به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، هواشناسی شاید کلمه قلنبه‌سلنبه‌ای به نظر بیاید که لزومی نداشته باشد بچه‌ها از آن سر در بیاورند؛ اما اگر از دانش‌آموزی بپرسید که آیا دوست دارد برف بیاید و مدرسه تعطیل شود؟ یا آیا دوست دارد روزی که زنگ ورزش دارند باران ببارد؟ و حتی اینکه آیا دوست دارند روز اردوی مدرسه آسمان آفتابی باشد؟ حتماً پاسخ‌های جالبی دریافت می‌کنید؛ چون احتمالاً تجربه همه‌مان شبیه به هم است. دوست داریم به‌خاطر برف و باران چندروزی مدرسه‌ها تعطیل شود یا حتی روزی که امتحان مهمی داریم و درس نخوانده‌ایم برف بیاید و احتمالاً همه‌مان دوست داریم که روز اردو هوا حسابی زیبا و آفتابی و مناسب باشد تا بتوانیم خوش بگذرانیم و تفریح کنیم. این سوال‌ها را می‌شود در قالب بازی‌های دوستانه هم از بچه‌ها پرسید درباره همان روزهایی که قرار است با دوستان خود در کوچه و حیاط بازی کنند.
مسئله هواشناسی یک موضوع مهم و بزرگ است؛ اما نه دور از زندگی بچه‌ها و روزمره‌شان! وضعیت آب و هوا به زندگی تک‌تک ما انسان‌ها ربط دارد: از پیر و میانسال گرفته تا کودک و نوجوان. بنابراین به مناسبت چهارم فروردین‌ماه مصادف با ۲۳ مارس که روز جهانی هواشناسی است، به سراغ چند اثر کودک و نوجوان رفته‌ایم که به موضوع آب و هوا و هواشناسی و آشنایی با این مسئله پرداخته‌اند:
«هواشناسی برای کوچولوها»
این اثر از مجموعه «مدرسه‌ی کوچولوها» است که انتشارات پرستو آن را با ترجمه پرستو قلم‌چی برای سنین بالاتر از پنج سال منتشر کرده است. این کتاب کودکان را با آلودگی‌های زیست‌محیطی آشنا می‌کند و به آنها نشان می‌دهد که چگونه می‌توانند در نگهداری و مراقبت از زمین بکوشند.
مولفان این اثر یعنی کاترینا پترو و کریس فری با تصاویر و متنی ساده کره زمین را به کودکان می‌شناسانند. در ابتدای کتاب، کره زمین را می‌بینیم که حال خوبی دارد و ظاهرش مرتب و زیباست و وضعیت جَو آن مطلوب است؛ ولی کم‌کم پی می‌بریم که انسان‌هایی که روی زمین زندگی می‌کنند در حال تغییردادن این وضعیت هستند و حال زمین روزبه‌روز بدتر می‌شود. انسان‌ها با استفاده بیش از حد از کارخانه‌ها، وسایل گرمایشی و اتومبیل‌ها باعث آلوده شدن کره زمین شده‌اند. به این دلیل جَو زمین، به تدریج سنگین‌تر و سنگین‌تر می‌شود و نفس کشیدن را برای زمین و زمینی‌ها سخت می‌کند؛ اما چطور می‌شود به زمین مهربان کمک کرد؟ آیا راهی وجود دارد؟ در اولین قدم، به خانواده‌هایی که کودک دارند پیشنهاد می‌کنیم کتاب «هواشناسی برای کوچولوها» را برای کودکان بخوانند و با آنها درباره موضوعات آن گفت‌وگو کنند و در نهایت، به این انسان‌های کوچک که هنوز نقش چندانی در آلوده‌کردن زمین و جو آن ندارند، کمک کنند تمرینات پایانی کتاب را انجام دهند و یاد بگیرند که چطور مراقب آب و هوای زمین باشند.
«آب و هوا»
این اثر از مجموعه «سلام دنیا» است که به قلم جیل مک‌دونالد و ترجمه آناهیتا حضرتی از انتشارات پرتقال برای گروه سنی سه تا پنج سال منتشر شده است. ممکن است برای هر کسی این سوالات پیش بیاید که امروز آب و هوا چطور است؟ خنک است یا گرم و آفتابی؟ شاید هم هوا سرد و برفی باشد. مثلاً این‌روزها که نوروز ۱۴۰۳ فرا رسیده است برای بیشتر مردم کشورمان وضعیت آب و هوا مهم‌تر از روزهای دیگر خواهد بود؛ چراکه به مسافرت می‌روند و به دل جنگل و دریا و کوه و دشت می‌زنند. بنابراین مطلع‌شدن از شرایط آب و هوا یکی از کارهای مهم هر پدرومادری است و چه خوب است که بچه‌ها هم در کنار آنها، از این مسئله آگاه شوند و در جریان آن باشند.
کتاب «آب و هوا» چرخه طبیعت و فصل‌ها را با بیانی ساده به کودکان آموزش می‌دهد. مفاهیم پایه برای یادگیری فصل‌ها مانند فرایند باد، باران و برف نیز در این کتاب گنجانده شده است. تصاویر این کتاب، با طرح و رنگ ساده و دلنشین، آموزش این مفاهیم را آسان‌تر کرده است. همچنین، پوشش و شیوه لباس پوشیدن در هر فصل هم بخشی از آموزش‌های این کتاب است.
«۶۳ آزمایش علمی درباره‌ی آب‌وهوا برای دبستانی‌ها»
این اثر را گلن سینگلتون، نویسنده و تصویرگر تهیه و تألیف کرده، مهرداد عرفانیان به فارسی ترجمه و انتشارات ذکر منتشر کرده است. آیا می‌دانستید همان‌طور که ابرها اندازه‌های گوناگونی دارند، اندازه قطره‌های باران هم با یکدیگر فرق می‌کند؟ اما چطور چنین چیزی را می‌شود اندازه‌گیری کرد؟ در قدم اول، به چند وسیله ساده نیاز داریم. دستمال کاغذی، گیره کاغذ، مقوای سفید، کمی هم باران…. حالا به وسیله گیره، دستمال کاغذی را بالای یک تکه مقوا نصب کنید. سپس اجازه دهید چند قطره باران به آرامی روی دستمال کاغذی بچکد تا رطوبت آن به مقوا نیز برسد. در این مرحله، کمی صبور باشید تا مقوا و دستمال کاغذی خشک شود. حال دستمال کاغذی را از مقوا جدا کنید. اکنون خواهید دید که مقوا پوشیده از قطره‌هایی به اندازه‌های گوناگون است. این فقط یکی از آزمایش‌هایی است که در کتاب «۶۳ آزمایش علمی درباره‌ی آب‌وهوا برای دبستانی‌ها» آمده است.
این آزمایش‌ها نه‌تنها کودکان را سرگرم می‌کنند؛ بلکه آنها را به انجام‌دادن فعالیت‌های علمی تشویق خواهند کرد و به بار علمی آنها در زمینه فیزیک می‌افزایند. آزمایش‌های این کتاب برای افراد زیر ۱۲ سال تدارک دیده شده است و در ابتدای هر بخش، کادری برای یادداشت خلاصه آزمایش وجود دارد. از این کادر می‌توانید برای یادداشت آنچه کودکان انجام داده‌اند، استفاده کنید. این کتاب در کتابنامه رشد آموزش و پرورش نیز معرفی شده است.
«باران و پیش‌بینی وضع هوا»
انتشارات پرنده آبی این اثر را منتشر کرده است. کتاب «باران و پیش‌بینی وضع هوا» را آن کلرلوک نوشته، ژروم پیرات تصویرگری کرده و مهناز عسگری به فارسی ترجمه کرده است.
تا به حال شده بچه‌ای را ببینید که اصرار دارد به پارک برود و پدر و مادرش اجازه این کار را به او نمی‌دهند چون قرار است هوا خراب شود؟ شاید هم بچه خودتان بوده که پایش را در یک کفش فرو کرده و می‌خواهد هرطوری که هست برود پارک؛ درصورتی‌که تا دقایقی دیگر به احتمال زیاد هوای صاف آسمان بهم می‌ریزد و ابری و بارانی می‌شود. شما به کودک‌تان می‌گویید که «براساس پیش‌بینی هواشناسی» هوا قرار است ابری و بارانی شود؛ ولی آیا او و بقیه کودکان می‌دانند دقیقاً هواشناسی چیست؟ شاید علت اینکه آنها سریع حرف بزرگ‌ترها را قبول نمی‌کنند همین باشد که درباره هواشناسی و این امر مهم، اطلاعات درست و کافی ندارند.
متن و تصویرگری مناسب کتاب «باران و پیش‌بینی وضع هوا» اجازه می‌دهد که کودکان با تخیل فعال خود، سری به آسمان بزنند و دعوای توده‌های کم‌فشار و پرفشار هوا را تماشا کنند. از میان ابرهای سفید و پنبه‌ای کومولوس عبور کنند و هوای خوب و دلپذیر را به ریه‌هایشان بفرستند. همچنین شکل‌گیری شگفت‌انگیز دانه‌های برف را ببینند و حین مطالعه این کتاب، از اسرار آسمان سر در بیاورند. بنابراین مطالعه این کتاب می‌تواند یکی از خواندنی‌های مناسب روز جهانی هواشناسی برای کودکان باشد. این اثر برای بالاتر از هفت سال مناسب است.
نظر شما