سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): با تشکیل ستاد استقبال سفر دوم رئیس‌جمهور و هیئت دولت سیزدهم به استان گلستان در ۱۲ کارگروه و ۱۱ کمیته برای یک میزبانی شایسته و باشکوه، چراغ جلسات هم‌اندیشی، هماهنگی و نیز مطالبه‌گری در گوشه و کنار استان گلستان از نیمه‌های آذرماه سال جاری روشن شد.

برگزاری نشست‌های تبیینی مسئولان به‌ویژه استاندار و معاونین استاندار با اقشار مختلف برای بیان دستاوردهای دولت در استان و بیان واقعی دستاوردها به‌خصوص مرتبط با سفر اول باهدف امیدآفرینی و افزایش اشتیاق مردم برای میزبانی از جمله مواردی است که این روزها در استان گلستان مجدانه در حال اجرا و پیگیری است.

در همین راستا و با توجه به‌ضرورت تبیین مطالبات اقشار از دولت در سفر دوم استانی، جمعی از ناشران استان گلستان برخی از دغدغه‌ها و مطالبات و نیز پیشنهادهای صنفی خود را مطرح کردند که در ادامه ازنظر مخاطب می‌گذرد.

اراز محمد سارلی مسئول انتشارات مختومقلی فراغی در این خصوص در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا گفت: صنعت نشر استان گلستان علی‌رغم مشکلات عدیده همچنان فعال است و ناشران کم و برخی زیاد کتاب چاپ می‌کنند. نشر مختوم قلی فراغی جزو پر سابقه‌ترین ناشران منطقه است و سال گذشته حدود ۴۰ عنوان کتاب با محتوای بومی منتشر کرده‌ایم و به‌عنوان ناشر برگزیده انتخاب شدیم.

وی افزود: بنده به‌عنوان ناشر برتر سال، چند سالی است که یک برگ کاغذ یا زینک دریافت نکرده‌ام. همچنین خرید کتاب هم که مشوق نویسنده و رونق نشر بود تعطیل‌شده و حتی برای کتابخانه‌های استان، کتاب‌های اهل‌قلم خریداری نمی‌شود.

وی گفت: نمایشگاه‌های کتاب استانی مشوق ناشران بود اما پس از کرونا تعطیل شد و نیاز است برای برپایی مجدد آن اهتمام ویژه‌ای نشان داده شود.

هدایت الله امینیان مدیر انتشارات نارنجستان نیز به خبرنگار ایبنا گفت: برخی از ناشران به‌خصوص در شهرستان‌ها، امکان بسیاری از ناشران در خصوص تبلیغ و پخش را ندارند و برخی از کتاب‌های آن‌ها هنوز در انبار نشر هست و به نظر می‌رسد در راستای عدالت فرهنگی باید حمایت‌هایی صورت بگیرد.

وی بیان کرد: در کنار ارائه تسهیلات کم‌بهره و توجه به خرید از ناشران بومی، کاغذ و زینک را به خود ناشران بدهید. همچنین طرح‌های فصلی کتاب اقدام خوبی بود که حذف شد و جایگزینش آن تعامل و ارتباط نزدیک فرهنگی بین کتاب‌فروش، خریدار و حتی ناشر بومی را ندارد.

این ناشر ادامه داد: همچنین انتظار است بحث ممیزی برای کتاب همچون حوزه مطبوعات شود هرچند درمجموع بحث ممیزی خود به ذات چندان زیبنده نیست. برخی ناشران در تهران پروانه نشر دائمی را دریافت می‌کنند درحالی‌که ما در شهرستان‌ها بعد از سال‌ها فعالیت مدام باید پروانه خود را تمدید کنیم و نمی‌دانیم که بالاخره کی پروانه ما دائمی می‌شود.

همچنین علیرضا مروتی مدیر انتشارات شمیس ورکان نیز گفت: با توجه به نوسان و افزایش زیاد قیمت کاغذ در سالیان اخیر، تخصیص یارانه کاغذ به ناشران که معتقدم دغدغه عمده فعالان این حوزه است نیاز به توجه ویژه‌ای دارد.

وی ادامه داد: همچنین حذف معافیت بیمه‌ای سهم کارفرما در طی سال‌های گذشته از دیگر مسائل چالش‌برانگیز برای فعالان حوزه نشر است که انتظار می‌رود دولت اهتمام ویژه‌ای برای رفع آن کند.

احمد خواجه نژاد مدیر انتشارات پیک ریحان نیز گفت: مسائلی چون حمایت و خرید کتاب ناشران استانی، توجه پخشی‌ها به ناشران استان‌ها، اختصاص کاغذ و زینک به ناشران، تسهیلات کم بهره و مسائل پُرشمار دیگری که بارها تکرار شده و این بیم وجود دارد در صورت تحقق هم ممکن است رانتی پدید آمده و به ما شهرستانی‌ها چیزی نرسد.

در این راستا سید علی کریمیان مدیر انتشارات اهل‌دل نیز به خبرنگار ایبنا گفت: حمایت و خرید کتاب از ناشران بومی در استان‌ها نقشی مؤثر در تداوم حیات و افزایش انگیزه آن‌ها دارد که امید است برای تبدیل‌شدنش به یک‌رویه مستمر اقداماتی صورت بگیرد.

وی ادامه داد: از سویی دیگر اختصاص کاغذ و زینک ارزان برای انتشار کتاب به ناشران و اختصاص وام برای خرید تجهیزات در شرایط فعلی کمک شایانی به تداوم صنعت چاپ و نشر خصوصاً در استان‌ها می‌کند.

همچنین سید حسن حسینی بالا جاده مدیر انتشارات واژگان سیرنگ نیز به خبرنگار ایبنا نیز گفت: متأسفانه تورم در حوزه چاپ هم رخنه کرده و افزایش قیمت شدید کاغذ کار را هم برای ناشر و هم خواننده کتاب سخت کرده و بعضاً کتاب‌های با موضوع‌های خاص از چرخه خارج‌شده‌اند. در سال‌های قبل دولت اقدام به دادن حواله کاغذ می‌کرد که این بخش هم کمرنگ شده و عملاً عرصه به ناشرین سخت‌تر هم شده و حالا در کنار این ماجرا افزایش هزینه‌های اجاره مکان و نیرو فشار مضاعفی به ناشرین استان وارد کرده است.

وی ادامه داد: به‌عنوان عضو کوچکی از صنعت نشر استان پیشنهاد تشکیل صنف مستقل برای تصمیم‌گیری در خصوص وضعیت نشر را دارم. همچنین حمایت مالی در قالب سرمایه در گردش با اقساط مناسب یا کاغذ و لوازم چاپ به‌صورت اقساط نیز می‌توان کمک‌کننده به ناشران باشد.

این ناشر عنوان کرد: کاهش هزینه‌های بیمه، خرید کتاب با موضوعات تخصصی، حمایت بیمه‌ای کارکنان انتشارات، بروز رسانی تجهیزات کارگاهی و کمک‌هزینه در قالب اجاره مکان نشر ازجمله دغدغه‌های ناشران است که امیدوارم باتدبیر و حمایت مسئولان شاهد بهبود وضعیت باشیم.

همچنین سید روح‌الله بنی فاطمی مدیر انتشارات خرد و مهر نیز گفت: در حال حاضر گذشته از عوامل متعددی که بر اُفت سرانهٔ مطالعهٔ کشور تأثیرگذار است، باور دارم قیمت کتاب یکی از مهم‌ترین دلایل است. این موضوع حتی اساتید دانشگاه را نیز به این سمت‌وسو پیش برده که برای رعایت حال دانشجو، حتی‌الامکان از معرفی کتاب پرهیز و بیشتر به ارائه جزوه اکتفا کنند.

وی ادامه داد: کتاب‌ها تقریباً در هر چاپ، دچار افزایش قیمت می‌شوند و به نظر می‌رسد غالباً توزیع کاغذهای دولتی، به تهران و بعضی از استان‌ها یا شهرهای خاص محدودشده است و عملاً ناشران دیگر استان‌ها از آن بی‌بهره‌اند. همچنین در انتخابِ «ترین‌ها»، بر کیفیت کار انتشارات نظارت دقیق شود تا بهترین، به معنای واقعی بهترین باشد. البته پیشنهاد می‌کنم واحد صنفی ناشران (مستقل از چاپخانه‌ها) تشکیل شود و یا عمدهٔ کاغذهای دولتی، بین انتشاراتی توزیع شود که هم‌زمان چاپخانه هم دارند. به انتشارات فاقد چاپخانه، سهمیهٔ کمتری اختصاص داده شود.

این ناشر افزود: برای پیشگیری از سوءاستفادهٔ احتمالی برخی از چاپخانه‌ها از کاغذهای دولتی و همچنین پیشگیری آن‌ها از فروش کاغذها، نظارت مستقیم شود تا چاپ تعداد کتاب با مقدار کاغذ دریافتی تناسبی پیدا کند. همچنین در راستای حمایت از انتشارات، هزینهٔ ارسال کتاب‌ها به وزارت با خود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد.

عین‌الله تاجیک مدیر انتشارات ورکان نیز در خصوص مطالبات خود از سفر دولت در حوزه فرهنگ و کتاب نیز گفت: از مهم‌ترین مشکلات صنعت نشر در شرایط کنونی، فقدان زیرساخت‌های این صنعت در استان گلستان است. ایجاد زیرساخت‌های صنایع مرتبط با صنعت چاپ و نشر همواره از اصلی‌ترین وظایف همه دولت‌ها بوده است و از دولت مردمی سیزدهم نیز انتظار می‌رود که برای کمک به توسعه فرهنگی استان و جبران عقب‌ماندگی‌ها به شرکت‌های وابسته به دولت و بانک‌ها تکلیف کند در زیرساخت و یا هر یک از زنجیره‌های صنعت چاپ و نشر در استان سرمایه‌گذاری کنند.

وی ادامه داد: با توجه به رویکرد دولت سیزدهم در تقویت نقش مردم در انجام فعالیت‌های اجرایی و تمایل دولت در واگذاری آن‌ها انتظار می‌رود در راستای اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی کاهش تصدی‌گری دولت در حوزه کتاب در استان گلستان نقش تشکل‌های قانونی و صنفی در درون صنعت نشر در استان بیشتر تقویت شود.

این ناشر گفت: از سویی دیگر موضوع افزایش نرخ نیاز مردم به مطالعه یکی از مهم‌ترین نیاز در سرانه فرهنگی استان است و به نظر می‌رسد پایین بودن نرخ نیاز مردم به مطالعه در استان نیازمند سرمایه‌گذاری و توجه ویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.

وی گفت: توزیع یارانه‌های رایج در حوزه کتاب در استان گلستان بسیار ناچیز است و بسیاری از ناشران استان از مسئله دریافت نکردن یارانه سهمیه کاغذ رنج می‌برند. طرح تخصیص کاربری فرهنگی و قانونی شدن فعالیت ناشران و کتاب‌فروشان در اماکن مسکونی در استان با توجه به هزینه بالای فعالیت در اماکن تجاری نیازمند توجه رئیس‌جمهور و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی است. همچنین هم‌جواری استان گلستان با کشورهای منظومه ایران فرهنگی ظرفیت مناسبی است تا دولت سیزدهم از توان ناشران ترکمن و قزاق و سایر ناشران استان برای ایجاد پیوند فرهنگی با کشورهای همسایه بهره‌گیری کند.

وی گفت: حذف عوارض شهرداری برای دفاتر نشر و کتاب‌فروشی‌ها و تقویت زیرساخت‌ها و احداث کتابخانه‌های عمومی، محلی و تخصصی در استان از دیگر مسائلی بوده که نیازمند توجه است.

حمیدرضا معمری مدیر انتشارات معمری نیز عنوان کرد: به نظر می‌رسد با تشکیل کارگروه تأییدیه کتاب‌ها در هر استان هم سرعت ارسال و پاسخ‌دهی به ناشران استانی بیشتر می‌شود و هم از متمرکز بودن این نهاد در تهران جلوگیری خواهد شد.

وی ادامه داد: کارگروه مذکور بعد از تائید هر کتاب می‌تواند به کتاب‌ها «نمره ارزشمندی کتاب» دهد تا با این کار کتاب‌های ارزشمند مشخص و به آن‌ها حمایت‌های ویژه‌ای اختصاص یابد. همچنین در معرفی شدن کتاب اداره فرهنگ هر استان سهیم شود و کتاب ناشر بومی را خریداری و به کتابخانه‌ها ارسال کند.

وی افزود: اهدای وام‌های با درصد پایین، کمک‌هزینه برای اجاره مکان برای دفتر نشر، خرید ادوات و ملزومات دفتر نشر و امور چاپ و ساخت و پشتیبانی سایت نشر موردنظر نیز ازجمله اقداماتی هست که دولت می‌تواند از ناشرین به‌خصوص ناشران نوپا کند.

همچنین حسین یاقوتی مدیر انتشارات یاقوت سرخ نیز گفت: علی‌رغم این‌که رشد خوبی در تأسیس مؤسسات فرهنگی تک و چندمنظوره فرهنگی را شاهد هستیم اما این تکثر موجب خلق آثار کیفی ارزشمند در حد مقبول نشده است.

وی ادامه داد: همچنین فرهنگ ایثار و شهادت بافرهنگ عمومی کشور پیوند بخورد و از انحصار سازمان‌های دولتی و مقدس مآبانه خارج شود. چون این فرهنگ به حوزه فرهنگ عمومی نه فرهنگ رسمی مربوط است. فرهنگ رسمی بهتر است با ابتذالات اخلاقی و حقوقی مانند اختلاس و ارتشاء و کلاه‌برداری‌های شبکه‌ای مبارزه کند.

وی افزود: در حوزه فرهنگ چاپ و نشر کتاب هم خواهان حمایت از تشکیل انجمن صنفی ناشران استانی هستم.

همچنین امیر دانا مدیر انتشارات ویراست نیز گفت: قبلاً به ناشران کاغذ تعاونی داده می‌شد، البته به ناشران شهرستان با دردسر خیلی زیاد یک سهمیه اندکی می‌دادند که کلاً حذف شد. همچنین زمانی تسهیلات کم‌بهره اعطا می‌شد که آن‌هم حذف شد. قبلاً تأمین اجتماعی کمک دولت برای ناشران در نظر می‌گرفت که الآن تأمین اجتماعی آن را هم حذف کرده و ما باید با این درآمدهای خیلی پایین، ماهی ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان برای هر فرد بیمه واریز کنیم.

وی ادامه داد: در حال حاضر روند دریافت مجوزها خیلی کُند است. من به‌عنوان ناشر با مؤلفی قرارداد طبق قیمت روز مراجعه و تقاضا منعقد می‌کنم اما مجوز برای انتشار کتاب ۲ ماه و حتی گاهی ۴ ماه زمان می‌برد و حالا با توجه به این‌که قیمت‌ها روزانه تغییر می‌کند این زمان‌بر بودن یک ضرر صددرصدی برای من به‌عنوان ناشر است.

این ناشر بیان کرد: انتظار داریم طرح‌های تشویقی برای ناشران در نظر گرفته شود. مثلاً بنده به‌عنوان یک ناشر شهرستانی بعد ۳ سال فعالیت حدود ۵۰۰ عنوان کتاب چاپ کردم. چه چیز مثبتی برایم داشته درحالی‌که هنوز توی اجاره دفترم مانده‌ام و هزینه پرسنل را به‌زور پرداخت می‌کنم و این دیده و تشویق نشدن‌ها منجر به دلسردی من ناشر می‌شود.

وی گفت: ناشران شهرستان به دلیل هزینه‌های بالای نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران واقعاً نمی‌توانند با ناشران مقیم مرکز رقابت کنند و اکثراً حتی شرکت هم نمی‌کنند. چون هزینه‌ها آن‌قدر بالا است که اصلاً برای ناشر توجیه اقتصادی ندارد. هزینه محل اسکان، ایاب و ذهاب، اجاره غرفه و ملزوماتش و پرسنل حاضر در محل بسیار است و اگر دولت قصد حضور مؤثر و باانگیزه ناشران استانی و حمایت از آن‌ها را دارد؛ به نظر می‌رسد باید تسهیلاتی را در آینده نظر بگیرد.