میثاق خلج در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره تازه‌ترین اثر ترجمه‌اش توضیح داد: کتاب «بابِل یا ضرورت اعمال خشونت»، تاریخچه‌ای محرمانه از آکسفورد، انقلاب مترجمان است که نویسنده آن آر. اف. کوآنگ است، کتابی در ژانر فانتزی، دارک آکادمیا و علمی تخیلی که پیرامون انگلستان دهه ۱۸۳۰ نوشته شده و درباره بی‌شمار جهان‌های زبانی، فرهنگی و تاریخی است و برتری‌های اقتصادی و استعماری بریتانیا را نشان می‌دهد که با استفاده از شمش‌های نقره‌ای جادو کننده، تشدید می‌شود. در این داستان قدرت بریتانیا برخاسته از فقدان‌هایی معنایی کلمات در زبان‌های مختلف ایجاد می‌شود، یعنی کلمات یکسانی که در زبان‌های مختلف در طول ادوار گوناگون بار معنایی متفاوتی پیدا کرده‌اند و داستان حول محور انقلاب‌های دانشجویی، مقاومت‌هایی که در برابر استعمارگران انجام می‌شود، می‌گردد و به استفاده از زبان و ترجمه به عنوان قوی‌ترین سلاح امپراتوری بریتانیا و نیز شرارت‌های امپریالیسم می‌پردازد.
وی با بیان اینکه داستان به سفر دانشجویی به نام رابین از چین به انگلستان می‌پردازد و دنیایی که پس از ورود او به انگلستان و به‌خصوص دانشگاه آکسفورد و مؤسسه سلطنتی ترجمه با آن مواجه می‌شود، افزود: این پسر در دوران نوجوانی و با از دست دادن خانواده‌اش توسط پروفسوری آکسفوردی و برای ادامه تحصیل در رشته مطالعات زبان و ترجمه در دانشگاه به انگلستان آورده می‌شود. پس از مشقت‌های فراوانی که برای پیدا کردن آمادگی در دانشگاه پشت سر می‌گذارد، به کمک این پروفسور و از طریق ضوابط وارد بابل، مؤسسه سلطنتی ترجمه، می‌شود تا به مطالعه زبان‌های مهجور بپردازد. او با وارد شدن به این کشور و بالاتر از آن آکسفورد و بابل، آرمان‌شهری را مقابل خودش می‌بیند که می‌تواند او را در رسیدن به تمام اهدافش و زندگی آسوده یاری کند ولی در حین تحصیل با گروه مخفی به نام هرمس آشنا می‌شود که هدفشان پخش ثروت انباشته شده در انگلستان میان سایر کشورهاست. ثروتی که به واسطه شمش‌های نقره‌ای و جادویی در بریتانیا تلنبار شده و آنها را از همه دنیا بی‌نیاز کرده است. از آنجاکه این ثروت رو به تمام شدن است و بریتانیا محصول دیگری برای ارائه به کشورهای دیگری مثلاً چین، که بهره‌کشی‌های فراوانی از آن کرده است، ندارد تصمیم می‌گیرد از طریق مذاکراتی که این دانشجویان با چینی‌ها انجام می‌دهند آنها را وادار کند حتی به زور جنگ هم که شده اجازه دهند تریاک به صورت آزاد در بنادر آنها پخش شود. قهرمان داستان بین دو راهی خیانت به سرزمین مادریش و کشوری که همه چیز به او داده است، قرار می‌گیرد و در نهایت تصمیمی سرنوشت‌ساز می‌گیرد.
خلج درباره دلایل انتخاب این کتاب برای ترجمه توضیح داد: این کتاب به پیشنهاد انتشارات کتابسرای تندیس برای ترجمه به من معرفی شد و من هم بعد از مطالعه کتاب تصمیم به ترجمه آن گرفتم. موضوع مهمی که در وهله اول من را جذب کرد تا کتاب را مطالعه کنم جوایز زیادی بود که این کتاب کسب کرده بود. کتاب برنده جایزه بلکول به عنوان کتاب سال در ژانر تخیلی در سال ۲۰۲۲، برنده جایزه نبولا به عنوان رمان برتر سال ۲۰۲۲ و جایزه لوکوس در سال ۲۰۲۳ و بهترین رمان فانتزی به انتخاب خوانندگان گودریدز شده که به قطع از جوایز مهم و معتبر ادبی در ژانر فانتزی هستند. دلیل دیگر انتخاب کتاب، تقارن آن با رشته دانشگاهی من، ترجمه زبان انگلیسی، بود. بسیاری از بخش‌های داستان پیرامون کلاس‌های دانشگاهی و مباحث مطالعات زبانی و ترجمه است که برای من جذابیت زیادی دارد. بعد از مطالعه کتاب هم بیشتر مصمم به ترجمه آن شدم چون مفهوم و معنایی که در پس داستان بابل گنجانده شده بسیار عمیق است، هر چند که با روایتی طولانی بیان شده بود. این اثر ابه ذهن خواننده سمت و سویی می‌دهد و اثر آن تا مدت‌ها در ذهن باقی می‌ماند.
مترجم کتاب «همیشه با منی» با اشاره به مدت زمانی که برای ترجمه این اثر صرف شده، گفت: نزدیک به هفت ماه ترجمه کتاب زمان برد و پنج ماه بعد از آن هم چاپ شد؛ چاپ کتاب و ترجمه آن اصولاً پروسه زمانبری است ولی با کمک نشر کتابسرای تندیس فرآیند چاپ آن خیلی فشرده و با دقت بالا انجام و در کوتاه‌ترین زمان ممکن چاپ شد.
این مترجم درباره دلایل استقبال از این اثر از سوی مخاطبان کتاب، عنوان کرد: این کتاب برنده جوایز مهمی شده و نویسنده آن هم نویسنده قهاری در ژانر فانتزی است که با وجود سن کم سایر کتاب‌هایش هم بسیار مورد تمجید قرار گرفته‌اند و برنده جوایز بزرگی شده‌اند. این موضوع برای خوانندگان طرفدار یک ژانر اهمیت زیادی دارد. از جذابیت‌های دیگری که این اثر برای خوانندگان دارد گنجاندن وقایع تاریخی و مکان‌های واقعی دانشگاه‌های مهمی چون آکسفورد، کمبریج و مباحث علمی در خط داستان است. داستان با لمس واقعیت، تخیل را به تصویر می‌کشد و صراحتی در بیان مضامین دارد که نشان‌دهنده تبحر نویسنده آن برای حفظ این خط سیر داستان است.
وی همچنین ادامه داد: از دیگر جاذبه‌های رمان این بود که داستان به زندگی این چهار دانشجو که از فرهنگ‌ها و کشورهای مختلف هستند، می‌پردازد؛ برای مثال یکی مسلمان هندی است، یکی لائیک و دو نفر دیگر مسیحی اروپایی و افریقایی هستند که به صورت میان پرده‌ای بین فصل‌ها آورده شده است و برای پذیرفتن نقش‌های آنها در داستان و توجیه اعمال و تصمیماتشان آمادگی ذهنی در خواننده ایجاد می‌کند. اینکه چهار نفر با اعتقاد و فرهنگ‌های مختلف و با وجود تضادهای فکریشان با هم کنار می‌آیند و راهی برای زیست مسالمت‌آمیز کنار هم پیدا می‌کنند، خیلی جالب است. یکی دیگر از موضوعات جالب مطرح شده در کتاب ریشه‌شناسی زبان‌ها و واژه‌هاست. اینکه نشان می‌دهد زبان‌ها چه پیوستگی عمیقی در طول تاریخ با هم داشته‌اند و نقش زبان را به عنوان اصلی‌ترین ابزار برقراری ارتباط میان آدم‌ها و حکومت‌ها نشان می‌داد؛ اینکه بدون وجود ترجمه و زبان حکومت بزرگی همچون بریتانیا که بسیار به خودش می‌بالد در عرض چند روز می‌تواند سرنگون شود.
خلج درباره ویژگی‌های زبانی رمان «بابِل» توضیح داد: موضوع اصلی داستان حول محور زبان و اهمیت آن به عنوان وسیله‌ای برای برقراری ارتباط می‌گردد و ناخودآگاه بسیاری از کارکردهای زبانی در اقتصاد، سیاست و تعاملات اجتماعی آدم‌ها با یکدیگر را برای ما آشکار می‌کند. نقش‌هایی که شاید هیچ‌گاه برای ما این قدر مهم به نظر نیایند. مهم‌تر از آنها ترجمه و تعاملات بین زبانی را نشان می‌دهد، به عنوان نمونه در پاورقی‌های متعددی که در کتاب برای گنجاندن اطلاعات مهم آورده، نشان داده شده که در اثر تعامل نادرست و کج‌فهمی در ترجمه جوامع مختلف با چه مشکلاتی مواجه شده‌اند. زوایای زبان‌های مختلف و قابلیت‌هایی که زبان‌ها برای تولید واژگان جدید برای موقعیت‌های جدید و شرایط خاصی دارند، با مثال‌های بسیاری ذکر شده است. ریشه کلمات که خیلی از آنها به زبان‌های اصیلی چون فارسی، یونانی، لاتین، هندی برمی‌گردد، مورد بحث قرار گرفته است و به طور خاص در کتاب بر توان زبان و ترجمه در پیشبرد اهداف حکومت‌ها و به طور خاص بریتانیا تأکید شده است.
نظر شما