سرویس تاریخ و سیاست خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): دکتر مصطفی ده‌پهلوان، رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در مراسم نکوداشت سیدمنصور سیدسجادی، باستان‌شناس سرشناس ایرانی که دوشنبه ۲۹ آبان‌ماه ۱۴۰۲ در تالار موزه اسلامی موزه ملی ایران برگزار شد، گفت: به فرزند راستین این سرزمین دکتر شاهین آریامنش برای جشن‌نامه «رایت منصور» دست‌مریزاد می‌گویم. دکتر سیدمنصور سیدسجادی نیاز به معرفی ندارد. من دانشجوی دانشجویان این مرد بزرگ هستم.
وی افزود: آذرماه سال ۷۹ دانشجوی ترم یک باستان‌شناسی زاهدان بودم و در بازدیدی که از شهر سوخته داشتم او را دیدم. آن روز برای ما به عنوان یک استاد بزرگ در مورد کاوش‌های شهر سوخته صحبت کرد. خدا را شاکرم که من دوره کارشناسی را در دانشگاه زاهدان گذراندم و با منطقه غنی سیستان و بلوچستان آشنا شدم. درود می‌فرستم بر استاد مهدی رهبر که من دوره کاوش آموزشی خودم را در حضور این استاد گذراندم. تشکر می‌کنم از استادان خوبی چون روح‌الله شیرازی که استاد ما در دانشگاه زاهدان بود و دورادور در جریان کاوش‌های شهرسوخته بودیم.
مصطفی ده‌پهلوان بیان کرد: سه بار در طول این مدت از شهر سوخته بازدید داشتم. بدون شک اگر سیدسجادی نبود شهرسوخته، شهر سوخته نمی‌شد. از استاد یاد گرفتیم که وقتی باستان‌شناسی برای کاوش می‌رود، باید جامعه و مردمش هم برایش مهم باشد و اهمیت داشته باشد. کارهایی که سیدسجادی در معرفی نتایج کاوش برای جامعه انجام داد، بدون شک در سواد و آگاهی میراثی تاثیر زیادی داشت. بدون شک نام وی در تاریخ این کشور ماندگار خواهد بود. سایه بلندشان بر باستان‌شناسی این کشور سال‌ها مستدام باد.
شهر سوخته مفهومی پیچیده در گذشته و واقعه‌ای قابل لمس در امروز
در ادامه این نشست دکتر جبرئیل نوکنده، مدیر موزه ملی ایران گفت: امروز با افتخار در مراسم نکوداشت شخصیتی حضور داریم که جزء نسلی بود که از سوی دکتر پیروز باقرزاده رئیس وقت مرکز باستان‌شناسی ایران در دهه پنجاه دانشمندان جوان خوانده می‌شدند و در همان ابتدای امر امید باستان‌شناسی ایران بودند. نهالی که عزت‌الله نگهبان و دکتر باقرزاده کاشتند، امروز درختی تنومند شده است. این جوانان کارهای ارزشمندی انجام داده‌اند و امروزه استاد، راهبر و راهنمای باستان‌شناسی ایران هستند.
وی افزود: سیدمنصور سیدسجادی پژوهشگری است که بانی اتفاقات ارزشمندی در بسیاری از محوطه‌های کلیدی ایران از جمله شهرسوخته است. وی پس از رفتن گروه‌های بین‌المللی و تعطیلی کاوش پس از انقلاب اسلامی چراغ شهر سوخته را روشن نگه داشته است و کاوش‌های این محوطه ارزشمند را ادامه داده و از ظرفیت‌های مشارکت‌های ملی و بین‌المللی بهره برد. شاگردان زیادی تربیت کرد و به لطف تلاش‌های او در چهار دهه گذشته امروز حال محوطه شهر سوخته از بقیه محوطه‌های ما بهتر است. او فقط کار باستان‌شناسی نکرد بلکه مدیر پروژه موفقی بود که محوطه را مرمت کرد. در فهرست میراث جهانی به ثبت رساند. سخنرانی‌های زیادی در مورد شهرسوخته انجام داد و از یافته‌های مختلف نمایشگاه برگزار کرد.
مدیر موزه ملی ایران بیان کرد: او در کنار کتاب‌ها و مقالات تخصصی کتابچه‌هایی به زبان ساده برای عموم منتشر کرد. قصه نوشت و قصه شهر سوخته را به همگان فهماند. سیدمنصور سیدسجادی شهر سوخته را از مفهومی پیچیده و مبهم در گذشته به واقعه‌ای قابل لمس در امروز تبدیل کرد. این در کارنامه باستان‌شناسی خواهد ماند و امروز امیدوارم جوانان او را سرلوحه کار خود قرار دهند. اگر از دید تخصصی یک باستان‌شناس به موضوع شهرسوخته نگاه کنیم، با توجه به بستر باستان‌شناسی محوطه من انتظار دارم از دریچه شهرسوخته حوزه تمدن‌های شرق ایران را بشناسیم. سیدسجادی علاوه بر انتشار گزارش‌های شهر سوخته در چندین جلد هم در حوزه تمدن‌های شرق نوشت و دریچه آشنایی ما با جهان شرق شد. کتابخانه باستان‌شناسی ایران را در این موضوع غنی کرد و آرشیو ارزشمندی درست کرد. نام از او باد که نامی به وطن داد.
سیدسجادی از پیشگامان توجه به مطالعات میان‌رشته‌ای در ایران است
در ادامه این آئین بزرگداشت دکتر سجاد علی‌بیگی، باستان‌شناس گفت: در میان نسل پیشین باستان‌شناسان ایرانی و دانش‌آموختگان دهه پنجاه خورشیدی که شاگردان مستقیم اساتید برجسته باستان‌شناسی ایران آن روزگار بودند، خوش درخشیدند. حال و هوای آن روزها و تب و تاب مطالعه تاریخ و باستان‌شناسی ایران در کنار عشق و علاقه و پشتکار شماری از دانشجویان آن روزگار و استادان و پیشکسوتان ما فرصتی طلایی پیش روی پژوهشگران و علاقه‌مندان به فرهنگ ایران زمین قرار داد که از میان آنها چهره‌های سرشناس چندی سربرآوردند.
وی افزود: در آن روزگار دانشگاه تهران و مرکز باستان‌شناسی ایران در کنار یکدیگر در آموزش و پژوهش کوشیدند تا علاوه بر تربیت نسل جدیدی از پژوهشگران ایرانی باستان‌شناسی ایران را از رویکردهای قدیمی و تاریخ گذشته پیشین برهانند. این مهم در دانشگاه تهران به واسطه حضور زنده‌یاد دکتر عزت‌الله نگهبان و دو تن از شاگردان برجسته ایشان زنده‌یاد دکتر صادق شهمیرزادی و دکتر یوسف مجیدزاده رقم خورد و در مرکز باستان‌شناسی ایران زنده‌یاد دکتر فیروزه باقرزاده منشا تحولات بسیار سازنده‌ای شد. در چنین فضایی بود که دکتر سیدمنصور سیدسجادی درس خواند و پیشرفت کرد. طولی نکشید که تجربه‌های کاری ارزشمندی به دست آورد و از ماهیدشت و کرمان گرفته تا سیستان و بلوچستان و ترکمنستان را درنوردید و از این رهگذر باستان‌شناسی کارآزموده شد.
سجاد علی‌بیگی بیان کرد: بررسی در کرمان و کاوش در لرستان با اینکه تجربه‌های تازه‌ای برای او بود اما ظاهراً شکوفایی فرهنگ‌های عصر مفرغ جنوب شرق ایران بیش از هر چیز سیدسجادی را محو خود کرد. چندین فصل کاوش در شهرسوخته به همراه هیئت ایتالیایی آینده حرفه‌ای او را رقم زد به طوری که بعدها بیش از بیست فصل به طور مستقل در یکی از مهم‌ترین شهرهای عصر مفرغ شرق ایران به کاوش و پژوهش پرداخت و ما را به خوبی با دنیای پیش از تاریخ جنوب شرق ایران آشنا ساخت. سجادی تنها مرد کار میدانی صرف نبود، وی از پیشگامان توجه به مطالعات میان‌رشته‌ای در ایران است. تمرکز سجادی بر شهرسوخته و جنوب شرق ایران تحسین‌برانگیز است.
این نشست که به همت پژوهشگاه، موزه ملی ایران، گروه پژوهشی باستان‌کاوی تیسافرن، خانه اندیشمندان علوم انسانی و انجمن حقوق‌شناسی برگزار شد با رونمایی از کتاب «مفاخر میراث فرهنگی ایران (۶)، رایَت منصور، جشن‌نامه دکتر سیدمنصور سیدسجادی» همراه بود.
نظر شما