سرویس تاریخ و سیاست خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، هفته گذشته کتاب محوری‌ترین موضوع در نشست‌های تاریخی و سیاسی بود و اهالی کتاب با هدف بررسی کتاب‌های متفاوت و شخصیت‌های گوناگون در مکان‌های فرهنگی به دور هم گرد آمدند. در این هفته شاهد بررسی «سرگذشت استعمار»، برگزاری آیین یادبود دکتر داود هرمیداس باوند، بررسی ناگفته‌های معماری از دریچه تاریخ اجتماعی، انعقاد تفاهم‌نامه همکاری بنیاد ایرانشناسی و دانشگاه بوعلی‌سینا، نشست تخصصی «بن‌مایه‌های داستانی مانوی»، حضور ایران در نقطه کانونی جاده ابریشم، رونمایی از نسخه‌های خطی کتابت مکه با ۷۰۳ سال قدمت و حضور دکتر مصطفی ده‌پهلوان در ایبنا و تاکید بر روند جدی پژوهش بودیم.
آیا «سرگذشت استعمار» همان کتاب تاریخی مطلوب ماست؟
سرگذشت استعمار مجموعه‌ای ۱۵ جلدی اثر مهدی میرکیایی است که نخستین جلد آن حدود چهار سال پیش منتشر شد، این مجموعه تلاش کرده با زبانی ساده برای نوجوانان تاریخ استعمار و نحوه شکل‌گیری جهان جدید را روایت کند. ماجرایی که از حدود قرن پانزدهم میلادی در اسپانیا و پرتغال آغاز می‌شود و تا دوره قاجار در ایران ادامه می‌یابد. حدود یک سال پیش، حوزه هنری کودک و نوجوان پویش «هیس‌طوری» را براساس این مجموعه کتاب آغاز کرد؛ پویشی که نام آن از عنوان کتاب هم مشهورتر شد و شاید جانی دوباره به این مجموعه داد. این یادداشت سرگذشتِ سرگذشت استعمار است. در مورد اینکه چطور یک کتاب می‌تواند فراتر از کتاب باشد.
نقش شیر با سر انسان در تاریخ هنر ایرانی و اسطوره‌ها جاودان است
علیرضا تابش، دبیر دومین جشنواره ملی چند رسانه‌ای میراث فرهنگی نقش شیر با سر انسان در هنر ایرانی و اسطوره‌ها جاودان است و از جمله نقوش کهن ایرانی است که از دوران ایزدبانوی مهر باقی است و تا آثار دوران اسلامی تداوم یافته و نماد برکت و زندگی به شمار می‌رود.
ایرانشناسی مفهومی استعماری است / ما همچنان ساختار تئوریک ایران را نشناخته‌ایم
ابراهیم فیاض، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در نشستی که به مناسبت بزرگداشت صد سالگی جلال آل‌احمد به همت معاونت پژوهشی بنیاد ایرانشناسی و با همکاری خانه کتاب و ادبیات ایران شنبه ۴ آذرماه ۱۴۰۲ برگزار شد، گفت: جلال آل احمد و علی شریعتی نشانه ناکامی هستند. جلال تا سال ۱۳۳۲ دچار جهالت ایدئولوژیک بود و در واقعه کودتا دچار شکست و سرخوردگی شد. جلال و روشنفکرانی مانند او با پرسش‌های زیادی مواجه شدند از جمله اینکه دقیقاً مقابل چه جریانی شکست خوردند؟ در دوره شاه از وقایع سال ۱۳۳۲ به عنوان قیام ملی یاد می‌شد و جلال آل احمد احساس جهالت می‌کرد.
تمام وجود هرمیداس باوند عشق به ایران بود / دیپلماتی برجسته در تاریخ ایران
آیین یادبود دکتر داود هرمیداس باوند به همت خانه اندیشمندان علوم انسانی، شنبه ۴ آذر ۱۴۰۲ در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
ناگفته‌های معماری از دریچه تاریخ اجتماعی / از نقش زنان در معماری تا تأثیر تصوف بر آرامگاه‌ها
غلامرضا جمال‌الدین، نویسنده «معمار و معماری در تاریخ اجتماعی ایران» در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، به چالش‌ها و پروسه نگارش این کتاب در آستانه ورود این کتاب به بازار نشر پرداخت.
کتاب بیشتر بر جنبه بروکراتیک و روابط خارجی تسلط دارد / نگاه احتیاط به تاریخ شفاهی
نشست نقد و بررسی کتاب «عمارت معمور» خاطرات شفاهی منوچهر بهنام نخستین سفیر ایران در امارات متحده عربی در دهه ۵۰ شمسی با هدف پرداخت به تاریخ دیپلماسی ایران به همت معاونت پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران برگزار شد.
دست‌ساخته‌های بشر در حوزه میراث فرهنگی واجد ارزش‌اند / برخی کتاب‌های تاریخی واقعیت را پنهان می‌کنند
سیدمحمد بهشتی، چهره ماندگار میراث فرهنگی گفت: وقتی متن یک کتیبه تاریخی یا یک کتاب تاریخی را می‌خوانید، ممکن است در آن غرض وجود داشته باشد و تلاش شده باشد چیزهایی را از شما پنهان کند، اما آن چیزهایی که خارج از دایره اراده پدید آمده، چون بدون غرض بوده بیشتر می‌تواند مورد اعتماد باشد، بنابراین چیزهایی که در این عالم دست ساخته بشر است، از نظر کسانی که در حوزه علوم مرتبط با میراث فرهنگی کار می‌کنند، واجد ارزش هستند.
انعقاد تفاهم‌نامه همکاری بنیاد ایرانشناسی و دانشگاه بوعلی‌سینا
در همدان، در راستای همکاری علمی و فرهنگی بنیاد ایرانشناسی با مجامع علمی، تفاهم‌نامه همکاری بنیاد ایران شناسی و دانشگاه بوعلی در همدان امضا شد.
کتاب‌های تخصصی با راه‌اندازی میزهای تخصصی تولید می‌شود / واکاوی تاریخ گذشته ایران
مریم جلالی معاون صنایع‌دستی کشور در نشست نقد کتاب «صنایع‌دستی خاستگاه دگرگونی‌ها و چشم‌اندازها» اظهار کرد: سلسله نشست‌هایی را قرار است آغاز کنیم که البته در حوزه باستان‌شناسی آغاز شده است و این الگوی مطبوع را ما نیز باید در حوزه صنایع‌دستی دنبال کنیم.
قصه‌ها، فرهنگ ایران را از باستان تا امروز در فراز و نشیب‌ها حفظ کرده است
زهره زرشناس، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در نشست تخصصی «بن‌مایه‌های داستانی مانوی» از سلسله نشست تخصصی «ایران» و «ایرانی» در آیینه پژوهش‌های دانشگاهی در بنیاد ایرانشناسی برگزار شد، گفت: نشست‌هایی که در جهت ارتقاء علم و گسترده‌تر شدن آن در بنیاد ایرانشناسی انجام می‌گیرد، مایه امیدواری است. یکی از این پژوهش‌ها می‌تواند درباره ایران باستان باشد. زمان زیادی نیست که مانویت در ایران مورد تحقیق قرار گرفته است. مرحوم تقی‌زاده در کمتر از صد سال پیش زمانی که در مورد مانویت سخنرانی می‌کرد، عذرخواهی کرد که من در مورد یک مطلب ناشناخته صحبت می‌کنم.
معاون اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران منصوب شد
علیرضا مختارپور، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران در حکمی، سیدهادی موسوی را به‌عنوان معاون اسناد ملی این سازمان منصوب کرد. ساماندهی اسناد موجود، جمع آوری اسناد کلیه دستگاه ها و نهادهای کشور طبق ضوابط قانونی، تسهیل در خدمت رسانی آرشیوی به پژوهشگران، اصحاب فرهنگ، و دانشگاهیان، برنامه ریزی برای ارتقاء مستمر و بازنگری در کمیت و کیفیت تنظیم و توصیف اسناد سازمان با بهره گیری از فناوری های نوین، تلاش در جهت فرهنگ سازی عمومی برای جمع‌آوری و نگهداری اسناد تاریخی، کوشش و برنامه‌ریزی برای توسعه خدمات حفاظت و مرمت اسناد کشور و اهتمام ویژه در معرفی گنجینه اسناد ملّی به جامعه به عنوان هویت تاریخی کشور ازجمله محورهای ماموریت‌های معاون اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی بر شمرده شده است.
تاریخ اسطوره‌ها را می‌سازد یا اسطوره‌ها تاریخ را؟
هفتمین شماره مجله ادبی «نوپا»، ویژه اساطیر و اساطیرواره‌ها منتشر شد. تاریخ اسطوره‌ها را می‌سازد یا اسطوره‌ها تاریخ را؟ بخشی از سوالاتی است که مجله کوشیده تا در گفت‌وگوها و مقالات به جواب آن‌ها برسد.
اندیشه ایرانشهری با برچیده‌شدن حکومت مغول بار دیگر احیا شد / ایران در نقطه کانونی جاده ابریشم
حسن باستانی‌راد، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی گفت: با حمله مغولان و برچیده‌شدن این حکومت‌ها، بار دیگر اندیشه ایرانشهری احیا شد و جان گرفت و تلاش برای استقلال سیاسی دوباره ایران‌زمین، با تمهید و تدبیر ایرانیان نخبه دیوانسالار و اندیشه‌ورزان سیاسی در کنار شمشیر مغولان میسر شد.
نسخه‌های خطی کتابت مکه با ۷۰۳ سال قدمت رونمایی شد
دو نسخه از نسخه‌های خطی کتابت مکه موجود در مرکز نسخ خطی کتابخانه مرکزی رضوی با ۷۰۳ سال قدمت در یکصد و نودمین برنامه سه‌شنبه‌های علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی رونمایی شد.
چرا مکاتب نظری باستان‌شناسی را پایه‌گذاری نکردیم؟ / تسریع جدی در روند پژوهش
نام دکتر مصطفی ده‌پهلوان با باستان‌شناسی ایران گره خورده و پژوهش‌های این حوزه برای وی اهمیت بسیار دارد. به گونه‌ای که عدم دسترسی آسان به منابع برای پژوهشگران حوزه باستان‌شناسی و تاریخ به دغدغه‌ای برای وی تبدیل شده و به دنبال راهکارهایی برای رفع این مشکل است. در هفتمین روز از هفته کتاب و کتابخوانی مصطفی ده‌پهلوان، رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری از خبرگزاری کتاب ایران بازدید کرد.
«از خون دل نوشتم» و «از فیضیه تا الرشید» در ساری رونمایی شد
در ساری، رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی مازندران پیش از ظهر چهارشنبه در مراسم رونمایی از کتاب‌های «از فیضیه تا الرشید؛ تاریخ شفاهی دفاع مقدس)» و «از خون دل نوشتم؛ مجموعه نامه‌های مجاهد انقلابی و آزاده دفاع مقدس» اثر حجت‌الاسلام محمدحسن جمشیدی، گفت: باتوجه به بیانیه گام دوم انقلاب که به سبک زندگی دینی و ترویج آن تاکید شده، خاطرات رزمندگان و آزادگان بهترین آموزه‌ها برای آموزش عملی سبک زندگی دینی در جامعه اسلامی است.
نظر شما