با ملودرام همسو نیست. در نهایت هم به این مسئله پرداختم که خود انجمن در این فرایند چقدر واجد آسیب است.

کیانیان ضمن اشاره به اهمیت آسیب‌شناسی در این حوزه مطرح کرد: مهم‌ترین آسیب انجمن این است که انجمن به‌جای اینکه به «چگونه» بودن آثار ژانر توجه کند به «چه» بودنشان توجه می‌کند. برای انجمن این جذاب‌تر است که یک فیلم چه بوده تا کیفیت ساخت و چگونه بودن اثر. متاسفانه در بررسی صد فیلم جشنواره مشاهده کردم برتری ایده بر چگونه خلق ایده، یکی از پاشنه آشیل‌های حمایتها… است.