سرویس تاریخ و سیاست خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): کتاب «اساطیر آمریکای جنوبی» نوشته هارولد اُسبُرن با ترجمه محمدحسین باجلان فرخی از سوی انتشارات اساطیر منتشر شد. در این کتاب نمودهای شناخته‌شده باورهای اساطیری بومیان آمریکای جنوبی به تصویر کشیده شده و به سبب کسل‌کننده‌بودن از بررسی تمام نمودها دوری جسته شده است.

مولف کتاب بر این باور است هنگامی که با همانندهایی شگفت‌انگیز میان مردمان دارای فرهنگ‌های متفاوت روبه‌رو می‌شویم، باید از تعمیم گسترده این نمودها در این مرحله و در محدوده دانش کنونی ما اجتناب کنیم.

این کتاب پس از سرآغاز به خاستگاه آسمانی اینکا، شناخت اساطیر کویّاو، اساطیر و افسانه‌های روایتی ساحلی، مردمان حاشیه جنگل و آند جنوبی و معماهایی از اساطیر آمریکای جنوبی می‌پردازد. کتاب‌نامه و نمایه پایان‌بخش کتاب را تشکیل می‌دهد.

پژوهش در زمینه خاستگاه و آغاز پیدایی انسان در نیم‌کره غربی از ابتدای کشف آمریکا کاربرد داشت. یافته‌شدن انسان در دنیای نو، در راستای پذیرش کتاب مقدس و عهد عتیق چون تاریخ القائی، به جای رویکرد علمی دیدگاهی دینی را پدید آورد یا به‌هرحال سبب شد مسئله‌ای علمی از دیدگاه دینی مورد توجه قرار گیرد. پژوهش‌های فاتحان اسپانیایی و فرماندهان آنان در این مسیر در آغاز به گونه‌ای اجتناب‌ناپذیر با روایت‌های کتاب مقدس از نقشه جهان توجه داشت و در جستجوی جایی برای بومیان آمریکا در این برداشت بود. چنین است که اندکی بعد از فتح آمریکا در گزارشی از «کتاب مقدس» مردمان آمریکا از تبار قبایل پراکنده اسرائیل به دست آشوریان و از کسانی است که در آن ماجرا به نیم‌کره غربی رفتند و بدان‌جا مأوا گزیدند.

در روایتی دیگر بومیان آمریکا اعقاب مردمان گم‌شده قاره مو در اقیانوس اطلس یا اتلانتیس در اقیانوس آرام است. این پندارهای کور اما در شمار غرایب تاریخی و آن را با کیهان‌شناخت اساطیر بومی و باورهای محلی خاستگاه‌ها پیوندی نیست. روایت‌های متأثر از کتاب مقدس موجب طرد و شیطانی‌خواندن روایت‌های بومی از جانب وقایع‌نگاران مسیحی و سبب ازدست‌رفتن داده‌هایی شد که پژوهندگان نو آنها را مغشوش یافتند.

مطالعات انجام‌شده در زمینه اساطیر قلمروهایی خاص یا قبایلی چند سبب اجتناب از پرداختن به اساطیر کلی تمام زیر قاره و حتی این بررسی‌های ویژه و محدود بخشی کوچک از تحقیقات انسان‌شناسی را شکل داده است. در این کتاب نمودهای شناخته‌شده باورهای اساطیری بومیان آمریکای جنوبی و به سبب کسل‌کننده‌بودن از بررسی تمام نمودها دوری جسته شده و هنگامی که با همانندهایی شگفت‌انگیز میان مردمان دارای فرهنگ‌های متفاوت روبه‌رو می‌شویم، باید از تعمیم گسترده این نمودها در این مرحله و در محدوده دانش کنونی ما اجتناب کنیم.

در اساطیر آمریکای جنوبی شاید بی‌همتاترین سیماها و داستان‌های روایت توفان و سیل و گونه‌ای از گزارش‌های مربوط به خاستگاه کشاورزی و پیشرفت فرهنگ کشاورزی و اجتماعی با حضور یا بدون حضور قهرمان فرهنگی و ایزدی است. تعمیم این نگرش در مورد ساختار اسطوره‌شناختی این مردمان شمکل و با شرایط گزارش این روایت‌ها پیوند دارد و اساطیر آمریکای جنوبی را شاید بتوان در این مقوله‌ها طبقه‌بندی کرد: خاستگاه جهان، توفان، آفرینش انسان، قهرمان فرهنگی و ….

این کتاب به بررسی اساطیر آمریکای جنوبی می‌پردازد. بعد از «سرآغاز» که مقدمه‌ای در شناخت و تعریف اساطیر آمریکای جنوبی است، درباره اسطوره‌های خاستگاه اینکا سخن گفته شده است؛ به دو دلیل، نخست آنکه تکرار گزارش آن بسیار و برخی از این گزارش‌ها دقیق‌ترین روایت‌های وقایع‌نگاران آغازین است و نیز به این دلیل که اجزای اسطوره‌شناختی آن کهن‌تر و درحقیقت برگرفته از گزارش‌های رسمی اینکاها از خاستگاه افسانه‌ای آنان و شاید راهی باشد به تخمین کیفیت شکل‌گیری افسانه‌های این مردمان با بهره‌گیری از داستان‌های مردمی و روایت‌هایی که با پیش از تاریخ آنان پیوند داشته و با پیدایی این دودمان مربوط باشد. در ادامه مباحثی چون شناخت اساطیر کویّاو، اساطیر و افسانه‌های روایتی ساحلی، مردمان حاشیه جنگل و آند جنوبی و معماهایی از اساطیر آمریکای جنوبی آورده شده است.

انتشارات اساطیر کتاب «اساطیر آمریکای جنوبی» نوشته هارولد اُسبُرن با ترجمه محمدحسین باجلان فرخی را در ۲۲۴ صفحه، شمارگان ۵۵۰ نسخه منتشر کرد.